Retranslations of Aldous Huxley’s Brave New World in Poland
Agnieszka Adamowicz-Pośpiech
University of Silesia, PolandAgnieszka Adamowicz-Pośpiech graduated from the Institute of English Philology at the Jagiellonian University. She was the head of the research group “Theatrum”. Since 2024 she has been the President of the Joseph Conrad Society Poland (UJ, Kraków). She is a member of such journal editorial boards as „Yearbook of Conrad Studies” (Poland) and „The Conradian” (UK). She teaches Translation Studies. Her research interests encompass British novels, drama, and visual culture (adaptation and comics studies). Her monographs include: Adaptacje biografii i twórczości Josepha Conrada w kulturze współczesnej (Katowice 2022), Podróże z Conradem (Kraków 2016), and Seria w przekładzie (Katowice 2013) among others. She has published on R. Browning, T.S. Eliot, G.B. Shaw, J. Conrad, J. Verma, W. Goldnig, S. Beckett in Conradiana, The Conradian, Twórczość, Teksty Drugie, Pamiętnik Literacki, Rocznik Przekładoznawczy, among others.
https://orcid.org/0000-0002-2251-434X
Abstract
Retranslation is a well-established concept in translation studies. Beginning with Edward Balcerzan's text (1967; 1998), it has functioned as a theoretical basis but also as a method by which successive translations of a single text can be analysed, with the aim, for example, of determining the best of them. The paper analyses selected aspects of the retranslations of A. Huxley’s Brave New World in Poland. Significantly, G. Ojcewicz points to the possible networks of references between retranslations. In the essay, I apply this theoretical approach to retranslations to the new (unpublished) translation of Aldous Huxley’s Brave New World by Krzysztof Hejwowski in the context of his earlier criticism of the translations by Stanisława Kuszelewska and Bogdan Baran, as well as his theoretical works on translation.
Schlagworte:
retranslation, Krzysztof Hejwowski, Huxley, Brave New World, Nowy wspaniały świat, Kuszelewska, BaranLiteraturhinweise
Adamowicz-Pośpiech, Agnieszka. Seria w przekładzie. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013.
---. “Gry tytułami.” Reguły gier: między normatywizmem a dowolnością w przekładzie, edited by Piotr Fast, Tomasz Szymon Markiewka, and Justyna Pisarska, Wydawnictwo Śląsk, 2016, pp. 131–146.
Baker, Mona. Routledge Encyclopaedia of Translation Studies. Routledge, 1998.
Balcerzan, Edward. “Poetyka przekładu artystycznego.” Nurt, vol. 8, 1968, pp. 23–26.
---. “Jeszcze o sprawie serii translatorskiej (‘Majakowski pisał…’).” Literatura z literatury. (Strategie tłumaczy), Wydawnictwo Śląsk, 1998, s. 38–40.
Bartelski, Lesław M. Polscy pisarze współcześni 1939-1991: leksykon. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1995.
Berman, Antoine. “La retraduction comme espace de la traduction.” Palimpsestes, vol. 13, no.4, 1990, pp. 1–7.
Culler, Jonathan. “Presupozycje i intertekstualność.” Pamiętnik Literacki 71/3, 1980, pp. 297–312.
Fawcett, Peter. “Translation and Power Play.” The Translator, vol. 1.2, 1995, pp. 177–92.
Hatim, Basil, and Ian Mason. Discourse and the Translator. Longman, 1990.
Hejwowski, Krzysztof. Translation: A Cognitive-Communicative Approach. Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej, 2004.
Hejwowski, Krzysztof, and Grzegorz Moroz. Nowe wspaniałe światy A. Huxleya i ich recepcja w Polsce. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2019.
Huxley, Aldous. Nowy, wspaniały świat. Translated by Stanisława Kuszelewska, Rój. 1933. (abbreviated to K in the text).
---. Nowy wspaniały świat. Translated by Stanisława Kuszelewska, Rój, 1935.
---. Nowy wspaniały świat. Translated by Stanisława Kuszelewska, Oficyna Liberałów, 1985.
---.Nowy wspaniały świat. Translated by Bogdan Baran, Wydawnictwo Literackie, 1988. (abbreviated to B in the text).
---. Brave New World. Flamingo, 1994 (abbreviated to BNW in the text).
---. Nowy wspaniały świat. Translated by Krzysztof Hejwowski (unpublished manuscript; abbreviated to H in the text).
Jarniewicz, Jerzy. “Sięganie po cudze. O tym czego tłumacz robić nie powinien.” Tłumacz między innymi. Ossolineum, 2018, pp. 89–104.
Kokot, Joanna. “Przekład a przestrzeń intertekstualna: wiersze w polskich przekładach Alice’s Adventures in Wonderland L. Carrolla.” Przekładając nieprzekładalne, edited by Olga Kubińska, and Wojciech Kubiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2004, pp. 273–284.
Koskinen, Kaisa, and Outi Paloposki. “Retranslation.” Handbook of Translation Studies, edited by Yves Gambier, and Luc van Doorslaer, John Benjamins Publishing Company, 2010, pp. 294–298.
Krupa, Barbara, and Margarita Nafpaktitis. “Polonika w Bibliotece Uniwersytetu Stanforda w Kalifornii: unikalne kolekcje, trudności w gromadzeniu i udostępnianiu.” Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi. Tom specjalny, 2017, pp. 557–566.
Legeżyńska, Anna. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. PWN, 1999.
Lewicki, Roman. “Tytuł jako obiekt przekładu.” Studia z językoznawstwa słowiańskiego, edited by Michał Lesiów, and Michał Sajewicz. Wydawnictwo UMCS, 1995.
Majkiewicz, Anna. Intertekstualność- implikacje dla teorii przekładu. PWN, 2008.
Markiewicz, Henryk, and Andrzej Romanowski. Skrzydlate słowa. Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990.
Moroz, Grzegorz. “Intertekstualność i polifoniczność „Nowego wspaniałego Świata” A. Huxleya (i co z nich pozostało, gdy B. Baran zdecydował się samodzielnie tłumaczyć fragmenty z Szekspira).” Kulturowe i językowe źródła nieprzekładalności, edited by Krzysztof Hejwowski, Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej, 2005, pp. 89–94.
Ojcewicz, Grzegorz. “Otwartość serii a seria otwarć.” Recepcja. Transfer. Przekład, 2004, pp. 29–41.
Paloposki, Outi, and Kaisa Koskinen 2004. “A Thousand and One Translations. Revisiting Retranslation.” Claims, Changes, and Challenges in Translation Studies, edited by Gyde Hansen, Kirsten Malmkjaer, and Daniel Gile, John Benjamins Publishing Company, 2004, pp. 27–38.
Potter, Lois. The Life of William Shakespeare: A Critical Biography. John Wiley & Sons, 2012.
Stiller, Robert. “Ty żagwio! albo Nabokov Kłobukowskiiego.” Wiadomości Kulturalne, vol. 47, 1997, pp. 6–7.
Szekspir, William. Burza. Translated by Maciej Słomczyński, Wydawnictwo Literackie, 1980.
---. Burza. Translated by Stanisław Barańczak, W drodze, 1991.
---. Burza. Translated by Krystyna Berwińska, Dwanaście dramatów. Vol. 3: Otello; Król Lir; Makbet; Burza. Świat Książki, 1999.
---. Burza. Translated by Piotr Kamiński, Warszawa: WAB, 2012.
The Free Dictionary. https://www.thefreedictionary.com/ (Accessed 3 June 2023)
https://en.wikiquote.org/wiki/List_of_quotes_from_Shakespeare_in_Brave_New_World (25 July 2023)
University of Silesia, Poland
Agnieszka Adamowicz-Pośpiech graduated from the Institute of English Philology at the Jagiellonian University. She was the head of the research group “Theatrum”. Since 2024 she has been the President of the Joseph Conrad Society Poland (UJ, Kraków). She is a member of such journal editorial boards as „Yearbook of Conrad Studies” (Poland) and „The Conradian” (UK). She teaches Translation Studies. Her research interests encompass British novels, drama, and visual culture (adaptation and comics studies). Her monographs include: Adaptacje biografii i twórczości Josepha Conrada w kulturze współczesnej (Katowice 2022), Podróże z Conradem (Kraków 2016), and Seria w przekładzie (Katowice 2013) among others. She has published on R. Browning, T.S. Eliot, G.B. Shaw, J. Conrad, J. Verma, W. Goldnig, S. Beckett in Conradiana, The Conradian, Twórczość, Teksty Drugie, Pamiętnik Literacki, Rocznik Przekładoznawczy, among others.
https://orcid.org/0000-0002-2251-434X
