Censorship of the border – line problems in the Peoples Republic of Poland in the literature of the 1945–1956 years. A Review of the problems
Kamila Budrowska
Uniwersytet w BiałymstokuAbstract
The article is dedicated to one of the categories of the censors’ practices in the Peoples Republic of Poland in the 40s and 50s literature of the 20th century: censored of the border-line-subject. These problem was one of the most controlled and purished in Poland of political reason by the Main Office of Control of Press, Publication and Shows (GUKPPiW), especially – the east border – line problem. Of the examples of literature texts (Konstanty Ildefons Gałczyński, Kazimiera Iłłakowiczówna, Jan Józef Szczepański) and the science – texts,the author described complicated political and cultural situation in socialist countries in the 40s and 50s of the XX century.
Keywords:
cenzura, pogranicze wschodnie, literatura piękna polska, piśmiennictwo naukoweReferences
Bates J.M., 2000, Cenzura w epoce stalinowskiej, „Teksty Drugie” nr 1/2, s. 95–120
Bikont A., Szczęsna J., 2006, Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu, Warszawa.
Bujnicki T., 2002, Szkice Wileńskie. Studia i rozprawy, Kraków.
Budrowska K., 2009, Literatura i pisarze wobec cenzury PRL. 1948–1958, Białystok.
Budrowska K., 2013, Zatrzymane przez cenzurę. Inedita z połowy wieku XX, Warszawa.
Cenzura w PRL. Relacje historyków, 2000, opr. wst. Z. Romek, Warszawa.
Drygalski J., Kwaśniewski J., 1992, (Nie)realny socjalizm, Warszawa.
Dokumenty do dziejów PRL. Główny Urząd Kontroli Prasy 1945–1949, 1994, z. 6, opr. D. Nałęcz, Warszawa.
Drewnowski T., 1998, Cenzura w PRL a współczesne edytorstwo, [w:] Autor, tekst, cenzura. Prace na Kongres Slawistów w Krakowie, red. J. Pelc, M. Prejs, Warszawa, s. 13–23.
Fik M., 1996, Cenzor jako współautor, [w:] Literatura i władza, red., sł. wstępne E. Sarnowska-Temeriusz, Warszawa, s. 131–147.
Hadaczek B., 2003, U narodzin mitów kresowych, [w:] Poszukiwanie realności. Literatura – dokument – kresy. Prace ofiarowane Tadeuszowi Bujnickiemu, red. S. Gawliński, W. Ligęza, Kraków, s. 80–99.
Hobot J, 2000, Gra z cenzurą w poezji Nowej Fali (1968–1976), Kraków.
Hübner P., 1992, Polityka naukowa w latach 1944–1953. Geneza systemu, t. I. Wrocław.
Kieniewicz J., 2006, Kresy jako przestrzeń europejska, [w:] Dziedzictwo kresów – nasze wspólne dziedzictwo?, red. J. Purchla, Kraków, s. 234–256.
Krajewski A., 2004, Między współpracą a oporem. Twórcy kultury wobec systemu politycznego PRL (1975–1980), Warszawa.
Krawczyk A., 1994, Próba indoktrynacji. Działalność MIiP (1944–1947), Warszawa.
Kurcz Z., 1997,Wstęp, [w:] Mniejszości narodowe w Polsce, red. Z. Kurcz, Wrocław, s. 6–11.
Molisak A., 2004, Judaizm jako los: rzecz o Bogdanie Wojdowskim, Warszawa.
Nycz R., 1998, Literatura polska w cieniu cenzury (Wykład), „Teksty Drugie” nr 3, s. 5–25.
Pawlicki A., 2001, Kompletna szarość. Cenzura w latach 1965–1972. Instytucja i ludzie, Warszawa.
Perkowski P., 2004, Cenzura jako źródło cierpień? Powieści Tadeusza Konwickiego w obliczu kontroli słowa. Niepublikowana praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. dr hab. M. Czermińskiej, Gdańsk.
Perkowski P., 2005, Działalność Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w latach siedemdziesiątych. Niepublikowana rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem dr hab. Barbary Okoniewskiej, prof. UG, Gdańsk.
Rokicki K., 2012, Relacje między literatami a władzami PRL w latach 1956–1970, Warszawa.
Romek Z., 2010, Cenzura a nauka historyczna w Polsce. 1944–1970, Warszawa.
Safarewicz J., 1947, Rozmieszczenie nazw na -„iszki” na pograniczu słowiańsko--litewskim, [w:] Sprawozdania PAU, t. XLVIII, Kraków, s. 36–74.
Safarewicz J., 1956, Litewskie nazwy miejscowe na -iszki, „Onomastica”, t. 2, s. 15–63.
Siekierski S., 1992, Książka literacka. Potrzeby społeczne a ich realizacja w latach 1944–1986, Warszawa.
Woźniak-ŁabieniecM., 2012, Obecny nieobecny. Krajowa recepcja Czesława Miłosza w krytyce literackiej lat pięćdziesiątych w świetle dokumentów cenzury, Łódź.
