Tożsamość kulturowa i identyfikacja językowa Ukraińców Warmii i Mazur
Mirosława Czetyrba-Piszczako
Uniwersytet w BiałymstokuAbstrakt
Relocated to Warmia and Mazury in 1947, the Ukrainians comprised 10% of the inhabitants of the region. At present, Ukrainians are the most numerous minority group in Warmia and Mazury, living in the northern part of the region. A report of the Institute of Public Affairs has shown that Warmia and Mazury – as a multicultural and multi-ethnic environment – is a region characterised by a higher tolerance towards otherness and an exceptionally friendly approach towards the Ukrainian minority. This article is an attempt to outline the modern developmental trends with regard to the socio-cultural identity of the Ukrainians who live in the region of Warmia and Mazury. We also mention how their linguistic identification is shaped. Most of the Ukrainians of the older and middle generations equal national identity with using the Ukrainian language in its colloquial dialect or literary variety, while the young Ukrainians associate the language with a purely symbolic status. The youth emphasise that their culture and identity do not have to be expressed through using the Ukrainian language. After 1991, the Ukrainian minority has become increasingly assertive in using the rights granted them, encouraging local governments to subsidy their cultural programmes and support them on the organisational plane. Cooperation at the level of regions, towns, communes and districts has resulted in a number of important cultural events in the region of Warmia and Mazury. Schools also conduct cultural activity, with bands and theatrical groups actively participating in building the multicultural character of the region. The present research has shown that the compulsory cultural contact led to voluntary acculturation of some members of the Ukrainian community, and to a situation in which elements of the Polish culture are interwoven into the Ukrainian cultural heritage.
Słowa kluczowe:
mniejszość ukraińska, tożsamość kulturowa i językowa, asymilacja, bilingwizm językowyBibliografia
Barwiński M., 2014, Struktura narodowościowa Polski w świetle wyników spisu powszechnego z 2011 roku, „Przegląd Geogeaficzny”, 86, 2, s. 217–241.
Barwiński M., 2013, Geograficzno-polityczne uwarunkowania sytuacji Ukraińców Łemków, Białorusinów i Litwinów w Polsce po 1944 roku, Łódź.
Beba B., Pijanowska J., 1998, Demograficzne uwarunkowania rozwoju kultury na Warmii i Mazurach, [w:] B. Domagała i A. Sakson (red.), Tożsamość kulturowa społeczeństwa Warmii i Mazur, Olsztyn, s. 23–33.
Beba B., 1998, Kierunek przemian tożsamości kulturowej Ukraińców na Warmii i Mazurach, [w:] B. Domagała i A. Sakson (red.), Tożsamość kulturowa społeczeństwa Warmii i Mazur, Olsztyn, s. 96–108.
Chlebowczyk J., 1983, O prawie bytu małych i młodych narodów, Warszawa – Kraków, s. 41.
Chmielewski D., 2013, Nowa przestrzeń budowania tożsamości. Lokalne instytucje kultury w społeczeństwie postmigracyjnym, [w:] L. Dyczewski, K. Jurek, (red.), Tożsamość w wielokulturowym kontekście, Lublin–Warszawa, s. 351–371.
Domagała B., 2005, Polityka multikulturalizmu i problemy mniejszości na Warmii i Mazurach, [w:] Forum politologiczne, t. 2 UWM, Olsztyn, s. 87.
Drozd R. (red.), 2007, Ukraińcy w najnowszych dziejach Polski 1918–1989, t. III, Słupsk.
Golka M., 2012, Doświadczanie tożsamości w warunkach wielokulturowości, „Przegląd Zachodni”, Poznań, nr 1.
Hrywna I., 1998, Życie społeczno-kulturalne Ukraińców na Warmii i Mazurach, [w:] B. Domagała i A. Sakson (red.), Tożsamość kulturowa społeczeństwa Warmii i Mazur, Olsztyn, s. 109–117.
Kłoskowska A., 2005, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa, s. 141.
Konieczna J., Polacy-Ukraińcy. Polska-Ukraina. Paradoksy stosunków sąsiedzkich, [online], http://www.pauci.org/file/cGF1Y2lfZmlsZXMyNzg2.pdf, [6.09.2014]
Korzeniewska A., 2006, Kościół greckokatolicki na Warmii i Mazurach po II wojnie światowej, [w:] Studia Warmińskie XLIII, Olsztyn, s. 74.
Marciniak T., 1998, Ukraińcy Wschodnich Mazur. Istnienie realne obecność symboliczna, [w:] B. Domagała i A. Sakson (red.), Tożsamość kulturowa społeczeństwa Warmii i Mazur pod, Olsztyn, s. 118–127.
Protokół Nr 20/2009 z posiedzenia Komisji ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych w dniu 20 aździernika 2009 r., Kancelaria Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego, [online], http://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CCAQFjAA&url=http:/2Fbip.warmia.mazury.pl/urzad marszalkowski/system/pobierz.php?id=69 [17.06.2014].
Skorowski H., 2013, Tożsamość pluralistyczna. Sprzeczność czy harmonia?, [w:] L. Dyczewski, K. Jurek (red.), Tożsamość w wielokulturowym kontekście, Lublin–Warszawa, s. 9–28.
Tambor J., Kulturowe wyznaczniki tożsamości. Tożsamość mieszkańców województwa śląskiego, [online], https://www.google.pl/?gfe rd=cr&ei=LjdWVLX6AqeF8QfH1oHIDg#q=Tambor J., Kulturowe wyznaczniki tożsamości. Tożsamość mieszkańców województwa śląskiego, [20.06.2014].
Tomanek P., 2003, Ochrona praw językowych mniejszości narodowych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem mniejszości ukraińskiej, [w:] B. Zinkiewicz--Tomanek, A. Fałowski (red.), Studia Ruthenica cracoviensia 1. Ukraina. Między językiem a kulturą, Kraków, s. 245–260.
Wojakowski D., 2002, Polacy i Ukraińcy. Rzecz o pluralizmie i tożsamości na pograniczu, Kraków, s. 148–149.
Горкiв I., 2010, Молоде поколiння україnciv u Polьщi. Poglяd z seredini, [w:] Рiдна мова, № 27, [online], http://www.interklasa.pl/portal/dokumenty/ridna mowa uk/index.php?page=rm27 03, [2.08.2014]
Лоза П., 2013, У школох стабiльно ... поки що, [w:] Наше слово, № 36, с. 1.
