Emocje zapisane na mapach
Mikołaj Madurowicz
Katedra Geografii Miast i Planowania Przestrzennego, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet WarszawskiMikołaj Madurowicz, dr hab. nauk o Ziemi w zakresie geografii, pracownik Uniwersytetu Warszawskiego, badacz miasta, varsavianista, przewodniczący Komisji Historycznej Towarzystwa Przyjaciół Warszawy. Poza problematyką miejską naukowo zajmuje się percepcją przestrzeni i metodologią badań. Organizator czterech interdyscyplinarnych ogólnopolskich konferencji naukowych z cyklu „Współczesna przestrzeń miejska” (w latach 2006–2017), autor trzech książek poświęconych warszawskiej sferze sacrum (2002), tożsamości Warszawy (2007) i ciągłości miasta (2017).
https://orcid.org/0000-0002-9234-8930
Abstrakt
The article addresses a number of cognitive issues: Do maps serve only as neutral windows that document the world cartographically? How often do maps provide somethingmore, for instance an axiological perspective or a certain emotional filter? In the article the overview of selected thematic maps from Atlas of Poland’s political geography is preceded by a passage dedicated to human emotionality. Later, once the basic information about cartography (cartographic mapping, generalization, etc.) has been outlined, the article characterizes several maps and the methods of cartographic presentation and formulates the essential message of each map. Finally, the most common techniques of map emotionalization are enumerated. The standard graphic-verbal representation of a map shows in a way which is to be objective, conventional, simplifying and generalizing the approximate truth (probability) about space. Emotions present on the map merely imply intentions, because maps, which usually speak objectively about a specific spatial history, retain some cognitive-affective charge. A lesson on cartography says, among other things, that objectivism is sometimes a fertile soil for emotions.
Słowa kluczowe:
emotions; maps; cartography; cartographic mapping; cartographic distortionsBibliografia
Bagiński Dobrosław, Francuz Piotr (2007), W poszukiwaniu podstaw kodów wizualnych,
w: Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią, red. P. Francuz, Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 19–43.
Bertin Jacques (1967), S´emiologie graphique, Paris: Mouton et Gauthier-Villars.
Buczyńska-Garewicz Hanna (2001), James, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo
„Wiedza Powszechna”.
Burian Jaroslav, Popelka Stanislav, Beitlova Marketa (2018), Evaluation of the cartographical
quality of urban plans by eye-tracking, „ISPRS – International Journal of
Geo-Information”, vol. 7, issue 5, https://doi.org/10.3390/ijgi7050192.
Cichy-Pazder Ewa Maria (1998), Humanistyczne podstawy kompozycji miast. Wybrane
aspekty percepcyjne i behawioralne, Kraków: Politechnika Krakowska.
Claval Paul (1990), Modele człowieka w geografii, „Przegląd Zagranicznej Literatury
Geograficznej”, 4, s. 69–83.
Czapski Józef (1944), Wspomnienia starobielskie, [Rzym]: nakładem Oddziału Kultury
i Prasy 2 Korpusu.
Czapski Józef (1962), Na nieludzkiej ziemi, Paryż: Instytut Literacki.
Eco Umberto (1999), Czytanie świata, przeł. M.Woźniak, Kraków:Wydawnictwo Znak.
Francuz Piotr (2007), Teoria wyobraźni Stephena Kosslyna. Próba reinterpretacji, w: Obrazy
w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią, red. P. Francuz, Warszawa: Wydawnictwo
Naukowe Scholar, s. 149–189.
Francuz Piotr (2007), Wyobraźnia jako wytwór aktywności mózgowego emulatora procesów
motorycznych i percepcyjnych, w: Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią,
red. P. Francuz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 207–230.
Gadacz Tadeusz (2009), Historia filozofii XX wieku. Nurty, t. 1: Filozofia życia, pragmatyzm,
filozofia ducha, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Geograficzno-polityczny atlas Polski. Polska w świecie współczesnym (2018), red. M.W. Solarz,
Warszawa: Wydawnictwo Trzecia Strona.
Gołębiowska Izabela, Opach Tomasz, Rød Jan Ketil (2017), For your eyes only? Evaluating
a coordinated and multiple views tool with a map, a parallel coordinated plot
and a table using an eye-tracking approach, „International Journal of Geographical
Information Science”, vol. 31, issue 2, s. 237–252.
Herling-Grudziński Gustaw (1965), Inny świat. Zapiski sowieckie, Paryż: Instytut Literacki.
Hollander Justin B., Purdy Alexandra, Wiley Andrew, Foster Veronica, Jacob Robert
J.K., Taylor Holly A., Bruny´e Tad T. (2019), Seeing the city: using eye-tracking
technology to explore cognitive responses to the built environment, „Journal of Urbanism:
International Research on Placemaking and Urban Sustainability”, vol. 12,
issue 2, s. 156–171.
Ingarden Roman (2005), Wybór pism estetycznych, wybór i oprac. A. Tyszczyk, Kraków:
Wydawnictwo Universitas.
Judt Tony, Snyder Timothy (2019), Rozważania o XX wieku, przeł. P. Marczewski, Poznań:
Dom Wydawniczy Rebis.
Kamiński Hadrian i in. [red.] (2008), Encyklopedia nowej generacji E2.0, Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kawicka Agata (2010), Behawioralne i emocjonalne aspekty planowania przestrzeni mieszkaniowej,
praca magisterska wykonana w Instytucie Geografii Społeczno-Ekonomicznej
i Gospodarki Przestrzennej Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych
Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Klag Marcin (2006), Informacje i emocje – o czytaniu logotypów, w: Ikoniczność znaku.
Słowo – przedmiot – obraz – gest, red. E. Tabakowska, Kraków: Wydawnictwo
Universitas, s. 69–79.
Konopska Beata (2012), Wpływ aparatu władzy w latach 1944–1989 na polskie publikacje
kartograficzne do użytku powszechnego, Warszawa: Instytut Geodezji i Kartografii.
Korycka-Skorupa Jolanta (2002), Od danych do mapy. Część I, „Polski Przegląd Kartograficzny”,
t. 34, nr 2, s. 91–102.
Korycka-Skorupa Jolanta (2002), Od danych do mapy. Część II, „Polski Przegląd Kartograficzny”,
t. 34, nr 3, s. 175–188.
Madurowicz Mikołaj (2006), Tożsamość homo localis w geografii człowieka, w: Człowiek
w badaniach geograficznych, red. W. Maik, K. Rembowska, A. Suliborski, Bydgoszcz:
Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki, s. 169–179.
Markiewicz Henryk (1996), Wymiary dzieła literackiego, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Markiewicz Piotr, Przybysz Piotr (2007), Neuroestetyczne aspekty komunikacji wizualnej
i wyobraźni, w: Obrazy w umyśle. Studia nad percepcją i wyobraźnią, red. P. Francuz,
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 111–148.
Markowski Michał Paweł (2001), Występek. Eseje o pisaniu i czytaniu, Warszawa: Wydawnictwo
Sic!.
Nabokov Vladimir (2000), Wykłady o literaturze, przeł. Z. Batko, Warszawa: Warszawskie
Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Ostrowski Wiesław (2008), Semiotyczne podstawy projektowania map topograficznych na
przykładzie prezentacji zabudowy, Warszawa: Uniwersytet Warszawski – Wydział
Geografii i Studiów Regionalnych.
Pasławski Jacek (1998), Jak opracować kartogram, Warszawa: Uniwersytet Warszawski
– Wydział Geografii i Studiów Regionalnych.
Pasławski Jacek, red. (2006), Wprowadzenie do kartografii i topografii, Wrocław: Wydawnictwo
Nowa Era.
Pieniążek Marek, Zych Maciej (2017), Mapy statystyczne. Opracowanie i prezentacja danych,
Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Ratajski Lech (1989), Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej, Warszawa–Wrocław:
Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych.
Saliszczew Konstantin Aleksiejewicz (1998), Kartografia ogólna, przeł. S. Gurba i in.,
red. B. Horodyski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Skalimowski Andrzej, Weszpiński Paweł (2018), Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw
Kartograficznych. Plan Warszawy 1955. Plan dzielnic centralnych m.st. Warszawy,
Warszawa: Muzeum Warszawy.
Sołżenicyn Aleksander (1974), Archipelag GUŁag. 1918–1956. Próba analizy literackiej,
przeł. J. Pomianowski, Paryż: Instytut Literacki.
Sydow Emil von (1866), Drei Kartenklippen. Geo-Kartographische Betrachtung, w: Geographisches
Jahrbuch, Band 1, red. E. Behm, Gotha: Perthes, s. 348–361.
Szaflarski Józef (1955), Zarys kartografii, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw
Kartograficznych.
Tuan Yi-Fu (1987), Przestrzeń i miejsce, przeł. A. Morawińska, Warszawa: Państwowy
Instytut Wydawniczy.
Wallis Aleksander (1979), Informacja i gwar. O miejskim centrum,Warszawa: Państwowy
Instytut Wydawniczy.
Katedra Geografii Miast i Planowania Przestrzennego, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski
Mikołaj Madurowicz, dr hab. nauk o Ziemi w zakresie geografii, pracownik Uniwersytetu Warszawskiego, badacz miasta, varsavianista, przewodniczący Komisji Historycznej Towarzystwa Przyjaciół Warszawy. Poza problematyką miejską naukowo zajmuje się percepcją przestrzeni i metodologią badań. Organizator czterech interdyscyplinarnych ogólnopolskich konferencji naukowych z cyklu „Współczesna przestrzeń miejska” (w latach 2006–2017), autor trzech książek poświęconych warszawskiej sferze sacrum (2002), tożsamości Warszawy (2007) i ciągłości miasta (2017).
https://orcid.org/0000-0002-9234-8930Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
