“Szloma Korkociąg przed sądem” or humor in the weekly “Pod pręgierz”
Milena Wojtyńska-Nowotka
Uniwersytet Warszawski. Wydział Polonistyki. Instytut Polonistyki Stosowanejhttps://orcid.org/0000-0002-4450-7802
Résumé
Przedmiotem artykułu uczyniono cykl utworów humorystycznych „Szloma Korkociąg przed sądem”, który zamieszczony został na łamach antysemickiego tygodnika „Pod Pręgierz”. Skoncentrowano się na opisaniu komizmu językowego, którego środkiem była stylizacja na polszczyznę Żydów. Zwrócono także uwagę na komizm sytuacyjny. Rezultaty przeprowadzonej analizy wykazały, że na kartach wybranych utworów istotą komizmu był kontrast. Odzwierciedlał on dychotomiczną wizję świata prezentowaną przez nadawcę i odbiorcę tekstów; świata, w którym wartościowaniu negatywnemu poddano Polaków pochodzenia żydowskiego. Prezentowane teksty komiczne przez to, że szerząc antysemityzm, krzywdziły przedstawicieli mniejszości etnicznej, wpisują się w zjawisko agresji językowej.
Mots-clés :
komizm językowy, polszczyzna Żydów, stylizacja językowa, etyka języka, antysemityzmRéférences
Szloma Korkociąg przed sądem, „Pod Pręgierz” 1934, nr 23, s. 4.
Szloma Korkociąg przed sądem, „Pod Pręgierz” 1934, nr 38–39, s. 6.
Szloma Korkociąg przed sądem, „Pod Pręgierz” 1935, nr 2, s. 5.
Szloma Korkociąg przed sądem, „Pod Pręgierz” 1935, nr 6, s. 4.
Szloma Korkociąg przed sądem, „Pod Pręgierz” 1935, nr 10, s. 4.
Altbauer M., Wzajemne wpływy polsko-żydowskie w dziedzinie językowej, Kraków 2002.
Bibliografia polska 1901–1939, t. 14, M. Barańska, M. Grochowska, H. Machnik (red.), Warszawa 2012.
Brzezina M., Polszczyzna Żydów, Warszawa–Kraków 1986.
Buttler D., Polski dowcip językowy, Warszawa 2001.
Dubisz S., O stylizacji językowej, „Język Artystyczny” 1996, t. 10, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 1580, s. 11–23.
Gruchmanowa M., Językoznawcze wędrówki nie tylko po Poznaniu, Poznań 2006.
Słownik terminów literackich, J. Sławiński (red.), Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1988.
„Pod Pręgierz”, Polona.pl, [online], https://polona.pl/search/?query=pod pręgierz&filters=public:1; https://polona.pl/search/?query=pręgierz&filters=public:1 [dostęp: 24.02.2021]
Uniwersytet Warszawski. Wydział Polonistyki. Instytut Polonistyki Stosowanej https://orcid.org/0000-0002-4450-7802
