Moskiewskie Koło Lingwistyczne: zapomniane początki nowoczesnego literaturoznawstwa teoretycznego
Aleksandra Berkieta
Wydział Polonistyki Uniwersytet WarszawskiAbstrakt
The aim of the paper is to present the history of the Moscow Linguistic Circle whose membershave laid the foundations for themodern, linguistic-oriented literary theory since 1915. The goal of the thesis is to follow the process of establishing the literary theory as an autonomous scientific discipline with its specific research subject, appropriate tools, and terminology. The case of the Circle illustrates that the scientific intuitions of young scholars from Moscow were often ahead of many trends in the twentieth century humanities (e.g. structuralism, statistical poetics, urban studies, sociolinguistics). For this reason the discussion on the intellectual heritage of the Moscow Linguistic Circle is also the reinterpretation of the history of the modern literary theory – necessary in the light of the available, yet poorly recognized archival documents.
Bibliografia
Barankowa Galina (1966), Moskowskij Lingwisticzeskij Krużok. Po matieriałam jewo archiwa, chraniajuszczegosja w Institutie russkogo jazyka im. W. W. Winogradowa RAN, „Russkaja riecz”, N 6, s. 62–75.
Brzostowska-Tereszkiewicz Tamara (2011), Ewolucje teorii: biologizm w modernistycznym literaturoznawstwie rosyjskim, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Jangfeldt B (1992), Jakobson-Budietlianin. Sbornik matieriałow, sost. i podg. tiekstow, primiecz. i kommientarii B. Jangfeldta, Stockholm: Almgvist & Wiksell intern.
Jakobson Roman (1996), Moskowskij lingwisticzeskij krużok, podg. tieksta, publ., wstup. zamietka, primiecz. M. Szapir, „Philologica”, N 5–7, s. 361–380.
Jakobson Roman (1971), Selected Writings, Vol. 2., World and Language, ed. S. Rudy, The Hague: Mouton.
Jakobson Roman (1997), My Futurist Years, comp. and ed. by B. Jangfeldt and S. Rudy, transl. and with an introd. by S. Rudy, New York: Marsilio Pub.
Jakobson Roman, Pomorska Krystyna (1983), Dialogues, foreword by M. Halle, Cambridge: MIT Press.
Jakobson Roman (1989), W poszukiwaniu istoty języka, t. 1–2, wybór, red. nauk. i wstęp M. R. Mayenowa, przeł. K. Pomaska, Warszawa: PIW.
Gindin S.I. (2007) Kak Moskowskij lingwisticzeskij krużok wojewał s Briusowym i Potebniej, sost., wstup., zamietka i komment. S. I. Gindin, podg. tiekstow A. W. Mankowskogo, „Nowoje litieraturnoje obozrienije”, N 86, s. 70–78.
Krusanow Andriej (2003), Futuristiczeskajariewolucija:1917–1921, kn.1, Moskwa:NLO.
Szapir Maksim (1994), Protokoł zasiedanija Moskowskogo lingwisticzeskogo krużka 26 fiewrala 1923 g., podg. tieksta, publikacyja i primiecz. M. I. Szapira, „Philologica”, N 1, s. 43–57.
Jangfieldt B (2012), Roman Jakobson. Budietlanin nauki. Wospominanija, pis’ma, statji, stichi, proza, sost., podg. tieksta, wstup. st. i kommient. B. Jangfieldta, Moskwa: Gileja.
Toman Jindˇrich (1995), The Magic of the Common Language, Cambridge: MIT Press.
Szapir Maksim(1991), Materiały po istorii lingwisticzeskoj poetiki w Rosiji (koniec 1910-ych – naczało 1920-ych godow, „Izwiestija Akademii Nauk SSSR. Serija literatury i jazyka”, N 1, s. 191–201.
Szapir Maksim (2001), Moskowskij lingwisticzeskij krużok (1915–1924), w: Rossijskaja nauka na zarie nowogo wieka. Sbornik nauczno-popularnych statiej, ried. W. Skułaczew, Moskwa.
Ulicka Danuta (2007), Literaturoznawcze dyskursy możliwe: studia z dziejów nowoczesnej teorii literatury w Europie Środkowo-Wschodniej, Kraków: Universitas.
Ulicka Danuta (2013), Słowa i ludzie. 10 szkiców z antropologii filologicznej, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN.
Winokur Grigorij (1990), Fiłołogiczeskije issliedowanija.Lingwistika i poetika, ried. G. Stiepanow, W. Nieroznak, sost. T. Winokur, M. Szapir, Moskwa: Nauka.
Wydział Polonistyki Uniwersytet Warszawski
Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
