Morphology in Polish Language Education – Selected Theoretical Problems
Marek Wiśniewski
Marek Wiśniewski - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w ToruniuIwona Kaproń-Charzyńska
Iwona Kaproń-Charzyńska - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w ToruniuAbstract
This paper deals with the problem of teaching morphology in relation to the content of education presented at the academic level within the framework of descriptive grammar of the Polish language. So far the theory of teaching and learning of the above mentioned subject, or more broadly – language education, has been a subject of interest at lower, pre -academic stages of education. In connection with this, the aim of the authors is to present a description of morphological and word -formation phenomena (using the example of single -theme noun formations), which would ensure consistent teaching of content in terms of terminology and methodology, covering various subjects falling within the stream of synchronic linguistics. The authors realize this goal by enriching the description of morphological and word -formation issues with elements of language pragmatics. They use two methods of scientific research, i.e. analysis and criticism of literature, and analysis and logical construction, to show the possibility of linking grammar teaching with speech practice.Keywords:
morphology, word formation, Polish studies, inguodidactics, academic levelReferences
Andrejewicz U., Jakiego rodzaju są rzeczowniki rodzaju żeńskiego, czyli kategoria rodzaju w kształceniu językowym, [w:] Wiedza o języku w kształceniu filologicznym, A.Rozumko, E. Awramiuk (red.), Białystok 2018, s. 65–78.
Apanowicz J., Metodologia ogólna, Gdynia 2002.
Bakuła K., Kształcenie językowe w szkole podstawowej w świetle współczesnych teorii psychologicznych i lingwistycznych. Projekt nowej metodyki, Wrocław 1997.
Bańko M., Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa 2002.
Bobrowski I., Zaproszenie do językoznawstwa, Kraków 1998.
Bogusławski A., Właściwości pragmatyczne wyrażeń równoznacznych. Projekt schematu, „Pamiętnik Literacki” 1973, 64/3, s. 121–151.
Bogusławski A., Semantyka, pragmatyka. Leksykografa głos demarkacyjny, Warszawa 2008.
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, K. Polański (red.), Wrocław 1999.
Gramatyka współczesnego języka polskiego, R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H.Wróbel (red.), t. 2: Morfologia, Warszawa 1998.
Grzegorczykowa R., Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, Warszawa 1984.
Grzegorczykowa R., Puzynina J., Problemy ogólne słowotwórstwa, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego, t. 2: Morfologia, R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Warszawa 1998, s. 361–388.
Grzegorczykowa R., Puzynina J., Rzeczownik, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego, t. 2: Morfologia, R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H.Wróbel (red.), Warszawa 1998, s. 389–468.
Horwath E., Teorie językoznawcze w szkolnej dydaktyce, [w:] Szkolna polonistyka zanurzona w języku, A. Janus -Sitarz, E. Nowak (red.), Kraków 2014, s. 63–85.
Kowalikowa J., Od słowa do zdania, od zdania do tekstu – od tekstu do zdania, od zdania do słowa, [w:] Szkolna polonistyka zanurzona w języku, A. Janus -Sitarz, E. Nowak (red.), Kraków 2014, s. 17–43.
Laskowski R., Zagadnienia ogólne morfologii, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego, R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), t. 2, Warszawa 1998, s. 27–86.
Nagajowa M., Nauka o języku dla nauki języka, Kielce 1994.
Nagórko A., Podręczna gramatyka języka polskiego, Warszawa 2010.
Nagórko A., Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 2003.
Nocoń J., Kształcenie świadomości językowej w gimnazjum – lekcje gramatyki, „Edukacja” 2015, 1 (132), s. 81–96.
Nocoń J., Lingwodydaktyka na progu XXI wieku. Konteksty – koncepcje – dylematy, Opole 2018.
Nocoń J., Podejścia do nauki o języku w dydaktyce języka polskiego jako L1, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia” 2020, 11 (315), s. 27–38.
Nocoń J., Problemy i dylematy współczesnej lingwodydaktyki języka polskiego, „Lingwistyka Stosowana” 2012, 5, s. 49–64.
Pamuła -Behrens M., Szymańska M., Miejsce gramatyki opisowej w nauczaniu języka ojczystego,obcego i drugiego, [w:] Wiedza o języku w kształceniu filologicznym, A.Rozumko, E. Awramiuk (red.), Białystok 2018, s. 13–27.
Strutyński J., Gramatyka polska, Kraków 1997.
Szczepankowska I., Semantyka i pragmatyka językowa. Słownik podstawowych pojęć z zadaniami i literaturą przedmiotu, Białystok 2011.
Szymańska M., Między nauką o języku a rozwijaniem języka. Koncepcje kształcenia językowego na przełomie XX i XXI wieku, Kraków 2016.
Teodorowicz -Helmann E., Gramatyka uniwersytecka – po co? I dla kogo?, „Acta Universitatis Lodziensis” 1988, 10, s. 365–371.
Wiedza o języku polskim w zreformowanej szkole, A. Mikołajczuk, J. Puzynina (red.), Warszawa 2004.
Wiśniewski M., Kaproń -Charzyńska I., Morfologia współczesnego języka polskiego. Zagadnienia ogólne. Słowotwórstwo, Toruń 2024.
Wróbel H., Gramatyka języka polskiego: podręcznik akademicki, Kraków 2001.
Marek Wiśniewski - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Iwona Kaproń-Charzyńska - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
