Czy metafory przestrzenne francuskiego czasownika arriver są obecne w jego polskich ekwiwalentach? Badanie oparte na korpusie równoległym
Joanna Cholewa
Uniwersytet w BiałymstokuAbstrakt
Badanie ma na celu (1) zwrócenie uwagi na metafory przestrzenne czasownika arriver, oraz ich obecność w polskich tłumaczeniach; (2) stwierdzenie istnienia podobnych metafor w polskich ekwiwalentach arriver. Powołujemy się na metodę rozszerzeń metaforycznych przez zmianę domeny. Analiza potwierdza prymat lokatywnego charakteru analizowanego czasownika (625 na 993 wystąpień w korpusie). W tłumaczeniu na język polski dominują czasowniki niemające charakteru metafory przestrzennej (295 wystąpień na 368). Użycia zgramatykalizowane (189 z 368) są często tłumaczone za pomocą polskiego odpowiednika francuskiego bezokolicznika następującego po arriver, co potwierdza gramatykalizację arriver w strukturze arriver + Inf.Słowa kluczowe:
metafora przestrzenna, rozszerzenie metaforyczne, korpus równoległy, gramatykalizacjaBibliografia
Bres J., Labeau E., Aller et venir : des verbes de déplacement aux auxiliaires aspectuels-temporels-modaux, « Langue française » 2013, 179, pp. 13–28.
Desclés J.-P., Guentcheva Z., Doit-on tenir compte de la polysémie verbale en typologie ? Un exemple contrastif entre français et bulgare, « Langue française » 2005, 145, pp. 93–107.
Honeste M.-L., La théorie des schémas conceptuels intégrés : un prolongement de la théorie guillaumienne ?, « Langue française » 2005, 147, pp. 68–83.
Lamiroy B., Les verbes de mouvement emplois figurés et extensions métaphoriques, « Langue française » 1987, 76, pp. 41–58.
Lakoff G., Johnson M., Metaphors we live by, Chicago 1980.
Langacker R., Mouvement abstrait, « Langue française » 1987, 76, pp. 59–76.
Niklas-Salminen A., Le verbe, Malakoff 2012.
Nyckees V., La sémantique, Paris 1998.
Prandi M., Extensions lexicales et figures vives : une frontière essentielle, « Pratiques » 2013, 159–160, pp. 55–68, http:// journals.openedition.org/pratiques/2826 [consulté le 17.03.2023].
Rémi-Giraud S., De la création à l’extinction : métaphore(s) et mondes de discours, « Cahiers de praxématique » 2006, 46, pp. 61–80, http://journals.openedition.org/praxematique/612 [consulté le 10.03.2023].
Stosic D., Fagard B., Formes et sens : de l’unicité à la variabilité, « Langages » 2012, 175, pp. 103–121.
