Formy fleksyjne rzeczowników ŏ-tematowych w „Kronice Supraskiej”

Katarzyna Grabowska

Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej


Résumé

Niniejszy artykuł poświęcony jest charakterystyce form fleksyjnych rzeczowników ŏ-tematowych w XVI-wiecznym zabytku piśmiennictwa zaliczanym do I redakcji latopisów białorusko-litewskich. Celem artykułu jest analiza odmiany rzeczowników rodzaju męskiego i nijakiego z uwzględnieniem zmian w porównaniu do stanu ogólnoruskiego. Do najistotniejszych zjawisk, które znalazły poświadczenie w tekście „Kroniki Supraskiej”, należą: dążenie do wyrównań międzydeklinacyjnych oraz w obrębie samej deklinacji na *ŏ. Prowadzi to do zwiększenia ilości końcówek dla tego samego przypadku, a także wahań ich użycia. W „Kronice Supraskiej” poświadczenie znajdują szczątkowe formy liczby podwójnej. W większości przypadków zostały one wyrównane do liczby mnogiej. Zabytek charakteryzuje się również niekonsekwencją realizacji kategorii żywotności.

Mots-clés :

latopisy białorusko-litewskie, I redakcja latopisów białorusko-litewskich, język staroruski, rzeczownik, odmiana ŏ-, jŏ-tematowa

Борковский В.И., Кузнецов П.С., Историческая грамматика русского языка, Москва 2007.

Булыка А.М., Жураўскі А.І., Крамко І.І., Свяжынскі У.М., Мова беларускай пісьменнасці XIV – XVIII стст., Мінск 1988.

Жыдовіч М.А., Назоўнік у беларускай мове, ч. I: Адзіночны лік, Мінск 1969.

Иорданиди С.И., Крысько В.Б., Историческая грамматика древнерусского языка, T. 1, Москва 2000.

Карский Е.Ф., Белорусы. Язык белорусского народа, Вып. 2, Москва 1956.

Фасмер М., Этимологический словарь русского языка, Т. 1, Москва 2004.

Филин Ф.П., Происхождение русского, украинского и белорусского языков, Москва 2006.

Чамярыцкі В.А., Беларускія летапісы як помнікі літаратуры. Узнікненне і літаратурная гісторыя першых зводаў, Мінск 1969.

Citko L., „Kronika Bychowca” na tle historii i geografii języka białoruskiego, Białystok 2006.

Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1981.


Publiée
2015-12-30


Grabowska, K. (2015) « Formy fleksyjne rzeczowników ŏ-tematowych w „Kronice Supraskiej” », Linguodidactica, 19, p. 51–62. doi: 10.15290/lingdid.2015.19.04.

Katarzyna Grabowska 
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej