Cerkiewnosłowiańska wersja Słownika polskiej terminologii prawosławnej. Zasady graficzno-ortograficzne
Małgorzata Kurianowicz
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Filologiczny, Katedra Językoznawstwa Porównawczego i StosowanegoAbstrakt
Celem artykułu jest prezentacja podstawowych norm graficzno-ortograficznych przyjętych przy zapisie cerkiewnosłowiańskich ekwiwalentów haseł zarejestrowanych w „Słowniku polskiej terminologii prawosławnej”, realizowanego w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2017-2022 (konkurs I/2016, moduł Dziedzictwo narodowe, wniosek 11H 16 0083 84, wnioskodawca: Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku), i jednocześnie ujednolicenie ich pisowni. Analiza cerkiewnosłowiańskich słowników wykazała dużą różnorodność w sposobie zapisu tych samych haseł, stąd próba normalizacji tej kwestii. Ostateczny ich kształt jest efektem krytycznego przeglądu cerkiewnosłowiańskich słowników oraz norm pisarskich przyjętych w gramatykach języka cerkiewnosłowiańskiego.Słowa kluczowe:
współczesny język cerkiewnosłowiański, norma ortograficzna, prawosławie, słownik, terminologia, język religijnyBibliografia
Bolʹšoj slovarʹ cerkovnoslavânskogo âzyka Novogo vremeni, A.G. Kraveckij, A.A. Pletneva (red.), t. 1. A–B, Moskva 2016, [online], https://β.cerkovnoslavânskij.onlajn/#!/slovarʹ/statʹi, [dostęp: 30.08.2020]. (https://β.церковнославянский.онлайн/#!/словарь/статьи).
Bolʹšoj slovarʹ cerkovnoslavânskogo âzyka Novogo vremeni, A.G. Kraveckij, A.A. Pletneva (red.), t. II/V, Moskva 2019, [online], https://β.cerkovnoslavânskij.onlajn/#!/slovarʹ/statʹ, [dostęp: 30.08.2020]. (https://β.церковнославянский.онлайн/#!/словарь/статьи).
Charkiewicz J., Opracowanie listy źródeł „Słownika polskiej terminologii prawosławnej”, „Elpis” 2020, t. 20, s. 181–186
Czarnecka K., Ławreszuk M., Przyczyna W., „Słownik polskiej terminologii prawosławnej” – struktura artykułu hasłowego, „Elpis” 2018, t. 20, s. 221–230.
Fediukina H., Leksykon terminologii prawosławnej rosyjsko-polski, Warszawa 2014.
Kondratiuk M., Jeszcze w sprawie terminów: prasłowiański, starocerkiewno-słowiański, cerkiewno-słowiański…, „Studia Wschodniosłowiańskie” 2008, t. 8, s. 155–160.
Moszyński L., Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 2012.
Narodowy Korpus Języka Rosyjskiego, [online], http://ruscorpora.ru/new/search-orthlib.html, [dostęp: 30.08.2020].
Wronkowska-Dmitrowa M., Triod kwietny z krakowskiej oficyny Szwajpolta Fiola (1491 r.). Studium filologiczno-językowe pierwszego cyrylickiego triodu drukowanego, Bydgoszcz 2010.
Znosko A., ks. dr, Słownik cerkiewnosłowiańsko-polski, Białystok 1996.
Vorobʹeva A.G., Učebnik cerkovnoslavânskogo âzyka, Moskva 2008.
Dʹâčenko G., sv., Polnyj cerkovno-slavânskij slovarʹ, Moskva 2001.
Kraveckij A.G., Pletneva A.A., Istoriâcerkovnoslavânskogo âzyka v Rossii (konec XIX–XX v.), Moskva 2001.
Kraveckij A.G., Materialy diskussii ob upotreblenii propisnyh bukv v knigah cerkovnoj pečati (1876-1892), „Trudy Instituta russkogo âzyka im. V.V. Vinogradova. Lingvističeskoe istočnikovedenie i istoriâ russkogo âzyka 2014-2015” 2015, Vyp. 5, s. 149–185.
Marševa L., Očerk cerkovnoslavânskoj orfografii. Dubletnye bukvy, [online], http://www.pravoslavie.ru/32154.html, [dostęp: 31.08.2020].
Marševa L., Orfografiâ cerkovnoslavânskogo âzyka. Teoretičeskij očerk. Upražneniâ, Moskva 2009, [online], http://www.pravoslavie.ru/33206.html, [dostęp: 29.08.2020].
Pletneva A.A., Kraveckij A.G., Cerkovnoslavânskij âzyk, Moskva 2001.
Redakcionno-izdatelʹskoe oformlenie cerkovnyh pečatnyh izdanij: spravočnik avtora i izdatelâ, Moskva 2015.
Svirelin A., protoierej, Cerkovnoslavânskij slovarʹ dlâ tolkovogočteniâ Svâtogo Evaneliâ, Časoslova, Psaltiri, Oktoiha (učebnyh) i drugih bogoslužebnyh knig, Sankt-Peterburg 2016.
Sokolov D.D., Spravočnaâ knižka po cerkovno-slavânskomu pravopisaniû, Sankt-Peterburg 1907.
Stulʹcev A.G., Cerkovnoslavânskij âzyk. Učebnoe posobie, Rostov-na-Donu 2013.
Uspenskij B.A., Istoriâ russkogo litereturnogo âzyka (XI–XVII vv.), Moskva 2002.
Šmelev A.D., Propisnye bukvy v svetskoj i cerkovnoj pečati, „Sretenskij sbornik” 2017, № 7–8, s. 698–734.
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Filologiczny, Katedra Językoznawstwa Porównawczego i Stosowanego
