ЛIНГВОПРАГМАТИКА НОВОРIЧНОГО ПРИВIТАННЯ ЯК МОВЛЕННЄВОГО ЖАНРУ ПОЛIТИЧНОГО ДИСКУРСУ: ЗIСТАВНИЙ АСПЕКТ (НА МАТЕРIАЛI ПРОМОВ АНДЖЕЯ ДУДИ I ВОЛОДИМИРА ЗЕЛЕНСЬКОГО)
Наталiя Кондратенко
Анотація
Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie orędzi noworocznych wygłoszonych przez Prezydenta
Polski Andrzeja Dudę oraz Prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Autorka
przedstawiła w nim parametry gatunkowe przemówień noworocznych oraz wymagania
dotyczące ich treści i struktury. Materiał leksykalny stanowiły przemówienia z lat
2018–2020. Do przeprowadzenia badania wykorzystano lingwistyczną analizę pragmatyczną
i metodę porównawczą. Przedmiotem analizy były akty mowy, które określają potencjał
językowo-pragmatyczny życzeń noworocznych. Autorka zaproponowała typologię strategii
komunikacyjnych stosowanych przez obu prezydentów w celu wpływania na odbiorców,
porównała dyskurs prezydencki w obu krajach oraz określiła specyfikę gatunku orędzia
noworocznego w polskim i ukraińskim dyskursie politycznym.
Ключові слова:
dyskurs polityczny, przemówienia noworoczne, retoryka prezydencka, gatunek mowy, strategia komunikacyjnaПосилання
Bitko A. S., Novorichne zvernennya prezidenta yak ritual’nij zhanr politichnogo diskursu,
[v:] Soczial’ni texnologi¨ı: aktual’ni problemi teori¨ı ta praktiki 2014, 63,
s. 165–172.
Bralczyk J., Strategie propagandy politycznej, [v:] Język a kultura, t. 4: Funkcje języka
i wypowiedzi, J. Bartmiński, R. Grzegorczykowa (red.), Wrocław 1991,
s. 105–115.
Czachur W., Inscenizowanie bliskości w polskich i niemieckich orędziach noworocznych.
Przyczynek do lingwistyki kulturowej i międzykulturowej, [w:] ´Etudes sur le
texte d´edi´ees `a Halina Grzmil-Tylutki, Kraków 2016, s. 73–96.
Dement’ev V. V., Sedov K. F., Sociopragmaticheskij aspekt teorii rechevyx zhanrov, Saratov
Dolinin K. A., Rechevye zhanry kak sredstvo organizacii rechevogo vzaimodejstviya, „Zhanry
rechi” 1999, s. 7–13.
Emer Yu., Akent’eva K. A., Transformaciya zhanra «pozdravlenie» v prezidentskom diskurse
vostochnoslavyanskix stran, „Rusin” 2019, t. 56, s. 312–327.
Fras J., Komunikacja polityczna. Wybrane zagadnienia gatunków i języka wypowiedzi, Wrocław
Issers O. S., Kommunikativnye strategii i taktiki russkoj rechi, Moskva 2006.
Karasik V. I., Yazykovoj krug: lichnost’, koncepty, diskurs, Volgograd 2002.
Kondratenko N. V., Publichnij vistup yak zhanr ritual’no¨ı politichno¨ı komunikaci¨ı: transformaciya
novorichnogo zvernennya v ukra¨ıns’kij prezidents’kij ritoriczi (na materiali
promov Petra Poroshenka), „Studia Ukrainica Posnaniensia” 2020, VIII/1,
pp. 85–94.
Kondratenko N.V., Novogodnee obrashhenie kak ritual’nyj zhanr politicheskogo diskursa:
makrostrukturnye komponenty i sredstva ix vyrazheniya, „Komp’yuternaya lingvistika
i intellektual’ny’e texnologii” 2007, s. 302–306.
Lasicza L. A., Novogodnee obrashhenie glavy gosudarstva: semanticheskie osobennosti ritual’nogo
zhanra politicheskogo diskursa, „Vestnik Orenburgskogo gosudarstvennogo
universiteta” 2017, 1 (201), s. 19–24.
Oslopova V. Yu., Novogodnee obrashhenie glavy gosudarstva k narodu kak zhanr politicheskogo
diskursa, „Vestnik Tomskogo gosudarstvennogo universiteta” 2009,
s. 19–22.
Pitik K. M., Evolyuciya lingvokul’turnix konceptiv u novorichnix vitannyax francuz’kix
prezidentiv: nacional’ni cinnosti yak instrument manipulyacij, „Movni i konceptual’ni
kartini svitu” 2019, 2 (66), s. 118–125.
Romaniuk S., Ukraiński dyskurs polityczny w latach 2010–2014. Analiza lingwistyczna,
[w:] Seria monograficzna Katedry Ukrainistyki UW oraz Uniwersytetu Przykarpackiego
im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku, I. Kononenko, I. Mytnik
(red.), t. XI, Warszawa – Iwano-Frankiwsk 2016.
Senchishina G. G., Sitar G. V., Privitannya yak movlennєvij zhanr politichnogo ritual’nogo
diskursu, „Visnik students’kogo naukovogo tovaristva Donec’kogo nacional’nogo
universitetu imeni Vasilya Stusa” 2019, 11, t. 1. s. 92–96.
Shmeleva T. V., Model’ rechevogo zhanra, „Zhanry rechi” 1997, s. 88–99.
Sikora K., Życzenie w gwarze i kulturze wsi, Kraków 2020.
Sladkevich Zh. R., Organizaciya semioticheskogo prostranstva novogodnego pozdravleniya
prezidenta (na materiale novogodnix obrashhenij prezidentov Rossii, Belarusi
i Pol’shi za 2000–2015 gg.), „Politicheskaya nauka” 2016, 3, s. 168–193.
Strij L. I., Ritual’ni zhanri ukra¨ıns’kogo politichnogo diskursu: strukturno-semantichnij i livopragmatichnij
aspekti: dis. na zdob. nauk. stup. kand. filolog. nauk, Odesa
Varavkina V. Yu., Novogodnee obrashhenie glavy gosudarstva: zhanrovaya specifika i lingvokognitivnoe
modelirovanie obraza adresata: dis. kand. filol. nauk, Omsk 2011.
Xarlamova T. V., Dinamika ritualizirovannyx zhanrov v politicheskom diskurse, „Zhanry
rechi” 2018, 4 (20), s. 248–253.
