O różnicach w opisie języka językoznawstwa i glottodydaktyki – przyczynek do dyskusji
Magdalena Pieklarz-Thien
Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Filologiczny. Katedra Leksykologii i PragmalingwistykiRésumé
Niniejszy artykuł podejmuje próbę refleksji nad językiem i jego opisem na lekcji języka obcego oraz wskazania potencjalnych źródeł niezgodności w językoznawczym i dydaktycznym opisie języka. Na początku zarysowano współczesną koncepcję związku pomiędzy obiema dyscyplinami, która jest kluczowa dla uchwycenia i zrozumienia źródeł odmienności w postrzeganiu i opisie języka jako wspólnego przedmiotu badań. Następnie przedstawiono dyskusję na temat źródeł różnic w opisie języka obu nauk: językoznawstwa i glottodydaktyki, wskazując przy tym na perspektywy rozwoju glottodydaktyki jako nauki.Mots-clés :
język, językoznawstwo, dydaktyka języków obcych, różnice w opisie języka pomiędzy językoznawstwem a glottodydaktykąRéférences
Albert R., Der Bedarf des Fachs ,Deutsch als Fremdsprache‘ an linguistischer Forschung, „Deutsch als Fremdsprache” 1995, 2, S. 82–90.
Bausch K.-R., Burwitz-Melzer E., Königs F., Krumm H.-J. (Hrsg.), Fremdsprachenunterricht im Spannungsfeld von Inhaltsorientierung und Kompetenzbestimmung, Tübingen 2009.
Burwitz-Melzer E., Mehlhorn G., Riemer C., Bausch K.-R., Krumm H.-J., Interdisziplinarit ät, [in:] Handbuch Fremdsprachenunterricht, K.-R. Bausch et al. (Hrsg.), Tübingen 2016, S. 20–24.
Dakowska M., Glottodydaktyka jako nauka, „Lingwistyka Stosowana” 2010, 3, s. 71–86.
Dakowska M., W poszukiwaniu wiedzy praktycznie użytecznej. O dojrzewaniu glottodydaktyki jako dziedziny akademickiej, „Neofilolog” 2010, 34, s. 9–19.
Dakowska M., O rozwoju dydaktyki języków obcych jako dyscypliny naukowej, Warszawa 2015.
Fandrych C., Grundlagen der Linguistik im Fach Deutsch als Fremd- und Zweitsprache, [in:] Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Vollständige Neubearbeitung, Handbücher zur Sprach- und Kommunikationswissenschaft 19, 2 Bände, H.-J. Krumm, Ch. Fandrych, B. Hufeisen, C. Riemer (Hrsg.), Berlin 2010, S. 173–188.
Gnutzmann C., Pädagogisierte Fremdsprachendidaktik: Kompetenzen ohne Inhalte?, [in:] Fremdsprachenunterricht im Spannungsfeld von Inhaltsorientierung und Kompetenzbestimmung, Arbeitspapiere der 29, Frühjahrskonferenz zur Erforschung des Fremdsprachenunterrichts, K.-R. Bausch et al. (Hrsg.), Tübingen 2009, S. 58–67.
Grucza F., Glottodydaktyka: nauka – praca naukowa – wiedza, [w:] Franciszek Grucza, Dzieła zebrane. Tom 6. O uczeniu języków i glottodydaktyce, S. Grucza, M. Olpińska- Szkiełko, M. Płużyczka, I. Banasiak, M. Łączek (red.), Warszawa 2017, s. 245–287.
Grucza F., Lingwistyczne uwarunkowania i implikacje glottodydaktyki, [w:] Franciszek Grucza, Dzieła zebrane. Tom 6. O uczeniu języków i glottodydaktyce, S. Grucza, M. Olpińska-Szkiełko, M. Płużyczka, I. Banasiak, M. Łączek (red.), Warszawa 2017, s. 311–322.
Helbig, G., Deskription, Regel und Norm in der Grammatikschreibung, [in:] Norm, Moral und Didaktik – Die Linguistik und ihre Schmuddelkinder. Eine Aufforderung zur Diskussion, A. Peyer, R.P. Portmann (Hrsg.), Tübingen 1996, S. 97–114.
Henn-Memmesheimer, B., Hofer M., Variantenwahl und Lernmotivation, [in:] Variation im heutigen Deutsch: Perspektiven für den Sprachunterricht, E. Neuland (Hrsg.), Frankfurt 2006, S. 193–210.
Imo W., Lanwer J., Sprache ist komplex. Nur: Für wen?, „SpIn” 2016, 60, [online], http://arbeitspapiere.sprache-interaktion.de/arbeitspapiere/arbeitspapier60.pdf, [dostęp: 15.07.2020].
Kojs W., Kilka uwag o przedmiocie badań dydaktycznych, 2001, [online], http://www.edukacyjne.dyskursy.univ.szczecin.pl/kilka.htm, [dostęp: 30.07.2020].
Korytowska M., Badania naukowe a dydaktyka, [w:] Nauczanie uniwersyteckie i kształcenie elitarne (debaty PAU), L. Suchanek (red.), t. 5, Kraków 2018, s. 21–26.
Kotin, M.L., Grammatikforschung und Grammatikschreibug: Zur Überbrückung der Kluft zwischen Forschung und Lehre im universitären Grammatikunterricht, „Studia Niemcoznawcze” 2019, LXIII, s. 45–56.
Lehner, M., Didaktische Reduktion, Berne 2012.
Mecner P., Współczesna lingwistyka generatywna w ujęciu interdyscyplinarnym, [w:] Problemy komunikacji międzykulturowej. Lingwistyka, translatoryka, glottodydaktyka. Profesorowi Franciszkowi Gruczy z okazji sześćdziesiątej rocznicy urodzin, B.Z. Kielar i in. (red.), Warszawa 2000, s. 83–121.
Neuland E., DaF-Didaktik in der Auslandsgermanistik. Probleme – Positionen – Perspektiven, [in:] Linguistik und Sprachdidaktik im italienischen Hochschulkontext, A. Birk, C. Buffagni (Hrsg.), M¨unster 2012, S. 15–32.
Neuland E., Aktuelle Sprachwandelprozesse als Gegenstand der Reflexion im DaF-Unterricht, [in:] Sprachwandel. Perspektiven für den Unterricht Deutsch als Fremdsprache, S.M. Moraldo (Hrsg.), Heidelberg 2018, S. 29–48.
Neuland E., Peschel C., Einführung in die Sprachdidaktik, Stuttgart 2013.
Orchowska I., Kształcenie nauczycieli języków obcych jako interdyscyplinarny przedmiot poznania naukowego. Refleksja metaglottodydaktyczna na temat relacji między glottodydaktyką a pedagogiką, „Lingwistyka Stosowana” 2017, 23/3, s. 181–195.
Peyer A. et al., Norm, Moral und Didaktik – Die Linguistik und ihre Schmuddelkinder, [in:] Norm, Moral und Didaktik – Die Linguistik und ihre Schmuddelkinder: Eine Aufforderung zur Diskussion, A. Peyer, P.R. Portmann (Hrsg.), Tübingen 1996, S. 9–46.
Pfeiffer W., Nauka języków obcych. Od praktyki do praktyki, Poznań 2001.
Pieklarz-Thien M., Gesprochene Sprache in der philologischen Sprachausbildung. Theoretische Grundlagen – Empirische Befunde – Exemplarische Anwendungen, Frankfurt am Main 2015.
Pieklarz-Thien M., Von der disziplinären Abhängigkeit zum gleichberechtigten Miteinander? Eine Diskussion über das sensible Verhältnis von Sprachwissenschaft und Sprachdidaktik am Beispiel der Germanistischen Linguistik und der DaF-Didaktik, „Glottodidactica” 2018, nr 1, s. 115–130.
Pieklarz-Thien M., Innowacja na drodze praktycznie użytecznej aplikacji? Przyczynek na rzecz dialogu pomiędzy glottodydaktyką a językoznawstwem, „Neofilolog” 2018, 50/1, s. 45–64.
Pieklarz-Thien M., Standardowa niemczyzna mówiona w kształceniu językowym na poziomie filologicznym. Krótkie podsumowanie najważniejszych wniosków z badań własnych i prezentacja przykładowych rozwiązań praktycznych, „Prace Językoznawcze” 2018, 20(4), s. 207–226.
Pieklarz-Thien M., Sprache als Forschungs- und Lehr/-Lerngegenstand. Eine Diskussion über die Divergenz zwischen der linguistischen und didaktischen Sprachauffassung und ihre Konsequenzen im germanistischen Deutschunterricht im Ausland, „Deutsch als Fremdsprache. Zeitschrift zur Theorie und Praxis des Faches Deutsch als Fremdsprache” 2020, 4, S. 219–231.
Wilczyńska W., Obszary badawcze glottodydaktyki, „Neofilolog” 2010, 34, s. 21–35.
Wilczyńska W., Michońska-Stadnik A., Metodologia badań w glottodydaktyce. Wprowadzenie, Kraków 2010.
