RESILIENCE OF POLISH TERTIARY TEACHERS HOW TO DEFINE IT AND HOW TO BUILD IT

Agnieszka Dzięcioł-Pędich

Uniwersytet w Białymstoku

Anetta B. Strawińska

Uniwersytet w Białymstoku



Abstrakt

Celem artykułu jest analiza kompetencji odpornościowych polskich nauczycieli szkół wyższych,
umożliwiających dydaktykom uporanie się z konsekwencjami pandemii COVID-19, uwidaczniającymi się w procesie nauczania i obejmującymi różne aspekty edukacji. Tekst
ma budowę dwudzielną: partie teoretyczne uzupełnia egzemplifikacja o charakterze
metodycznym. Jest to to próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu kursy uniwersyteckie
przygotowujące do zawodu nauczyciela akcentują istotność społecznych i emocjonalnych
aspektów nauczania wchodzących w skład kompetencji odpornościowych.Wsposób
szczególny zwrócono uwagę na sposób definiowania „kompetencji odpornościowych”
w polskim kontekście. Przedstawiono przegląd oczekiwanych efektów uczenia się dla
przyszłych nauczycieli języka polskiego i angielskiego. Na koniec zaprezentowano wybrane
sposoby rozwijania kompetencji odpornościowych nauczycieli szkół wyższych.

Słowa kluczowe:

polscy nauczyciele akademiccy, kompetencje nauczycieli akademickich, kompetencje odpornościowe, rezyliencja, efekty kształcenia, rozwijanie kompetencji odpornościowych nauczycieli akademickich

Aguilar E., Building Resilience, Preventing Burnout, Edutopia 2017, [online], https://

www.edutopia.org/article/building-resilience-preventing-burnout,

[retrieved: 22.11.2022].

Aguilar E., Helping Teachers Thrive, Edutopia 2017, [online], https://www.edutopia.

org/article/helping-teachers-thrive, [retrieved: 21.11.2022].

Aguilar E., Onward: Cultivating Emotional Resilience in Educators, New York 2018.

Aguilar E., Simple Tips for Boosting Teacher Resilience, Edutopia 2018, [online], https://

www.edutopia.org/article/simple-tips-boosting-teacher-resilience/,

[retrieved: 21.11.2021].

American Psychology Association, Resilience, APA Dictionary of Psychology (n.d.),

[online], https://dictionary.apa.org/resilience, [retrieved: 22.11.2022].

Arida R. M., Teixeira-Machado L., The Contribution of Physical Exercise to Brain Resilience

“Frontiers in Behavioural Neuroscience” 2012, 14, Article 626769,

pp. 1–18, [online], https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnbeh.

626769/full, [retrieved: 22.11.2022].

Borucka A., Ostaszewski K., Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia,

“Medycyna Wieku Rozwojowego” 2008, 2 (12), pp. 587–597.

Bzymek A., W szkole Heleny Radlińskiej odczytywanej na nowo z resilience w tle, [in:]

Pedagogika, Z. Aleksander (ed.), Gdańsk 2008, pp. 17–27.

Couros G., Your legacy as an educator is always determined by what your students do,

George Couros. Learner. Speaker. Author (n.d.), [online], https://george

couros.ca/blog/archives/7461, [retrieved: 24.11.2022].

Czerepaniak-Walczak M., Kompetencja: słowo kluczowe czy „wytrych” w edukacji?, “Neodidagmata”

, XXIV, pp. 53–66.

Czerepaniak-Walczak M., Refleksja krytyczna i jej miejsce w dyskusji nad reformowaniem

oświaty (próba zastosowania), “Rocznik Pedagogiczny” 1997, 20, pp. 29–47.

Davis P., 5 Myths About Resilience, “Forbes” 2016, [online], https://www.forbes.com/

sites/pauladavislaack/2016/02/08/5-myths-about-resilience/?sh=160af58

e5a57, [retrieved: 21.11.2022].

Drumhiller N., Brannum K., Explore Your Intellectual Curiosity as an Academic Researcher,

American Military University. EDGE 2015, [online], https://amu

edge.com/explore-your-intellectual-curiosity-as-an-academic-researcher/,

[retrieved: 22.11.2022].

Duda B., Lisczyk K., Narzędzia cyfrowe w polonistycznej dydaktyce akademickiej – zastosowania,

możliwości, perspektywy, “Forum Lingwistyczne” 2018, 5, pp. 143–

, [online], http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desk

light-af6baf11-22c8-44f7-96c1-6ae5c4a2f372, [retrieved: 11.01.2021].

Dweck C. S., Mindset: The New Psychology of Success, New York 2007.

Dziedziczak-Foltyn A., Nauczyciele akademiccy jako prekursorzy i moderatorzy społeczeństwa

wiedzy, “Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2006, 2 (28), pp. 65–77.

Feld G. B., Diekelmann S., Sleep smart-optimizing sleep for declarative learning and memory,

“Frontiers in psychology” 2015, 6, Article 622, pp. 1–11.

Gallant A., Riley P., Early career teacher attrition: new thoughts on an intractable problem,

“Teacher Development” 2014, 18 (4), pp. 562–580.

Gołek B., Kompetencje współczesnego nauczyciela (wybrane obszary), “Rocznik Komisji

Nauk Pedagogicznych” 2014, LXVII, [online], https://journals.pan.pl/

dlibra/publication/95215/edition/82109/content/kompetencje-wspolczes

nego-nauczyciela-wybrane-obszary-competenciesof-the-modern-teacherselected-

fi-elds-golek-bartlomiej?language=pl, [retrieved: 06.09.2021].

Gosner S., How Kids Can Overcome the Awkwardness of Asking for Help, Edutopia 2021,

[online], https://www.edutopia.org/article/how-kids-can-overcome-awk

wardness-asking-help/, [retrieved: 22.11.2022].

Henke M., Rezylientne przywództwo – czy leci z nami pilot?, [in:] Szkolenia dla biznesu,

, [online], http://malgorzatahenke.pl/2020/08/02/rezylientne-przy

wodztwo/, [retrieved: 24.11.2022].

Hofstede Insights, Country comparison, Hostede Insights (n.d.), [online], https://

www.hofstede-insights.com/country-comparison/poland/, [retrieved:

11.2022].

Huffington A., How to succeed? Get more sleep, Arianna Huffington. TEDWomen 2010,

[online], https://www.ted.com/talks/arianna huffington how to succeed

get more sleep, [retrieved: 24.11.2022].

Internetowy Słownik Języka Polskiego: [człowiek] odporny, [online], https://sjp.pwn.pl/

szukaj/odporno%C5%9B%C4%87.html, [retrieved: 24.11.2022].

Jongepier F., van de Sande M., Workaholic academics need to stop taking pride in their

burnout, “Times Higher Education” 2021, [online], https://www.timeshigher

education.com/opinion/workaholic-academics-need-stop-taking-pride-theirburnout,

[retrieved: 22.11.2022].

Klaus P., Brag!: the art of tooting your own horn without blowing it, New York 2004.

Kozak-Łatkowska B., Koncepcja kompetencji w zarządzaniu zasobami ludzkimi w kontekście

uczenia się przez całe życie, [in:] szkolenia.com (n.d.), [online], http://

www.szkolenia.com/news/806/koncepcja-kompetencji-w-zarzadzaniuzasobami-

ludzkimi-w-kontekscie-uczenia-sie-przez-cale-zycie, [retrieved:

05.2016].

Kuś A., Ludzie Uniwersytetu w dobie globalizacji, [in:] Edukacja w zglobalizowanym świecie

V. Tanaś, W. Welskop (eds.), Łódź 2016, pp. 155–162.

Mastrokoukou et al., Rediscovering Teaching in University: A Scoping Review of Teacher

Effectiveness in Higher Education, “Frontiers in Education” 2022, 7, Article

, pp. 1–16.

Męczkowska A., Kompetencja, [in:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, T. Pilch (ed.),

vol. 2, Warszawa 2009, pp. 693–695.

Model Kompetencji Zawodowych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Biuro

Karier (n.d.), [online], https://www.biurokarier.umk.pl/model-kompetencjizawodowych,

[retrieved: 24.11.2022].

Pink D. H., Drive: The Surprising Truth About What Motivates Us, Edinburgh 2011.

Price-Mitchell M., Curiosity is a Core Predictor of Academic Performance, Roots of action

(n.d.), [online], https://www.rootsofaction.com/curiosity-academic-per

formance/, [retrieved: 22.11.2022].

Program studiów. Kierunek studiów: Filologia obca nauczycielska. Rok akademicki 2021/2022,

[online], https://filologia.uwb.edu.pl/wp-content/uploads/2021/06/

Zalacznik-nr-1-Program-studiow -Filologia obca nauczycielska.pdf,

[retrieved: 19.11.2022].

Program studiów. Kierunek studiów: filologia polska nauczycielska. Rok akademicki 2021/

, [online], https://filologia.uwb.edu.pl/wp-content/uploads/2021/

/Filologia polska nauczycielska Program.pdf, [retrieved: 19.11.2022].

Quoidbach J. et al., Emodiversity and the Emotional Ecosystem, “Journal of Experimental

Psychology: General” 2014, 143 (6), pp. 2057–2066.

Robinson K., Do Schools Kill Creativity? Ken Robinson. TED 2006, [online], https://

www.ted.com/talks/sir ken robinson do schools kill creativity, [retrieved:

11.2022].

Sajduk B., Nowoczesna dydaktyka akademicka. Kto Kogo Jak Uczy?, Kraków 2014.

Sarris J. et al., International Society for Nutritional Psychiatry Research consensus position

statement: nutritional medicine in modern psychiatry, “World Psychiatry” 2015,

, pp. 370–371.

Sikma L., Building Resilience: Using BRiTE with Beginning Teachers in the United States,

[in:] Cultivating Teacher Resilience, C. F. Mansfield (ed.), Singapore 2021,

pp. 85–100.

Słownik Języka Polskiego: Resiliencja, [online], https://sjp.pl/resiliencja, [retrieved:

11.2022].

Spencer J., What’s Your Legacy as a Teacher?, John Spencer 2017, [online], https://

spencerauthor.com/your-legacy-teacher/, [retrieved: 24.11.2022].

Strawińska A. B., Autopromocja w edukacji akademickiej, [in:] Edukacja polonistyczna.

Metamorfozy kontekstów i metod, M. Karwatowska, L. Tymiakin (eds.), Lublin

, pp. 137–166.

Strawińska A. B., Uwagi językoznawcy o kompetencjach odpornościowych (na podstawie

profesji nauczyciela akademickiego), “Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka

Polskiego” 2021, 30, pp. 208–210.

Team Resilience, How to Know if Your Team Has Low Resilience, Payne Resilience Training

& Consulting 2022, [online], https://payneresilience.com/blog/lowteam-

resilience, [retrieved: 24.11.2022].

Team Tony, Learn how to overcome adversity. How to build resilience and overcome anything,

T. Robbins (n.d.), [online], https://www.tonyrobbins.com/mindmeaning/

overcoming-adversity/, [retrieved: 21.11.2022].

Those who can teach, should. Editorial, “Nature Chemical Biology” 2007, 3 (12).

Truebridge S., Resilience: It Begins With Beliefs, “Kappa Delta Pi Record” 2016, 52 (1),

pp. 22–27.

Wędrychowska E. Rezyliencja – 5 sposobów na to, jak budować swoją “warstwę ochronną”,

by radzić sobie w trudnych doświadczeniach zawodowych, [online], http://

ewedrychowska-coaching.pl/blog/rezyliencja-5-sposobow-na-to-jakbudowac-

swoja-warstwe-ochronna-by-radzic-sobie-w-trudnych-doswiad

czeniach-zawodowych/, [retrieved: 12.01.2021].

Wołoszyn S., Nauczyciel, [in:] Encyklopedia pedagogiczna,W. Pomykało (ed.),Warszawa

, pp. 444–445.

Wróblewski A. K., Wizja uniwersytetu przyszłości, “Nauka” 2010, 2, pp. 11–17.


Opublikowane
2023-12-22


Dzięcioł-Pędich, A. i Strawińska, A. B. (2023) „RESILIENCE OF POLISH TERTIARY TEACHERS HOW TO DEFINE IT AND HOW TO BUILD IT”, Linguodidactica, 27. Dostępne na: https://czasopisma.filologia.uwb.edu.pl/index.php/l/article/view/2148 (Udostępniono: 22 grudzień 2024).

Agnieszka Dzięcioł-Pędich 
Uniwersytet w Białymstoku
Anetta B. Strawińska 
Uniwersytet w Białymstoku