Sposoby identyfikacji osób w księgach metrykalnych Parafii Rzymsko-Katolickiej w Sokółce w okresie zaboru rosyjskiego (lata 1865–1918)
Leonarda Dacewicz
Uniwersytet w BiałymstokuAbstrakt
The aim of the article is to show changes in the surnames of Catholic parishioners of Sokółka, when the tsarist authorities introduced the obligation to keep the Catholic birth certificates in Russian language. The notations in the original birth certificates show that the Russian language had the greatest influence on a number of changes in the personal names. Cultural and language differences between Polish and Russian brought different types of changes: – Polish first names, which had an Orthodox equivalents, were writing down in this way, for example: Iwan instead of Jan; – It was used to replace consonant h on g, e.g. Головня (Hołownia); – The vowel group om, em was introduced in place of the Polish nasal vowels ą, ę, e .g. Домбровскiй, Голембевскiй (Dąbrowski, Gołębiewski); – Russian endings -skij, -skaja were introduced, e.g. Яроцкiй, Антошевкая; – Russian anthroponimic three-word names were used: surname, first name and patronymic, e. g. Амброжевичъ Михаилъ Матвьевъ, Антошевская Софья Михайловна. After Poland regained its independence, as result of repolonization many surnames, which contained borderland h and Polish nasal vowels, had changed.
Słowa kluczowe:
zabór rosyjski, księgi metrykalne, nazewnictwo osobowe, transpozycja nazwiskBibliografia
Abramowicz Z., 2010, Antroponimia Żydów białostockich, Białystok.
Abramowicz Z., Citko L., Dacewicz L., 1997, 1998, Słownik historycznych nazw osobowych Białostocczyzny (XV–XVII w.), t. I–II, Białystok.
Bogdanowicz E., 2000, Antroponimia południowej Białostocczyzny w XVIII wieku, Białystok (Wydział Filologiczny UwB, wydruk komputerowy).
Citko L., 2001, Antroponimia północnego Podlasia w XVI wieku, Białystok.
Czyżewski F., 2013, Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych, cz. 1 Słownik nazwisk, Lublin.
Dacewicz L., 2001, Antroponimia Białegostoku w XVII–XVIII wieku, Białystok.
Dacewicz L., 2012, Antroponimia Tatarów litewsko-polskich w przekroju historycznym, Białystok.
Dacewicz L., 2014, Historia nazwisk na kresach północno-wschodnich Rzeczpospolitej (XVI–XVIII wiek), Białystok.
Kaleta Z., 1998, Nazwisko w kulturze polskiej, Warszawa.
Ks. Kumor B., 1980, Ustrój i organizacja kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej 1772–1918, Kraków.
Ks. Kumor B., 1991, Historia kościoła, cz. 7, Lublin.
Łabowicz L., Podlaskie nazwiska, „Nad Buhom i Narwoju”, 2010, nr 6 (112), s. 31–34.
Postołowicz L., 2009, Sokółka i okolice, przyczynki do dziejów miasta i powiatu, Sokółka.
Sajewicz M., 2013, Nazwiska patronimiczne z formantem -uk na Białostocczyźnie na tle ogólnopolskim, Lublin.
Tichoniuk B., 1988, Antroponimia Białostocczyzny w XVI wieku, Opole.
Unbegaun B. O., 1972, 1989, Russian Surnames, London; Russkije familii, Moskva.
Wisner H., 1999, Litwa. Dzieje państwa i narodu, Warszawa.
