The Space Lost and the Identity (Un)built. Memory as a Form of Identity Therapy in “Lida” by Aleksander Jurewicz
Aleksandra Zdanowicz
Faculty of Languages. University of Gdanskhttps://orcid.org/0000-0002-0493-536X
Abstract
The article offers an interpretation of Lida by Aleksander Jurewicz by examining the condition of a post-Yalta migrant, who cannot adjust to the new place. A detailed analysis of Jurewicz’s use of memories allows us to understand Lida as a form which, through literature, heals the relocation trauma and helps one to restore a cohesive sense of self. By referring to the concept of repressed memory of a traumatized melancholic, multiple repetitions and a sense of lost identity, the author demonstrates how important in this process is the ambivalent role of remembering and journaling. Both process place value on childhood as the crucial moment in the author’s life, but they also hinder the adjustment to the new space.
Keywords:
memory literature, space, identity, remembering, traumaReferences
Barthes Roland (2008), Światło obrazu. Uwagi o fotografii, przeł. J. Trznadel, Warszawa: Aletheia.
Bieńczyk Marek (2000), Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty (II), Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
Czapliński Przemysław (1997), Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976–1996, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Czapliński Przemysław (2001), Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Czermińska Małgorzata (2000), Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków: Universitas.
Czermińska Małgorzata (2011), Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 183–200.
Dąbrowski Mieczysław (2011), Literatura i konteksty. Rzeczy teoretyczne, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Doubrovsky Serge (2007), Autobiografia / prawda / psychoanaliza, przeł. A. Tłuczyn, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 189–203.
Eliade Mircea (1992), Świat, miasto, dom, w: M. Eliade, Okultyzm, czary, mody kulturalne. Eseje, przeł. I. Kania, Kraków: Oficyna Literacka, s. 25–40.
Fiedler Leslie Aaron (1969), Archetyp i sygnatura, przeł. K. Stamirowska, „Pamiętnik Literacki”, nr 2, s. 247–263.
Freud Zygmunt (2007), Żałoba i melancholia, w: Z. Freud, Psychologia nieświadomości, przeł. R. Reszke, Warszawa: Wydawnictwo KR, s. 147–159.
Frydryczak Beata (2002), Świat jako kolekcja. Próba analizy estetycznej natury nowoczesności, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Gosk Hanna (2012), Nie – mieszkańcy, nie – miejsca. Literackie ślady powojennego osadzania się „gdzieś” ludzi „skądś”, w: Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku, red. H. Gosk, Kraków: Universitas, s. 193–202.
Jurewicz Aleksander (1990), Lida, Białystok: Versus.
Jurewicz Aleksander (1995), Pan Bóg nie słyszy głuchych, Gdańsk: Marabut.
Jurewicz Aleksander (1998), Każdy ma swoją prawdę, „Gazeta Wyborcza”, nr 1, s. 11.
Jurewicz Aleksander (1999), Zapiski ze stróżówki, „Kwartalnik Artystyczny” 1999, nr 3, s. 112–119.
Jurewicz Aleksander (2005), Popiół i wiatr, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.
Jurewicz Aleksander (2008), Dzień przed końcem świata, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Lejeune Philippe (1975), Pakt autobiograficzny, przeł. A. Labuda, „Teksty”, nr 5, s. 31–49.
Millati Piotr, Jurewicz Aleksander (2018), Głos autorski i rozmowa, oprac. K. Sosnkowska-Rama, w: Pośród nas II. Twórcy pomorscy i gdańscy. Rozmowy niedokończone, red. G. Tomaszewska i in., Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 251–264.
Ricoeur Paul (2006), Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. J. Margański, Kraków: Universitas.
Rogóż Lucyna (2015), Dzieciństwo po Jałcie – poetyka i aksjologia w kontekście polskiej literatury współczesnej. Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Stanisława Uliasza, Rzeszów, https://repozytorium.ur.edu.pl/bitstream/handle/item/1283/ROZPRAWA%20DOKTORSKA%20DZIECI%C5%83STWO%20PO%20JA%C5%81CIE%20LUCYNA%20ROG%C3%93%C5%BB.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
Rybicka Elżbieta (2015), Sensoryczna geografia literacka, [w:] Przestrzenie geo(bio)graficzne w literaturze, red. E. Konończuk i E. Sidoruk, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, s. 41–62.
Siewior Kinga (2018), Wielkie poruszenie. Pojałtańskie narracje migracyjne w kulturze polskiej, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN – Wydawnictwo.
Sławiński Janusz (1981), O opisie, „Teksty”, nr 1, s. 119–138.
Świeściak Alina (2010), Melancholia w poezji polskiej po 1989 roku, Kraków: Universitas.
Ubertowska Aleksandra (1993), Prawdy ruchome, „Tytuł”, nr 3, s. 51–61.
Zaleski Marek (2004), Formy pamięci, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.
Žižek Slavoj (2010), Melancholia i akt etyczny, przeł. M. Szuster, „Res Publica Nowa”, nr 10, s. 94–109.
Faculty of Languages. University of Gdansk https://orcid.org/0000-0002-0493-536X
License
Articles published on the platform of Białostockie Studia Literaturoznawcze are available under the license CC-BY-SA 4.0 (CC Attribution-ShareAlike 4.0).
All interested parties have access to the published articles under the following conditions:
1.They must acknowledge authorship, which means crediting the author, title, source, together with the disseminated work (including the hyperlinks to the original work and doi) as well as the same license under the same conditions.
2. Derivative works can be distributed only under the same license as the original work.
The University of Białystok retains the right to the entire journal (layout, graphic design, title, cover design, logo, etc.).
The author retains the property right but confers on the University of Białystok the right to use the work.
