Антиутопические произведения Евгения Замятина и Василя Гигевича: к проблеме сходства и различий

Anna Alsztyniuk

Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Filologiczny, Katedra Badań Filologicznych „Wschód–Zachód”
https://orcid.org/0000-0002-6013-2430


Abstrakt

The article analyses Zamyatin’s novel We (1921) and Hihiewicz’s story Martian Journey (1990). Zamyatin is considered to be the father of the anti-utopian genre, and We became a source of inspiration for many writers, including George Orwell and Aldous Huxley. Hihiewicz, in his works, repeatedly portrayed the society of the future, completely subordinated to the system of state power. Similar issues and kinds of narration are the main features that link both analysed works. However, the transformation of Zamyatin’s protagonist is only temporary, as a consequence of which he returns to the initial situation, to the life absolutely subordinated to the state power. On the other hand, Hihiewicz’s protagonists solve existential problems by choosing between life in captivity and death.

Słowa kluczowe:

антиутопия, роман Мы, повесть Марсиянское путешествие, предупреждение

Andraûk S. A., 2015, Vasìl’ Gìgevìč, [u:] Gìstoryâ belaruskaj lìtaratury XX stagoddzâ, t. 4, kn. 3, Minsk, s. 806–835. [Андраюк С. А., 2015, Васiль Гiгевiч, [у:] Гiсторыя беларускай лiтаратуры ХХ стагоддзя, т. 4, кн. 3, Мiнск, с. 806–835.]

Denisov S. F., Denisova L. V., 2017, Hudožestvennye antiutopii: tipologiâ i filosofsko-antropologičeskie smysly, “Vestnik čelabinskogo gosudarstvennogo universiteta”, № 7 (403), s. 19–26. [Денисов С. Ф., Денисова Л. В., 2017, Художественные антиутопии: типология и философско-антропологические смыслы, “Вестник Челабинского государственного университета”, № 7 (403), с. 19–26], [online], https://cyberleninka.ru/article/n/hudozhestvennye-antiutopii-tipologiya-i-filosofsko-antropologicheskie-smysly/viewer, [15.12.2019].

Dudzìnskaâ D. Ì.-T., 2009, Da prablemy žanru antyutopìì ǔ belaruskaj lìtaratury, [u:] Vyâǔlenča-mastackìâ, arganìzacyjnyâ ì ìdèalagìčnyâ prablemysučasnaj belaruskaj lìtaratury ǔ âe suvâzâh z gramadskìmì praktykamì. Matèryâly Rèspublìkanskaj navukova-tèarètyčnaj kanfkrèncyì (Mìnsk, 19–20 maâ 2009 goda), rèdkal. M. A. Tyčyna ì ìnš., Mìnsk, s. 90–96. [Дудзiнская Д. I.-Т., 2009, Да праблемы жанру антыутопii ў беларускай лiтаратуры, [у:] Выяўленча-мастацкiя, арганiзацыйныя i iдэалагiчныя праблемы сучаснай беларускай лiтаратуры ў яе сувязях з грамадскiмi практыкамi. Матэрыялы Рэспублiканскай навукова-тэарэтычнай канфкрэнцыi (Мiнск, 19–20 мая 2009 года), рэдкал. М. А. Тычына i iнш., Мiнск, с. 90–96.]

Gìgevìč V., 1990, Marsìânskae padarožža. Raman, apovescì, Mìnsk. [Гiгевiч В., 1990, Марсiянскае падарожжа. Раман, аповесцi, Мiнск.]

Golubovič N. V., M. A. Bulgakov i sovremennaâ belorusskaâ proza [Голубович Н. В., М. А. Булгаков и современная белорусская проза], [online], https://lib.vsu.by/jspui/bitstream/123456789/5078/1/t11pub123.pdf, [30.04.2020].

Golubovič N. V., Povesti M. Bulgakova “Rokovye âjca”, “Sobač’e serdce” i V. Gigeviča “Korabl’”, “Pabaki”: k voprosu o žanrovyh modifikaciâh social’noj fantastiki [Голубович Н. В., Повести М. Булгакова “Роковые яйца”, “Собачье сердце” и В. Гигевича “Корабль”, “Пабаки”: к вопросу о жанровых модификациях социальной фантастики], [online], https://lib.vsu.by/jspui/bitstream/123456789/9959/1/179-181.pdf, [30.04.2020].

Ždanov Û. A., Antiutopiâ XX veka: ètapy bol’šogoputi [ЖдановЮ. А., Антиутопия ХХ века: этапы большого пути], [online], http://lib.sevsu.ru:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/102/Fhilolog.76.2005.123-134.pdf?sequence=1&isAllowed=y, [05.11.2019].

Zamâtin E., 2011, My. Roman, povest’, rasskazy, literaturnaâ publicistika, Minsk. [Замятин Е., 2011, Мы. Роман, повесть, рассказы, литературная публицистика, Минск.]

Izvekova I., Антиутопиâ: перспективы развитиâ итрансформации занра в современной литературе [Извекова И., Антиутопия: перспективы развития и трансформации жанра в современной литературе], [online], http://www.ea.donntu.org:8080/bitstream/123456789/31916/1/Izvyekova201604.pdf, [30.04.2020].

Lanin B., Anatomiâ literaturnoj antiutopii [Ланин Б., Анатомия литературной антиутопии], [online], http://ecsocman.hse.ru/data/120/386/1217/017_LANIN.pdf, [01.12.2019].

Navrozov L., Zamâtin i Oruèll: 2h2=4? [Наврозов Л., Замятин и Оруэлл: 2х2=4?], [online], http://www.orwell.ru/a life/navrozov/russian/r_zio, [27.10.2018].

Smirnov A. Û., 2005, Antiutopiâ v paradigme sovremennogo literaturovedeniâ, “Vesnìk BDU” ser. 4, № 3, s. 32–36. [Смирнов А. Ю., Антиутопия в парадигме современного литературоведения, “Веснiк БДУ” 2005, сер. 4, № 3, с. 32–36.]

Šiškina S. G., Literaturnaâ antiutopiâ: k voprosuo granicah žanra [Шишкина С. Г., Литературная антиутопия: к вопросу о границах жанра], [online], https://www.isuct.ru/e-publ/vgf/sites/ru.e-publ.vgf/files/2007/vgf-2007-02- 199.pdf, [10.12.2019]

Tyčko G. K., 2010, Antyǔtopìâ ǔ tvorčascì Vasìlâ Gìgevìča, [y:] G. K. Tyčko, Belaruskaâ lìtaratura XIX–XX stagoddzâǔ: čas ì asoby, Mìnsk. [Тычко Г. К., 2010, Антыўтопiя ў творчасцi Васiля Гiгевiча, [у:] Г. К. Тычко, Беларуская лiтаратура ХIХ–ХХ стагоддзяў: час i асобы, Мiнск], [online], https://studfile.net/preview/5792697/page:22/, [10.12.2019].

Słownik rodzajów i gatunków literackich, pod red. G. Gazdy, Warszawa 2012.

Wojtczak D., Siódmy krąg piekła. Antyutopia w literaturze i filmie, Poznań 1994.


Opublikowane
2020-12-30


Alsztyniuk, A. (2020) „Антиутопические произведения Евгения Замятина и Василя Гигевича: к проблеме сходства и различий”, Studia Wschodniosłowiańskie, 20, s. 7–22. doi: 10.15290/sw.2020.20.01.

Anna Alsztyniuk 
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Filologiczny, Katedra Badań Filologicznych „Wschód–Zachód” https://orcid.org/0000-0002-6013-2430