Życie i śmierć w świetle inskrypcji nagrobnych nekropolii prawosławnych wschodniej Lubelszczyzny
Agnieszka Dudek-Szumigaj
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Humanistyczny. Instytut Filologii SłowiańskiejAbstrakt
The analyzed inscriptions in the eastern Lublin region enable reconstruction of selected essential aspects of the worldly life of the deceased. On the basis of gravestone inscriptions in the Orthodox cementeries in the Lublin region the author tries to reconstruct the ways of perceiving life and death, reflected in the inscriptions. Many inscriptions reflect Christian beliefs about eternal life and resurrection; they describe death as a stage of waiting for as sleeping, rest, and as silence.
Słowa kluczowe:
inskrypcja nagrobna, nekropolie, wschodnia Lubelszczyzna, wyobrażenia o śmierciBibliografia
Borkowski I., 2000, Śmierci tajemnicze wrota. Językowy świat inskrypcji nagrobnych, „Język a kultura”, t. 13, Wrocław, s. 343–354.
Czyżewski F., 2013, Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych, Lublin.
Dąbrowska A., 1991, Kwalifikowanie eufemizmów przez niektóre współczesne słowniki języka polskiego, [w:] Język a kultura. Podstawowe pojęcia i problemy, red. J. Anusiewicz i J. Bartmiński, Wrocław, s. 131–136.
Długosz 2010 – K. Długosz, Inskrypcje nagrobne w ujęciu językoznawczym, Gorzów Wielkopolski.
Dudek-Szumigaj A., 2008, Eufemizmy śmierci w świetle inskrypcji nagrobnych wybranych nekropolii prawosławnych Wołynia, [w:] Tabu językowe i eufemizacja w dialektach słowiańskich, red. F. Czyżewski, A. Tyrpa, Lublin, s. 201–209.
Dudek-Szumigaj A., 2011, Postrzeganie śmierci w świetle inskrypcji nagrobnych nekropolii prawosławnych pogranicza polsko-ukraińskiego, [w:] Nekropolie jako znak kultury pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego, red. F. Czyżewski, A. Dudek-Szumigaj, L. Frolak, Lublin, s. 67–74.
Dudek-Szumigaj A., 2014, Funkcja ekspresywna inskrypcji nagrobnych (na przykładzie nekropolii prawosławnych pogranicza polsko-ukraińskiego), [w:] Cmentarze po obu stronach Bugu, red. H. Arkuszyn, F. Czyżewski, A. Dudek-Szumigaj, Włodawa–Lublin, s. 177–190.
Engelking A., 1984, Istota i ewolucja eufemizmów (na przykładzie zastępczych określeń śmierci), „Przegląd Humanistyczny” t. 4, s. 115–129.
Kolbuszewski J., 1996, Cmentarze, Wrocław.
Kozłowska-Doda J., 2014, U dalokuju staronku odjeżdżasz, czyli odbicie tradycyjnej metaforyki śmierci w tekstach obrzędowych i opowieściach Polaków z Woronowszczyzny, [w:] Cmentarze po obu stronach Bugu, red. H. Arkuszyn, F. Czyżewski, A. Dudek-Szumigaj, Włodawa–Lublin, s. 71–84.
Kupiszewski W., 1986, Groby mówią, „Literatura Ludowa” 1986, nr 2, s. 27–47.
Marciniak R., 2008, Określenia śmierci i umierania w inskrypcjach nagrobnych cmentarzy w Łowiczu i Złakowie Kościelnym, [w:] Tabu językowe i eufemizacja w dialektach słowiańskich, red. F. Czyżewski, A. Tyrpa, Lublin, s. 181–200.
Steczko I., 2011, Portret funeralny mężczyzny w świetle XIX-wiecznych inskrypcji nagrobnych z cmentarza Rakowickiego w Krakowie, „Prace Komisji Językoznawczej BTN” Nr XXI–2011, s. 17–29.
Седакова О.А, 1983, Метафорическая лексика погребального обряда. Материалы к словарю, „Славянское и балканское языкознание. Проблемы лексикологии”, вып. 8, под ред. Л.Н. Смирнова, Москва, с. 204–221.
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Humanistyczny. Instytut Filologii Słowiańskiej
