NAZWY KRAJÓW I NARODOWOŚCI W PODRĘCZNIKACH DO NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO NA POZIOMIE ELEMENTARNYM
Konrad Kazimierz Szamryk
Uniwersytet w BiałymstokuWydział Filologiczny, Katedra Leksykologii i Pragmalingwistykihttps://orcid.org/0000-0002-0910-1209
Анотація
Celem niniejszego artykułu jest ilościowa analiza nazw krajów i narodowości w czterech podręcznikach do nauki języka polskiego na poziomie A1, które ukazały się w Polsce w latach 2006–2013. Stosując metodę podziału na krąg wewnętrzny oraz krąg rozszerzony, wyróżniono nazwy krajów kulturowo i dydaktycznie nośnych: Polska, USA, Niemcy, Anglia, Hiszpania, Francja, Włochy, Rosja, Japonia (krąg rozszerzony), nazwy nośne kulturowo oraz nazwy incydentalne. Zauważono także, że we wszystkich podręcznikach udział procentowy krajów kręgu rozszerzonego w stosunku do całości nazw krajów wynosi od 70 do 80%, a powtarzający się najczęściej w polskich podręcznikach zestaw państw odpowiada niemal w całości układowi Polska + kraje G8. Nie uwzględnia on natomiast ani sąsiadów Polski, ani krajów pochodzenia osób uczących się języka polskiego jako obcego. Z kolei etnonimy, które stanowią istotny element słownictwa tylko w dwóch analizowanych podręcznikach, pod względem różnorodności oraz liczby użyć różnią się od choronimów. W podręcznikach do nauczania języka polskiego niemal wszystkie etnonimy, w odróżnieniu od nazw krajów, stanowią element kulturowo i dydaktycznie ważny
Ключові слова:
podręczniki do nauki języków obcych, język polski jako obcy, nazwy krajów, etnonimy, nazwy własneПосилання
Afeltowicz B., Nazwa własna jako tekst kultury w nauczaniu języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 2011, 18, s. 73–80.
Balowski M., Nazwy własne w podręcznikach glottodydaktycznych, [w:] Promˇeny polonistiky: Tradice a v´yzvy polonistick´ych studi´ı, M. Beneˇsov´a, L. Zakopalov´a, R. Rusin Dybalsk´a (red.), Karolinum 2015, s. 131–139.
Bartmiński J., Opozycja swój/obcy a problem językowego obrazu świata, „Etnolingwistyka” 2007, 10, s. 35–59.
Cortazzi M., Jin L., Cultural mirrors materials and methods in the EFL classroom, [w:] Culture in second language teaching and learning, E. Hinkel (red.), Cambridge 1999, s. 196–219.
Cristal D., English as a global language, Cambrigde 2003, s. 59–61.
Dąbrowska A., Czy istnieje w podręcznikach języka polskiego jako obcego dla cudzoziemców wyraźny obraz Polski i Polaków? (Próba znalezienia stereotypów), [w:] Język a kultura, 12: Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, J. Anusiewicz, J. Bartmński (red.), Wrocław 1988, s. 278–295.
Dąbrowska A., Co się kryje w słowie obcy? Z zagadnień nauczania języka polskiego jako obcego, „Poradnik Językowy” 2010, 10, s. 21–34.
Dembowska-Wosik I., Nomina propria w tekstach związanych z kultura lokalną – poszerzenie wiedzy o świecie czy przeszkoda w rozumieniu tekstu? (na podstawie tekstów o Łodzi), „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 2010, 17, s. 123–170.
Dębińska K., Małyska A., Start 1. Survival Polish. Podręcznik studenta, Warszawa 2010.
Gajda S., Narodowokulturowy komponent znaczenia nazw własnych w nauczaniu języka polskiego jako obcego, [w:] Onomastyka w dydaktyce szkolnej, E. Homa (red.), Szczecin 1988, s. 45–53.
Janowska I., Certyfikacja języka polskiego jako obcego: problemy i wyzwania. Bilans dziesięciolecia, [w:] Ewaluacja biegłości językowej. Od pomiaru do sztuki pomiaru, J. Sujecka-Zając (red.), Warszawa 2015, s. 83–95
Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle badań współczesnej polszczyzny, W. Miodunka (red.), Kraków 1991.
Juan W., A content analysis of the cultural content in the EFL Textbooks, „Canadian Social Science” 2010, 5, s. 137–144.
Kachru B., Teaching world Englishes, „Cross Currents: An International Journal of Language Teaching and Cross-Cultural Communication” 1989, 16/1, s. 15–21.
Łotman J., Problemy komparatystyki semiotycznej, [w:] Problemy wiedzy o kulturze, A. Brodzka, M. Hopfinger, J. Lalewicz (red.), Wrocław 1986, s. 5–16.
Małolepsza M., Szymkiewicz A., Hurra!!! Po polsku 1. Podręcznik studenta, Kraków 2006.
Martyniuk W., A1 – elementarny poziom zaawansowania w języku polskim jako obcym, Kraków 2004.
Mączyński J., Nazwy własne w nauczaniu języka polskiego jako obcego, [w:] Onomastyka w dydaktyce szkolnej i społecznej, E. Homa (red.), Szczecin 1988, s. 121-127.
Mendez Garcia M.C., International and intercultural issues in English teaching textbooks: the case of Spain, „Intercultural Education” 2006, 16, z. 1, s. 57–68.
Mirga A., Stereotyp jako model „prawdziwego swojego” i „obcego” (próba konstrukcji teoretycznej zjawiska stereotypu), „Zeszyty Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnolingwistyczne” 1984, 19, s. 51–70.
Naji Meidani E., Pishgadam R., Analysis of English language textbooks in the light of English as an International Language (EIL): A comarative study, „International
Journal of Research Studies in Language Learning” 2013, 2/2, 83–89.
Nowak P., Swoi i obcy w językowym obrazie świata, Lublin 2002. Piotrowska-Rola E., Porębska M., Polski jest cool. Książka studenta, Lublin 2013.
Ramirez A.G., Hall J.K., Language and culture in secondary level Spanish textbooks, „The Modern Langueage Journal” 1990, 74, s. 48–65.
Sarnowska-Giefing I., Nazwy własne w nauczaniu języka polskiego na kursach dla cudzoziemców polskiego pochodzenia, „Poradnik Językowy” 1980, 7, s. 368–372.
Seretny A., Kompetencja leksykalna uczących się języka polskiego jako obcego w świetle badań ilościowych, Kraków 2011.
Seretny A., Czytanie ekstensywne, czyli sposób na efektywne rozwijanie kompetencji leksykalnej uczących się, w: Sztuka to rzemiosło, 3, Nauczyć Polski i polskiego, A. Achtelik, J. Tambor (red.), Katowice 2013, s. 208–220.
Stankiewicz K., Żurek A., Obraz Polki/Polaka w serii podręczników do nauczania języka polskiego jako obcego Hurra!!! Po polsku, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 2010, 17, s. 495–505.
Stempek I., Stelmach A., Dawidek S., Szymkiewicz A, Polski, krok po kroku A1, Kraków 2011.
Strzelecka A., Obraz polskiej rodziny w wybranych podręcznikach do nauczania języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 2011, 11, s. 327–333.
Szamryk K., Leksyka potoczna w podręczniku do nauki języka polskiego jako obcego „Polski, krok po kroku (poziom A1)” – wybrane zagadnienia w ujęciu statystycznym, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 2017, 24, s. 61–75.
Szamryk K., Statystyczna analiza słownictwa potocznego w podręczniku „Hurra!!! Po polsku 1”, „Roczniki Humanistyczne” 2017, 65/10, s. 25–41.
Tyrpa A., Cudzoziemcy i obce kraje w dialektach, Kraków 2011.
Wieczorek J.A., The concept of „French” in foreign language texts, „Foreign Language Annales” 1994, 27/4, s. 487–497.
Yamanaka N., An evaluation of English textbooks in Japan from the viewpoint of nations in the inner, outer and expanding circles, „JALT Journal” 2006, 28/1, s. 63–64.
Uniwersytet w BiałymstokuWydział Filologiczny, Katedra Leksykologii i Pragmalingwistyki https://orcid.org/0000-0002-0910-1209
