Teatr w kalejdoskopie – od bajki do koszmaru (kilka uwag o roli teatru w trylogii Podwójny teatr Nikołaja Jewreinowa)
Jadwiga Gracla
Uniwersytet Warszawski, Wydział Lingwistyki Stosowanej, Katedra RusycystykiAbstrakt
In the presented sketch, the author indicates the problem of changing the approach to the role of theater in human life in three works by Nikolai Yevreinov: A Beautiful Despot, What is Most Important and The Theater of Eternal War. The author initially perceives theater as an attempt to build an artificial reality for his own convenience and whim, so it is an escape from reality. In subsequent plays, his image changes – at first it becomes a beautiful fairy tale, an attempt at therapy and making people happy using theatrical methods. In the final part of the Double Theater trilogy, it becomes a method of revealing the true face. However, as the author points out, this is not the only way to understand the role of theater – it can also be just theater – another artificial reality.Słowa kluczowe:
teoria, teatr, ułuda, koszmar, rolaBibliografia
Aleksandrowicz J. W., 1973, Hipnoza, Kraków.
Bab J., 1953, Teatr współczesny, przeł. E. Misiołek. Warszawa.
Bablet B., 1973, Współczesna reżyseria, Warszawa.
Bablet D., 1980, Rewolucje sceniczne XX wieku, przeł. Z. Strzelecki. K. Mazur, Warszawa.
Balcerzan E., 1982, Ekspresjonizm jako poetyka, w: idem, Kręgi wtajemniczenia. Czytelnik. Badacz. Tłumacz. Pisarz, Kraków.
Braun. K., 1984, Wielka Reforma Teatru. Ludzie – Idee – Zdarzenia, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk.
Brauneck M., 1993–2005, Die Welt als Bühne.Geschichte des europäischen Theaters. T 1–5. Stuttgart – Weimar.
Ekspresjonizm w teatrze europejskim, 1983, przeł. A. Choińska, K. Choiński, E. Radziwiłłowa, Warszawa.
Gracla J., 2013, Dramat wobec sceny. Echa ewolucji teatru europejskiego w dramaturgii pierwszego trzydziestolecia XX wieku, Katowice.
Gracla J., 2015, Dramaturgia Mikołaja Jewreinowa na emigracji (Co nie ma imienia, albo co śniło się biednej dziewczynie – eksperyment z formą), [w:] Słowianie na emigracji. Literatura – Kultura – Język, red. B. Kodzis, M. Giej. Opole, 261–269.
Jewreinow N., 1947, Histoire du théâtre russe, Paris.
Jewreinow N., 1946, Le théâtre en Russie Soviétique, Paris.
Jewreinow N., 1927, The theatre in life, New York; London.
Jewreinow N., 1953, Istoriâ russkogo teatra [История русского театра], Н.-И.
Kodzis B., 2007, Teatral’naâ deâtel’nost’ Nikolaâ Evreinova [w:] Kultura rosyjska w ojczyźnie i diasporze, Kraków, s. 347–355. [Театральная деятельность Николая Евреинова, [w:] Kultura rosyjska w ojczyźnie i diasporze, Kraków, s. 347–355.]
Nicoll A., 1983, Dzieje dramatu, przeł. H. Krzeczkowski, W. Niepokólczycki, J. Nowacki, Warszawa.
Pavis P., 1998, Słownik terminów teatralnych, przeł. S. Świontek, Wrocław.
Problemy teorii dramatu i teatru, 2003, red. J. Degler, Wrocław.
Sielicki F., 1996, Pisarze rosyjscy początku XX wieku w Polsce międzywojennej, Wrocław.
Teatr Widowisko, 2000, red. M. Fik, Warszawa.
Annenkov Û., 1966, Dnevniki moih vstreč. Cikl tragedij, New York. [Анненков Ю., Дневники моих встреч. Цикл трагедий, New York.]
Babenko V. G., 1992., Arlekin, Izd. Ural’skogo universiteta [Бабенко В. Г., Арле кин, Изд. Уральского университета].
Evreinov N., 1908–1923, Dramatičeskie sočineniâ. T. 1–3, Sankt Peterburg. [Евреинов Н., 1908–1923, Драматические сочинения, Т. 1–3. Санкт Петербург].
Evreinov N., 1928, Teatr večnoj vojny. [Евреинов Н., 1928, Театр вечной войны.]
Uniwersytet Warszawski, Wydział Lingwistyki Stosowanej, Katedra Rusycystyki
