Przestrzenie teorii
Danuta Ulicka
Wydawnictwo Uniwersytetu w BiałymstokuDanuta Ulicka, prof. zw. dr hab., kierownik Zakładu Poetyki, Teorii Literatury i Metodologii Badań Literackich w Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW. Jej ostatnia książka to Słowa i ludzie. 10 szkiców z antropologii filologicznej (2013). Zainteresowania narodzinami teorii, czyli literaturoznawstwem nowoczesnym w Europie Środkowej i Wschodniej, potwierdza licznymi przekładami i ich redagowaniem – z ostatnich ważniejszych to wspomnienia Walentina Zubowa Droga przez mękę (2015) i trylogia autobiograficznaWiktora Szkłowskiego Jeszcze nie wszystko skończone... (2016).
Abstrakt
The article discusses the very concept of the geography of science, which is strongly connected with the spatial turn in humanities. It concentrates on modern theory of literature – the discipline which was born and developed in so concrete space that it calls for the analysis of its beginning and evolution in spatial categories. In contrast with the existing conceptualizations, the article proposes to draw an anthropomorphic map of literary theory and then to study its development taking into consideration cities, cafes, cabarets, private seminars, family meetings and other unique unofficial spaces.
Słowa kluczowe:
geography of science, anthropomorphic map, spaces of the informal, cultural intimacyBibliografia
Abu-Shomar Ayman, Edward Said’s Wordliness, Amateurism and Heterotopia; Negotiating the Interdisciplinarity of Literary Theory, Canonicity, and Paradigm, „Advanced in
Language and Literary Studies” 2016, vol. 7, No. 3, pp. 135–146. Baudouin de Courtenay Jan Necisław, Słowo i „słowo”; O teorii „słowa jako takiego” i „litery jako takiej”, w: tegoż, Teksty mniej znane, wyb., przeł. i opr. M. Skarżyński, Kraków: Wydział Polonistyki UJ, 2016, s. 289–296.
Bayer Magdalena, Rody uczone: kreski do szkicu, Warszawa–Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2013.
Bhabha Homi K., The Location of Culture, London: Routledge, 1994.
Chlebnikow Wielimir, Rybak nad morzem śmierci. Wiersze i teksty 1917–1922, wyb., przeł. i przyp. A. Pomorski, Warszawa: „Open”, 2005.
Curtis James M., Bergson and Russian Formalism, „Comparative Literature” 1976, No. 2, pp. 109–121.
Czudakowa Marietta O., Toddes Jewgienij A., Nasledije i put’ Borisa Ejchenbauma, w: Ejchenbaum Boris, O literaturie. Raboty raznych liet, ried. O.B. Ejchenbaum,
J.A. Toddes, Moskwa: Sowietskij pisatiel, 1987.
Fink Hilary L., Bergson and Russian Modernism, 1900–1930, Evanston: Northwestern University Press, 1999.
Geographies of Modernism. Literatures, Cultures, Spaces, ed. P. Brooker, Thacker Andrew, London–New York: Routledge, 2005.
Haller Rudolf, Wittgenstein and Austrian Philosophy, w: Austrian Philosophy: Studies and Texts, ed. K. Ny´ıri, Munchen: Philosophia Verlag, 1981.
Herzfeld Michael, Zażyłość kulturowa. Poetyka społeczna w państwie narodowym, przeł. M. Buchowski, Kraków: Wydawnictwo UJ, 2007.
Historia Rosji XX wieku 1894–1922, red. A. Zubow, przeł. różni, przyp. i kom. A. Pomorski, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2016.
Huyssen Andreas, Geographies of Modernism in a Globalizing World, „New German Critique” 2007, No. 100, pp. 189–207.
Jakobson-Budietlianin. Sbornik matieriałow, sostawlenije i podgotowka tiekstow, primieczanija i kommientarii B. Jangfeldt, Stockholm 1992.
Jakobson Roman, Budietlianin nauki. Wospominanija, pis’ma, stat’i, stichi, proza, sostawlenije, podgotowka tieksta, wstupitielnyje stat’i i kommientarii B. Jangfeldt, Moskwa: Gilea, 2012.
Jakobson Roman, Metajęzyk Aragona, przeł. D. Kurkowska-Urbańska, w: tegoż, W poszukiwaniu istoty języka, t. 2, wyb. i oprac. M. R. Mayenowa, Warszawa: Czytelnik, 1989.
Jakobson Roman, Perpetuum mobile kyvadla. Pokus o monta´zˇ, „Listy pro umenˇ ´ı a kritiku” 1934, nr 2.
Jakobson Roman, Ruske v ´ ypravy do budoucna ´ , „Lidove noviny” 1938, ro ´ c. 46, ˇ c. 1, ˇ prˇ´ıloha 1.I.1938.
Jangfeldt Bengt, Majakowski. Stawką było życie, przeł. W. Łygaś, Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2007.
Kagarlickij Boris, Imperium peryferii: Rosja i system światowy, przeł. Ł. Leonkiewicz, B. Szulęcka, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2012.
Kłak Tadeusz, Stolik Tadeusza Peipera. O strategiach awangardy, Kraków: Oficyna Literacka, 1993.
Kobelska Adela, Miasto polonistów, w: Stulecie poznańskiej polonistyki (1919–2019), red. S. Wysłouch, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2018 (w druku).
Konończuk Elżbieta, Mapy w interdyscyplinarnym dialogu geografii, historii i literatury, „Teksty Drugie” 2011, nr 5, s. 255–264.
Kruczonych Aliagrow, Zaumnaja gniga, s cwietnymi grawiurami O. Rozanowoj, Moskwa 1916.
Lichaczow Dmitrij S., Zamietki k intielektualnoj topografii Pietierburga pierwoj czetwierti dwadcatogo wieka, w: tegoż, Izbrannyje raboty w trioch tomach, t. 3, Leningrad: Chudożestwiennaja litieratura, 1987, s. 347–353.
Litieraturnyje ob’jedinienija Moskwy i Pietierburga 1980–1917. Słowar’, red. A. I. Reitbłat, Moskwa: Nowoje litieraturnoje obozrienije, 2004.
Livingstone David N., Putting Science in Its Place: Geographies of Scientific Knowledge, Chicago: University of Chicago Press, 2003.
Liwszyc Benedikt, Półtoraoki strzelec, przeł. A. Pomorski, Warszawa: Czytelnik, 1995.
Maciejewski Jarosław, Dzieje poznańskiej polonistyki akademickiej 1842–1988, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1988.
Majewski Tomasz, Rejniak-Majewska Agnieszka, Marzec Wiktor, Migracje intelektualne: paradygmaty teorii i materializm biograficzny, w: Migracje modernizmu: nowoczesność i uchodźcy, red. T. Majewski, A. Rejniak-Majewska, W. Marzec,
Łódź–Warszawa: Łódzkie Stowarzyszenie Inicjatyw Miejskich „Topografie”, Narodowe Centrum Kultury, 2014, s. 7–59.
Michailovic Aleksandar, Corporeal Words. Mikhail Bakhtins Theology of Discourse, Evanston: Northwestern University Press, 1997.
Piotrowski Piotr, Place and Time: a Critical Geopgraphy of ‘New’ Central Europe, w: Time nad Place: the Geohistory of Art, ed. T. Kaufmann daCosta, E. Pilliod, Aldershot 2005: Burlington VT, pp. 153–173.
Piwowar Lech, Sztuka na gorąco. Szkice literackie, oprac. T. Kłak, Katowice: „Śląsk”, 1987.
Said Edward, Travelling Theory, w: tegoż, The World, the Text, and the Critic, London: Faber and Faber, 1984, pp. 226–247.
Said Edward, Travelling Theory-Reconsidered, w: Critical Reconstructions: The Relationship of Fiction and Life, ed. R. M. Polhemus, Henkle Roger B., Stanford: Stanford University Press, 1994, pp. 251–265.
Schlogel Karl, ¨ W przestrzeni czas czytamy: o historii, cywilizacji i geopolityce, przeł. I. Drozdowska, Ł. Musiał, posł. H. Orłowski, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2009.
Sdiżkov Denis, Epoka inteligencji. Historia porównawcza warstwy wykształconej w Europie, przeł. J. Górny, Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2011.
Siedlecki Franciszek, „Likwiduję Peipera”. Z zagadnień formy wierszowej, „Skamander” 1936, z. LXX.
Słonimski Antoni, Alfabet wspomnień, Warszawa: PIW, 1989
Szapir Maksim, Russkaja tonika i starosławianskaja siłłabika. Wł. Majakowskij w pieriewodie R. Jakobsona, „Daugawa” 1989, nr 8.
Szkłowski Wiktor, Słowa uwalniają ściśniętą duszę (opowieść o OPOJAZie), przeł. D. Ulicka, „Twórczość” 1997, nr 5, s. 69–78.
Szkłowski Wiktor, Trzecia fabryka, w: tegoż, Jeszcze nie wszystko skończone..., przeł. A. Berkieta, J. Skrundo, Warszawa: Sedno, 2016.
Szkłowski Wiktor, Gamburskij sczot. Stat’i – wospominanija – esse 1914 – 1933, sost. A. Ju. Gałuszkin, A. P. Czudakow, Moskwa: Sowietskij pisatiel, 1990.
Tihanov Galin, Dlaczego nowoczesna teoria literatury narodziła się w Europie Środkowej i Wschodniej? I dlaczego dziś jest martwa?, przeł. M. Adamiak, „Teksty Drugie” 2007, nr 4, s. 131–152.
Tuang Yi.-Fu, Przestrzeń i miejsce, przeł. A. Morawińska, Warszawa: PIW, 1987.
Ulicka Danuta, Ostranienije prijoma, „Wiener Slawistischer Almanach” 2017, Sonderband 92, s. 21–35.
Ulicka Danuta, „Archiwum” i archiwum, „Teksty Drugie” 2017, nr 4, s. 273–302.
Ulicka Danuta, Poza światłem reflektorów, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2016 (w druku).
Wat Aleksander, Mój wiek. Pamiętnik mówiony, t. 2, oprac. Ł. Habielski, Kraków: Universitas, 2011.
Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Danuta Ulicka, prof. zw. dr hab., kierownik Zakładu Poetyki, Teorii Literatury i Metodologii Badań Literackich w Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW. Jej ostatnia książka to Słowa i ludzie. 10 szkiców z antropologii filologicznej (2013). Zainteresowania narodzinami teorii, czyli literaturoznawstwem nowoczesnym w Europie Środkowej i Wschodniej, potwierdza licznymi przekładami i ich redagowaniem – z ostatnich ważniejszych to wspomnienia Walentina Zubowa Droga przez mękę (2015) i trylogia autobiograficznaWiktora Szkłowskiego Jeszcze nie wszystko skończone... (2016).
Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
