Język angielski, ale jaki? O kształceniu nauczycieli języka angielskiego w dobie globalizacji
Jarosław Krajka
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych, Instytut AnglistykiRésumé
Zmieniająca się rzeczywistość, wraz z nieograniczonym dostępem do Internetu, wzrastającą mobilnością uczniów i studentów oraz procesami integracji, wywiera znaczący wpływ na proces nabywania języków obcych. W przeciwieństwie do realiów dydaktycznych lat 90., kiedy to głównym źródłem języka obcego dla ucznia był nauczyciel, a dla nauczyciela – podręcznik, w chwili obecnej uczeń otoczony jest nieustannie materiałem językowym pochodzącym z różnych źródeł. Powoduje to konieczność dostosowania roli nauczyciela i jego koncepcji nauczania, zwłaszcza gdy chodzi o dobór i sposób korzystania z materiałów dydaktycznych. W ostatnich latach ogromnej zmianie uległo również nastawienie do języka angielskiego jako przedmiotu nauczania. Wobec propozycji zmiany standardu z brytyjskiego czy amerykańskiego angielskiego na język angielski jako lingua franca czy zwiększenia roli różnych jego odmian geograficznych (World Englishes), należy rozważyć możliwość przeorientowania procesu kształcenia nauczycieli dla uwzględnienia nowej rzeczywistości socjolingwistycznej. Celem artykułu będzie zaprezentowanie modułu kształcenia nauczycielskiego na studiach magisterskich realizowanego w Uniwersytecie SWPS, zorientowanego na przekazanie przyszłym nauczycielom wiedzy, nabycie przez nich umiejętności oraz wykształcenie postaw niezbędnych do nauczania języka angielskiego w globalnym wymiarze. W szczególności zostaną opisane trzy wybrane innowacje dydaktyczne zastosowane w procesie kształcenia nauczycieli.Mots-clés :
kształcenie nauczycieli, język angielski jako język globalny, nowe technologieRéférences
Block D., Cameron D. (red.), Globalization and Language Teaching, Londyn – Nowy Jork 2000.
Bolitho R., Tomlinson B., Discover English. A Language Awareness Workbook, Oxford 1995.
Brown H. D., Principles of Language Learning and Teaching, Englewood Cliffs 1994.
Crystal D., English as a Global Language, Oxford 1995.
Donmall G. (red.), Language Awareness (NCLE Papers and Reports No. 6), Londyn 1985.
Graddol D., English Next, Londyn 2006.
Hall G., Exploring English Language Teaching – Language in Action, Londyn 2011.
Haugen E., Language conflict and language planning: the case of modern Norwegian, Cambridge 1996.
Haugen E., The ecology of language, [w:] The Ecolinguistic Reader: Language, Ecology and Environment, A. Fill, P. Mühlhausler (red.), Nowy Jork 2001, s. 57-66.
Jenkins J., World Englishes: A Resource Book for Students, Londyn 2005.
Kachru B., The Other Tongue – English across Cultures, Urbana 1982.
Kerswill P., RP, Standard English and the standard/non-standard relationship, [w:] Language in the British Isles, D. Britain (red.), Cambridge 2006.
Krajka J., Preparing language teachers for multinational classrooms – guidelines for foreign language methodology training, [w:] Coping with Diversity, H. Komorowska, L. Aleksandrowicz-Pędich (red.), Warszawa 2010, s. 242-262.
Lambert D., Shohamy E., Language policy and pedagogy, Amsterdam 2000.
Lee D., Swales J., A corpus-based EAP course for NNS doctoral students: Moving from available specialized corpora to self-compiled corpora, “English for Specific Purposes” 2006, 25, s. 56-75.
Levelt W., Sinclair A., Jarvella R., Causes and functions of linguistic awareness in language acquisition: Some introductory remarks, [w:] The Child’s Conception of Language, A. Sinclair, R. Jarvella, W. Levelt (red.), Heidleberg 1978, s. 1-14.
Lindner R., Introducing a micro-skills approach to intercultural learning to an English for Specific Purposes course for students of sociology, „Scripta Manent” 2010, 5(1-2), [online], http://www.sdutsj.edus.si/ScriptaManent/2010_5_1,2/lindner.html, [dostęp: 26.08.2015].
Lubaś W., Polityka językowa, Opole 2009.
Luzon Marco M. J., ’Ask an expert’ activities: An example of interpersonal exchange, „Teaching English with Technology” 2002, 2(1), [online], http://www.tewtjournal.org/VOL 2/ISSUE 1/INTERNET FOR ESP.pdf, [dostęp: 26.08.2015].
McCrum R., Globish – How the English Language Became the World’s Language, Toronto 2010.
McKay S. L., English as an International Lingua Franca Pedagogy, [w:] Handbook of Research in Second Language Teaching and Learning, E. Hinkel (red.), Nowy Jork – Londyn 2003, s. 122-139.
Możejko Z. P., Language Awareness as a Factor in Foreign Language Learning and Teaching, niepublikowana rozprawa doktorska, Warszawa 2002.
Pawłowski A., Zadania polskiej polityki językowej w Unii Europejskiej, [w:] Polska polityka językowa w Unii Europejskiej, J. Warchala, D. Krzyżyk (red.), Katowice 2008, s. 113-147.
Phillipson R., Linguistic Imperialism, Oxford 1992.
Phillipson R., Skuttnabb-Kangas T., English Only Worldwide or Language Ecology, „TESOL Quarterly” 1996, 30, s. 429-450.
Puppel S., Interlingwalizm czy translingwalizm? Interkomunikacja czy transkomunikacja? Uwagi w kontekście współistnienia języków naturalnych w ramach globalnej wspólnoty kulturowo-językowo-komunikacyjnej, „Scripta de Communicatione Posnaniensia, Seria: Prace Naukowe Katedry Ekokomunikacji UAM” 2007, I, s. 27-43.
Rampton B., Displacing the ‘native speaker’: Expertise, affiliation and inheritance, “ELT Journal” 1990, 44(2), s. 97–101.
Ricento T., Hornberger N., Unpeeling the onion: Language Planning and Policy and ELT professional, “TESOL Quarterly” 1996, 30(3), s. 401-427.
Truchot C., Le français langue véhiculaire d’Europe, “Sociolinguistica” 2001, 15, s. 18-31.
Trudgill P., Standard English: what it isn’t, [w:] Standard English: The Widening Debate, T. Bex, R. J. Watts (red.), Londyn 1999, s. 117-128.
Wiertlewska J., Ekolingwistyczne podejście do nauczania języków obcych na przykładzie języka angielskiego wyzwaniem dla glottodydaktyki XXI wieku, Bydgoszcz 2014.
Wiertlewska J., Grabarczyk Z., Communication in the ecological perspective, [w:] Lingua: nervus rerum humanarum. Essays in honour of Professor Stanisław Puppel on the occasion of his 65th birthday, M. Koszko, K. Kowalewska, J. Puppel, E. Wąsikiewicz-Firlej (red.), Poznań 2012, s. 395-409.
Wiertlewska J., Language planning and language policy in the ecological perspective, „Glottodidactica” 2012, 39(1), s. 117-126.
Wysocka M., Teaching English as an International Language: problems and research questions, [w:] Psycholinguistic and Sociolinguistic Perspectives on Second Language Learning and Teaching, K. Droździał-Szelest, M. Pawlak (red.), Berlin – Heidelberg 2013, s. 41-55.
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych, Instytut Anglistyki
