Polish adaptations of Latin and French place names in Nowy wielki dykcjonarz by Pierre Danet and Dymitr Franciszek Kola
Marek Marczak
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział FilologicznyAbstract
The considerable number of toponyms is one of the many unexplored but interesting characteristics of the Danet-Kola French-Latin-Polish dictionary. The translator – Kola – alters toponyms in different ways. This article analyses the substantial corpus of lexicographical units, mainly place names of French and English cities. The results of the research illustrate the two most noticeable tendencies of Kola’s translations. Firstly, he adapts Latin toponyms if the term denotes a place with a diocese. Secondly, Kola refers to his knowledge of French in translation, even if place names are derived from other languages.Keywords:
historical lexicology, toponymy, 18th centuryReferences
Bochnakowa A., Le Nouveau grand dictionnaire françois, latin et polonois et sa place dans la lexicographie polonaise, Kraków 1991.
Cheney D.M., Structured View of Dioceses in Europe, [online], http://www.catholic-hierarchy.org/diocese/qview7.html, [dostęp: 10.02.2020].
Conseil national de l’information géographique, Trésor des noms de lieux étrangers, [online], http://cnig.gouv.fr/?page_id=10578, [dostęp: 21.02.2020].
Danet P., Nouveau grand dictionnaire de M. L’ Abbé Danet, françois, latin et polonois: enrichi des mellieurs françons [!] de parler, avec des notes de critique et de grammaire sur ces trois langues […], przeł. F. Kola, t. 1–2, Warszawa 1743–1745.
Fluda-Krokos A., Nowy wielki dykcjonarz J. Mći X. Daneta opata francusko-łacińsko-polski… (1743–1745) – niezbędne źródło do historii języka polskiego, [w:] Badania historycznojęzykowe. Stan, metodologia, perspektywy. Materiały konferencji naukowej, Kraków 21–22 września 2010 r., B. Dunaj, M. Rak (red.), Kraków 2011, s. 83–90.
Leszczyński Z., O słownictwie polskiej wersji Daneta, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” 1987, t. 32, s. 155–161.
Leszczyński Z., W sprawie datowania pożyczek leksykalnych, [w:] Z polskich studiów slawistycznych, seria V, Językoznawstwo, Warszawa 1978, s. 263–269.
Mączyński R., Jak pijarzy dykcjonarz Daneta wydawali (czyli o pożytku sięgania do źródeł), „Hereditas Monasteriorum” 2013, t. 2, s. 219–245.
Nègre E., Toponymie générale de la France. T. I, Formations préceltiques, celtiques et romanes, Genève 1990.
Siatkowski J., Obce nazwy geograficzne w języku czeskim i polskim, Warszawa 2006.
Szczepankowska I., Definicje narracyjne w XVIII-wiecznym dykcjonarzu Pierre’a Daneta i Franciszka Koli z perspektywy współczesnej semantyki i leksykografii, „Język Polski” 2019, t. 3, s. 72–83.
Urbańczyk S., Polskie słowniki oświeceniowe, [w:] Prace z dziejów języka polskiego, S. Urbańczyk, Wrocław 1979, s. 292–299.
Walczak B., Nowe prace o polskich słownikach osiemnastowiecznych, [w:] Studia romanica in honorem Stanislai Gniadek, H. Misterski, J. Sypnicki (red.), Poznań 1994, s. 45–57.
