Rossica w Dziennikach Jarosława Iwaszkiewicza. Dwudziestowieczność. Wybrane aspekty
Kacper Grajewski
Uniwersytet w BiałymstokuAbstrakt
The article is devoted to the analysis of broadly understood twentieth-century russica appearing in Jarosław Iwaszkiewicz’s Journals. Individual russica were combined into thematic blocks that cover such spheres of cultural reality as literary life, literary studies, the times of the thaw, the condition of a writer in the Soviet Union, and Ilya Erenburg’s reception of specific Russian writers (Ilya Erenburg, Konstantin Paustowski, Andrei Vozniesienski, Boris Pasternak, Anna Akhmatova, Bella Akhmadulina). The basic phenomena are considered through the lens of cultural comparative studies, which assume that the research object is embedded in specific historical, political and aesthetic realities. The presence of the figure of the diarist clearly outlined in the Diaries allows us to look at the discussed problems not from an “isolating” encyclopaedic perspective, but from a personal perspective, enriched with an emotional layer. This approach is additionally supported by the selection of para-literary materials – i.e. diaries and ephemeral texts.Słowa kluczowe:
Jarosław Iwaszkiewicz, rossica, dyskurs, życie literackie ZSRR, literatura rosyjska XX wiekuBibliografia
Ahmatova A., 2014, Stihotvoreniâ. Poèmy, Moskva. [Ахматова А., 2014, Стихотворения. Поэмы, Москва].
Baranow A., 2014, Dzienniki Jarosława Iwaszkiewicza a poszczególne aspekty nowoczesnej komparatystyki, [w:] Kalba ir kontekstai, red. Ernesta Račienė, VI(1) tomas 2 dalis, Vilnius, s. 20–31.
Cybenko E.Z., 1978, Iz istoriipolʹskorusskih literaturnyh svâzej XIX–XX vv., Moskva. [Цыбенко Е.З., 1978, Из истории польскорусских литературных связей XIX–XX вв., Москва].
Drawicz A., 1992, Pocałunek na mrozie, Łódź.
Eisler J., 2014, Siedmiu wspaniałych: poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR, Warszawa.
Èrenburg I., 1961, Lûdi, gody, žiznʹ. Kniga tretʹâ, „Novyj mir”, No. 9. [Эренбург И., 1961, Люди, годы, жизнь. Книга третья, «Новый мир», № 9].
Erenburg I., 1964, Z pamiętników, przeł. W. Komarnicka, „Twórczość”, nr 3, s. 42–46.
Fik M., 1991, Kultura polska po Jałcie, t. 1, Warszawa.
Gurevič A.Â. (red.), 2002, Annaly. Na rubeže vekov. Antologiâ, sost. S. I. Lučickaâ, Moskva. [Гуревич А.Я. (ред.), Анналы. На рубеже веков. Антология, сост. С. И. Лучицкая, Москва].
Horev V.A., 2012, Vospriâtie Rossii i russkoj literatury polʹskimi pisatelâmi, Moskva. [Хорев В.А., 2012, Восприятие России и русской литературы польскими писателями, Москва].
Hruŝev N.S., 1963, Vysokaâ idejnostʹ i hudožestvennoe masterstvo – velikaâ sila sovetskoj literatury i iskusstva, „Novyj mir”, No. 3. [Хрущев Н.С., 1963, Высокая идейность и художественное мастерство – великая сила советской литературы и искусства, «Новый мир», № 3].
Iwaszkiewicz J., 1952, List do prezydenta, „Nowa Kultura”, nr 16–17, R. III, s. 1.
Iwaszkiewicz J., 1967, Krągły rok, Warszawa.
Iwaszkiewicz J., 1971, Ludzie i książki, Warszawa.
Iwaszkiewicz J., 1980, Muzyka wieczorem, Warszawa.
Iwaszkiewicz J., 1995, List do W. Burka z 20 grudnia 1950, [w:] W. Burek, J. Iwaszkiewicz, Sandomierz nas połączył, Warszawa.
Iwaszkiewicz J., 2007, Dzienniki 1911–1955, Warszawa.
Iwaszkiewicz J., 2010, Dzienniki 1956–1963, Warszawa.
Iwaszkiewicz J., 2011, Dzienniki 1964–1980, Warszawa.
Jewtuszenko E., 1962, Spadkobiercy Stalina, [w:] Ostatnie wiadomości, t. 17, nr 137, Mannheim-Schönau.
Kwiatkowski J., 1975, Poezja Jarosława Iwaszkiewicza na tle dwudziestolecia międzywojennego, Warszawa.
Lewandowska O., 2020, Anna Achmatowa w oczach wybranych polskich twórców, [w:] Srebrny wiek w dialogu idei, red. H. Duć-Fajfer, E. Pilarczyk, M. Ziomek, Kraków, s. 216–220.
Oborin L., Ottepelʹ – ètoperiod, kogda vlastʹ vela sebâ kak šizofrenik. [Оборин Л., Оттепель – это период, когда власть вела себя как шизофреник], https://polka.academy/materials/678 [1.07.2022].
Olaszek J., 2012, Drugi obieg – pierwsza broń opozycji, Pamięć.pl, Biuletyn IPN, nr 2, s. 45–48, https://www.polska1918-89.pl/pdf/drugi-obieg-–-pierwsza-bron-opozycji-,2108.pdf [12.07.2021].
Paustowski K., 1975, Trzecie spotkanie, [w:] Księga przyjaciół, red. I. Sikirycki, Warszawa.
Radiševsʹkij R., 2015, Slovo pro Grigoriâ Vervesa, „Slovo ì čas”, No. 5. [Радишевський Р., 2015 Слово про Григорiя Вервеса, «Слово і час», № 5].
Radziwon M., 2010, Iwaszkiewicz. Pisarz po katastrofie, t. 2, Warszawa.
Ritz G., 1995, Stosunek niejednoznaczny, czyli Jarosław Iwaszkiewicz wobec władzy, „Teksty Drugie”, nr 1.
Sobol E., 2014, Jarosław Iwaszkiewicz i literatura rosyjska, Toruń.
Stefan Żeromski. Prace wykonane w Zakładzie Historii Literatury Polskiej Epoki Imperializmu IBL pod kierunkiem Ewy Korzeniewskiej, Warszawa 1951.
Stenogram z moskiewskiego zjazdu pisarzy, 31.10.1958, http://antology.igrunov.ru/50-s/esse/1084533076.html [29.07.2021].
Suhomlinov O., 2012, Etnokulʹturnij diskurs u lìteraturì polʹsʹkoukraïnsʹkogo pograniččâ XX stolìttâ, Donecʹk. [Сухомлинов О., 2012, Етнокультурний дискурс у літературі польськоукраїнського пограниччя ХХ століття, Донецьк].
Szukała M., Bolesław Bierut (1892–1956), Dzieje.pl. Portal historyczny, https://dzieje.pl/postacie/boleslaw-bierut-1892-1956 [12.01.2022].
Werwes H., 1979, Jarosław Iwaszkiewicz, Warszawa.
Wilkoń T., 2001, Między konwencją a Arkadią. Szkice o poezji polskiej XX wieku, Katowice.
Wyka K., Modernizm polski, https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/wyka-modernizm-polski.pdf [8.06.2021].
Zawada A., 1994, Jarosław Iwaszkiewicz, Warszawa.
