Cerkiewnosłowiańska wersja Słownika polskiej terminologii prawosławnej. Zasady graficzno-ortograficzne

Małgorzata Kurianowicz

Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Filologiczny, Katedra Językoznawstwa Porównawczego i Stosowanego


Abstract

Celem artykułu jest prezentacja podstawowych norm graficzno-ortograficznych przyjętych przy zapisie cerkiewnosłowiańskich ekwiwalentów haseł zarejestrowanych w „Słowniku polskiej terminologii prawosławnej”, realizowanego w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2017-2022 (konkurs I/2016, moduł Dziedzictwo narodowe, wniosek 11H 16 0083 84, wnioskodawca: Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku), i jednocześnie ujednolicenie ich pisowni. Analiza cerkiewnosłowiańskich słowników wykazała dużą różnorodność w sposobie zapisu tych samych haseł, stąd próba normalizacji tej kwestii. Ostateczny ich kształt jest efektem krytycznego przeglądu cerkiewnosłowiańskich słowników oraz norm pisarskich przyjętych w gramatykach języka cerkiewnosłowiańskiego.

Schlagworte:

współczesny język cerkiewnosłowiański, norma ortograficzna, prawosławie, słownik, terminologia, język religijny

Bolʹšoj slovarʹ cerkovnoslavânskogo âzyka Novogo vremeni, A.G. Kraveckij, A.A. Pletneva (red.), t. 1. A–B, Moskva 2016, [online], https://β.cerkovnoslavânskij.onlajn/#!/slovarʹ/statʹi, [dostęp: 30.08.2020]. (https://β.церковнославянский.онлайн/#!/словарь/статьи).

Bolʹšoj slovarʹ cerkovnoslavânskogo âzyka Novogo vremeni, A.G. Kraveckij, A.A. Pletneva (red.), t. II/V, Moskva 2019, [online], https://β.cerkovnoslavânskij.onlajn/#!/slovarʹ/statʹ, [dostęp: 30.08.2020]. (https://β.церковнославянский.онлайн/#!/словарь/статьи).

Charkiewicz J., Opracowanie listy źródeł „Słownika polskiej terminologii prawosławnej”, „Elpis” 2020, t. 20, s. 181–186

Czarnecka K., Ławreszuk M., Przyczyna W., „Słownik polskiej terminologii prawosławnej” – struktura artykułu hasłowego, „Elpis” 2018, t. 20, s. 221–230.

Fediukina H., Leksykon terminologii prawosławnej rosyjsko-polski, Warszawa 2014.

Kondratiuk M., Jeszcze w sprawie terminów: prasłowiański, starocerkiewno-słowiański, cerkiewno-słowiański…, „Studia Wschodniosłowiańskie” 2008, t. 8, s. 155–160.

Moszyński L., Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 2012.

Narodowy Korpus Języka Rosyjskiego, [online], http://ruscorpora.ru/new/search-orthlib.html, [dostęp: 30.08.2020].

Wronkowska-Dmitrowa M., Triod kwietny z krakowskiej oficyny Szwajpolta Fiola (1491 r.). Studium filologiczno-językowe pierwszego cyrylickiego triodu drukowanego, Bydgoszcz 2010.

Znosko A., ks. dr, Słownik cerkiewnosłowiańsko-polski, Białystok 1996.

Vorobʹeva A.G., Učebnik cerkovnoslavânskogo âzyka, Moskva 2008.

Dʹâčenko G., sv., Polnyj cerkovno-slavânskij slovarʹ, Moskva 2001.

Kraveckij A.G., Pletneva A.A., Istoriâcerkovnoslavânskogo âzyka v Rossii (konec XIX–XX v.), Moskva 2001.

Kraveckij A.G., Materialy diskussii ob upotreblenii propisnyh bukv v knigah cerkovnoj pečati (1876-1892), „Trudy Instituta russkogo âzyka im. V.V. Vinogradova. Lingvističeskoe istočnikovedenie i istoriâ russkogo âzyka 2014-2015” 2015, Vyp. 5, s. 149–185.

Marševa L., Očerk cerkovnoslavânskoj orfografii. Dubletnye bukvy, [online], http://www.pravoslavie.ru/32154.html, [dostęp: 31.08.2020].

Marševa L., Orfografiâ cerkovnoslavânskogo âzyka. Teoretičeskij očerk. Upražneniâ, Moskva 2009, [online], http://www.pravoslavie.ru/33206.html, [dostęp: 29.08.2020].

Pletneva A.A., Kraveckij A.G., Cerkovnoslavânskij âzyk, Moskva 2001.

Redakcionno-izdatelʹskoe oformlenie cerkovnyh pečatnyh izdanij: spravočnik avtora i izdatelâ, Moskva 2015.

Svirelin A., protoierej, Cerkovnoslavânskij slovarʹ dlâ tolkovogočteniâ Svâtogo Evaneliâ, Časoslova, Psaltiri, Oktoiha (učebnyh) i drugih bogoslužebnyh knig, Sankt-Peterburg 2016.

Sokolov D.D., Spravočnaâ knižka po cerkovno-slavânskomu pravopisaniû, Sankt-Peterburg 1907.

Stulʹcev A.G., Cerkovnoslavânskij âzyk. Učebnoe posobie, Rostov-na-Donu 2013.

Uspenskij B.A., Istoriâ russkogo litereturnogo âzyka (XI–XVII vv.), Moskva 2002.

Šmelev A.D., Propisnye bukvy v svetskoj i cerkovnoj pečati, „Sretenskij sbornik” 2017, № 7–8, s. 698–734.


Veröffentlicht
2020-12-30


Kurianowicz, M. (2020) „Cerkiewnosłowiańska wersja Słownika polskiej terminologii prawosławnej. Zasady graficzno-ortograficzne“, Linguodidactica, 24, S. 129–139. doi: 10.15290/lingdid.2020.24.10.

Małgorzata Kurianowicz 
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Filologiczny, Katedra Językoznawstwa Porównawczego i Stosowanego