Analiza kolokacji w cyklu książeczek dla dzieci o Puciu autorstwa Marty Galewskiej-Kustry – ujęcie jakościowo-ilościowe
Karolina Makowska
Uniwersytet w BiałymstokuAbstrakt
Celem artykułu jest identyfikacja oraz jakościowa i ilościowa analiza kolokacji w serii książek o Puciu, które wspierają rozwój językowy dzieci. Kolokacje zostały wybrane jako stałe zestawienia co najmniej dwóch wyrazów, które jednocześnie odnotowano w sekcji „połączenia” w Wielkim słowniku języka polskiego PAN pod red. Piotra Żmigrodzkiego oraz w Narodowym Korpusie Języka Polskiego (co najmniej 5 wystąpień). Wyniki ukazują dominację kolokacji czasownikowo -rzeczownikowych związanych z codziennymi czynnościami oraz emocjami, co podkreśla rolę serii w budowaniu kompetencji komunikacyjnych najmłodszych użytkowników polszczyzny. Badanie wskazuje na istotność prostych, powtarzalnych struktur w procesie przyswajania języka przez dzieci.Słowa kluczowe:
kolokacje, rozwój języka, język dzieci, literatura dziecięca, PucioBibliografia
Banaszek M., Kolokacje w języku polskich i włoskich forów internetowych dla mam małych dzieci jako przykład kreatywności językowej, [w:] Kreatywność językowa w komunikacji językowej, K. Burska, B. Cieśla (red.), Łódź 2019, s. 31–44.
Bąk P., Gramatyka języka polskiego, Warszawa 1997.
Benson M., Benson E., Ilson R., The Bbi Dictionary of English Word Combinations, Amsterdam 1997.
Białek E., Kolokacja w przekładzie. Studium rosyjsko-polskie, Lublin 2009.
Burkhardt H., Miejsce kolokacji w leksykografii i ich rola w tworzeniu tekstów w języku obcym, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie polonistyczne cudzoziemców” 2010, 17, s. 177–184.
Chmura-Klekotowa M., Neologizmy słowotwórcze w mowie dzieci, „Prace Filologiczne” 1971, 20, s. 99–235.
Dołęga Z., Promowanie rozwoju mowy w okresie dzieciństwa – prawidłowości rozwoju, diagnozowanie, profilaktyka, Katowice 2003.
Doroszewski W., Słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa 1980.
Gleason Berko J., Ratner Bernstein N., Psycholingwistyka, Gdańsk 2005.
Gładysz M., Lexikalische Kollokationen in deustch-polnischer Konfrontation, Frankfurt am Mein 2003.
Jurkowski A., Ontogeneza mowy i myślenia, Warszawa 1986.
Kamińska B., Siebert B., Podstawy rozwoju mowy u dzieci, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2012, 6 (5), s. 237–241.
Kielar-Turska M., Mowa dziecka. Słowo i tekst, Kraków 1989.
Kielar-Turska M., Rozwój sprawności językowych i komunikacyjnych, [w:] Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, E. Czaplewska, S. Milewski (red.), Sopot 2012, s. 15–63.
Krasowicz-Kupis G., Rozwój świadomości językowej dziecka. Teoria i praktyka, Lublin 2004.
Kukowicz K., Kolokacje jako element języka należący do systemów semantycznych z gramatyką, „Linguistica Bidgostiana” 2006, 3, s. 133–139.
Kurcz I., Psychologia języka i komunikacji, Warszawa 2000.
Kwarciak B., Początki i podstawowe mechanizmy świadomości metajęzykowej, Kraków 1995.
Narodowy Korpus Języka Polskiego, [online], http://www.nkjp.uni.lodz.pl [dostęp: 29.04.2024].
Przetacznikowa M., Rozwój psychiczny dzieci i młodzieży, [w:] Biblioteka Nauczyciela. A: ogólne podstawy wychowania, Warszawa 1967, s. 105–130.
Przybylska R., Kolokacje a analiza semantyczna wyrazu, „LingVaria” 2020, 2 (30), s. 43–51.
Pucio – kolejność książek a wiek dziecka, [online], https://tantis.pl/blog/pucio-kolejnosc-ksiazek-a-wiek-dziecka [dostęp: 29.04.2024].
Skorupka S., Kompozycja grup frazeologicznych, „Poradnik Językowy” 1950, 4, s. 19–25.
Skorupka S., Podstawy klasyfikacji jednostek frazeologicznych, „Prace Filologiczne” 1969, 19, s. 219–226.
Skorupka S., Typy połączeń frazeologicznych, „Poradnik Językowy” 1952, 5–6, s. 12–29.
Szulc A., Intensive und extensive Methode im Fremdsprachenunterricht, „Glottodidactica” 1966, 1, s. 43–52.
Szulc A., Lingwistyczne podstawy programowania języka, Warszawa 1971.
Szulc A., Możliwości i granice automatyzacji w nauczaniu języków obcych, „Języki Obce w Szkole” 1972, 2, s. 88–97.
Szuman S., Rozwój treści słownika dzieci. Zagadnienie i niektóre wyniki badań, [w:] O rozwoju języka i myślenia dziecka, S. Szuman (red.), Warszawa 1968.
Targońska J., Frazeodydaktyka i jej rola w rozwijaniu (wybranych elementów) kompetencji leksykalnej, „Prace Językoznawcze” 2017, XIX/4, s. 147–168.
Targońska J., Kompetencja kolokacyjna – niedostatecznie rozpoznany komponent kompetencji leksykalnej, „Neofilolog” 2020, 43/2, s. 193–208.
Wielki słownik języka polskiego PAN, P. Żmigrodzki (red.), [online], https://wsjp.pl [dostęp: 29.04.2024].
Zarębina M., Rozwój semantyczny języka dziecka i opanowywanie przez nie wyrazów z funkcją gramatyczną, [w:] Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dzieci. Rozwój semantyczny. Dyskusja nad teorią Chomskiego, M. Zarębina (red.), Gdańsk 1994, s. 107–137.
