LEKSEMY Z WTORNYM ZNACZENIEM METAFORYCZNYM W ROSYJSKOJĘZYCZNEJ PRASIE ŁOTWY
Robert Szymula
Uniwersytet w BiałymstokuAbstract
The article presents the results of an analysis of the potential impact on readers of lexemes
with secondary metaphorical meanings (source domain THEATER) used in articles published
in the Russian-language press published in Latvia (in 2012–2022). The study was conducted
on the basis of linguistic material taken from socio-political press articles published in five
Latvian newspapers, both from print and electronic versions. The study, conducted with the
help of semantic and contextual analysis, showed that the authors of the analyzed texts
use theatrical metaphors that can evoke negative connotations in readers, but examples of the use of such lexemes are not numerous. The emotional impact on the audience is
limited by the fact that the metaphorical meaning of the analyzed units is often an already
obliterated meaning.
Keywords:
political discourse, press discourse, metaphors, inguistic means of exerting influenceReferences
Baranov A. N., Karaulov ˆU. N., Russkaˆa politiˇceskaˆa metafora. Materialy k slovar ˆu, Moskva
Baranov A. N., Karaulov ˆU. N., Slovar’ russkih politiˇceskih metafor, Moskva 1994.
Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa 2000.
Budaev `E . V., ˇCudinov A. P., Metafora v politiˇceskoj kommunikacii, Moskva 2008.
Cudinov A. P., Rossiˆa
v
metaforiˇ
ceskom zerkale: kognitivnoe issledovanie politiˇ
ceskoj metafory
(1991–2000), Ekaterinburg 2001.
ˇCudinov A. P., Metaforiˇ
ceskaˆa
mozaika v
sovremennoj politiˇ
ceskoj kommunikacii: Monografi
ˆa, Ekaterinburg 2003.
ˇCudinov A. P., Politiˇ
ceskaˆa
lingvistika: u
ˇ
ceb. posobie, Moskva 2006.
Frankowska M., Frazeologia i metaforyka w tekstach politycznych lat 1989–1993, „Język
a Kultura”, t. 11: Język polityki a współczesna kultura polityczna, J. Anusiewicz,
B. Siciński (red.), Wrocław 1994, s. 21–47.
Kaslova A. A., Metaforiˇceskoe modelirovanie prezidentskih vyborov v Rossii i SˇSA (2000 g.).
Avtoref. dis. ... kand. filol. nauk, Ekaterinburg 2003.
Kobozeva I. M., Semantiˇceskie problemy analiza politiˇceskoj metafory, „Vestnik MGU”
, Seriˆa 9, 6, s. 132–149.
Kochan M., Slogany w reklamie i polityce, Warszawa 2005.
Kuz’mina N. A., Intertekst i ego rol’ v processah `evol ˆucii ˆazyka, Ekaterinburg – Omsk
Lakoff G., Johnson M., Metaphors We Live by, Chicago 1980.
Lubaś W., Żurnalistyczne ciosy polityczne, „Twórczość” 1993, 3, s. 127–130.
Oˇzegov S. I., ˇSvedova N. ˆU., Tolkovyj slovar’ russkogo ˆazyka: 80 000 slov i frazeologiˇceskih
vyraˇzenij, Moskva 1999, [online], https://lexicography.online/explanatory/
ozhegov/, [dostęp: 20.04.2023].
Ożóg K., Metafory potoczne w języku polityki, „Język Polski” 2002, 1, s. 21–24.
Pawełczyk P., Rekwizyt w teatrze politycznym, „Studia Politologiczne” 2012, 24, s. 72–86.
Shakespeare W., Dzieła dramatyczneWilliama Shakespeare (Szekspira) w dwunastu tomach,
tłum. L. Ulrich, objaśnienia J. I. Kraszewski, t. V, Kraków 1895, [online],
https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/jak-wam-sie-podoba.pdf, [dostęp:
04.2023].
Shakespeare W., Dzieła dramatyczneWilliama Shakespeare (Szekspira) w dwunastu tomach,
tłum. L. Ulrich, objaśnienia J. I. Kraszewski, t. V, Kraków 1895, [online],
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/makbet.html, [dostęp: 20.04.2023].
Shakespeare W., Sonety Shakespeare’a, tłum. MUS (Sułkowska Marya z Uznańskich),
Kraków 1913.
Sławek J., Funkcja perswazyjna metafor i ironii we współczesnych prasowych tekstach informacyjnych,
[w:] Język polski. Współczesność – Historia V, W. Książek-Bryłowa,
H. Duda (red.), Lublin 2005, s. 79–91.
Słobodzian R., Oblicza metafory teatralnej – pochód przez stulecia, „Prace Literackie”
, XLVIII, s. 151–169.
Smól J., Rola środków stylistycznych w kreowaniu obrazu rzeczywistości w prasie z 1989
roku, „Język Polski” 2001, 1–2, s. 24–31.
ˇS
ejgal E. I., Semiotika politiˇceskogo diskursa, Volgograd 2000.
ˇS
ejgal E. I., Teatral’nost’ politiˇceskogo diskursa, „Edinicy ˆazyka i ih funkcionirovanie”
, vyp. 6, [online], http://www.philology.ru/linguistics1/sheygal-00.htm,
[dostęp: 20.04.2023].
S
ehtman N. G., Metaforiˇceskaˆa model’ «Vybory – `eto sportivnoe sostˆazanie» v rossijskom
i amerikanskom politiˇceskom diskurse, „Lingvistika: Bˆulleten’ Ural’skogo lingvisti
ˇceskogo obˆsestva” 2004, 12, s. 156–169.
Artykuły prasowe
Aniˇsin A., V Rossii m`er i za reˇsetkoj – m`er, „Telegraf”, 10.07.2013.
`E
lkin A., Cirk pereehal na ulicu Ekaba, „Vesti segodnˆa”, 24.02.2016.
`E
lkin A., Poˇs¨el von!, „Vesti segodnˆa”, 13.09.2013.
Hudenko K., Cena na gaz, vojna klanov, tr ˆuk Putina? `Ekspert po Azii: ˇcto proizoˇslo v Kazahstane
i ˇcto budet dal’ˇse, „Delfi Plus”, 12.01.2022.
Ivancova E., Stepen’ doveriˆa, „Latgales lajks”, 14.12.2018.
Kamenev A., Statisty vozomnili sebˆa, „Telegraf”, 20.08.2018.
Latkovskis B., V oˇzidanii pervoaprel’skoj ˇsutki Zatlersa, „Delfi Plus”, 26.03.2019.
Mat ˆuˇsenok V., «Nisprovergatel’» Berzin’ˇs, „Telegraf”, 31.03.2014.
Mirskij A., «Esli `eto i est’ rossijskaˆa oppoziciˆa, to ˆa – kapitan podvodnoj lodki!», „Telegraf”,
11.2013.
Oˇskaˆa I., Naˇsi «Santa-Barbary», „Vesti segodnˆa”, 14.01.2016.
Oˇskaˆa I., Vsˆa vlast’ regionam!, „Vesti segodnˆa”, 22.07.2013.
Radionov V., Ruˇzanskaˆa A., Melodii i ritmy, „Segodnˆa”, 22.07.2021.
Rungajnis G., Net smysla platit’ social’nyj nalog, pensionnaˆa sistema ruhnet, „Latgales
lajks”, 05.02.2013.
Vilnitis ˆA ., Daj bog, ˇctoby ˆa oˇsibalsˆa..., „J ¯urmalas V¯ards”, 06.06.2019.
Zajcev V., Obama ved¨et plennuˆu Evropu k propasti, „Vesti segodnˆa”, 21.10.2014.
Uniwersytet w Białymstoku
