„Kronos”, czyli Witold Gombrowicz obnażony
Kazimierz Adamczyk
Wydział Polonistyki. Uniwersytet Jagiellońskihttps://orcid.org/0000-0001-6126-4235
Abstrakt
Witold Gombrowicz’s Kronos was published forty-four years after the writer's death. Announced as a literary sensation, it caused numerous discussions and disputes. It was referred to as an outstanding literary work, but the logic of the publishing of private writings was also undermined. The aim of the article is to present the most important views on the novel. The author argues that, in fact, we are dealing with two texts that require different reading strategies, namely the author's private notes and the book entitled Kronos which has been transformed into a novel by the editorial apparatus of footnotes and iconographic material. The author reflects upon the auto-communicative dimension of all Gombrowicz's texts and the chronology of reading his books. In other words, he asks what will happen to the reception of Gombrowicz’s books if the contemporary reader will read Kronos as first.
Słowa kluczowe:
literatura emigracyjna, Witold Gombrowicz, dziennik intymny, homoseksualizm, recepcjaBibliografia
Adamczyk Kazimierz (1994), Dziennik jako wyzwanie: Lechoń, Gombrowicz, Herling--Grudziński, Kraków: Oficyna Wydawnicza PAROL.
Błoński Jan (1984), O Gombrowiczu, w: Gombrowicz i krytycy, wyb. i oprac. Z. Łapiński, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Czermińska Małgorzata (2000), Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, Kraków: Universitas.
Ćwikliński Krzysztof, Spólna Anna, Świtkowska Dominika [red.] (2015), Gombrowicz z przodu i z tyłu, Radom: Wydawnictwo UTH.
Fiut Aleksander (2015), Uwagi o Kronosie, „Teksty Drugie”, nr 2, s. 166–179.
Franczak Jerzy (2013), Operacja „Kronos”, „Tygodnik Powszechny”, nr 20, https://www.tygodnikpowszechny.pl/operacja-kronos-19378.
Gombrowicz Witold (1971), Dziennik (1953–1956), Paryż: Instytut Literacki.
Gombrowicz Witold (1971), Dziennik (1957–1961), Paryż: Instytut Literacki.
Gombrowicz Witold (2013), Kronos, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Gombrowicz Rita (2013), Na wypadek pożaru, w: W. Gombrowicz, Kronos, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Jeleński Konstanty (1969), Dramat i anty-dramat, „Kultura” (Paryż), nr 9, s. 46–58.
Kuntz Tomasz (2014), Witold Gombrowicz, Autobiografia w trzech odsłonach, „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media”, nr 2(3), s. 15–32.
Markowski Marek Paweł (2013), Mieszczaństwo kontratakuje, „Tygodnik Powszechny”, nr 24, https://www.tygodnikpowszechny.pl/mieszczanstwo-kontratakuje-19633.
Nycz Ryszard (1996), Tropy „Ja”. Koncepcje podmiotowości w literaturze polskiej ostatniego stulecia, w: Ja, autor. Sytuacja podmiotu w polskiej literaturze współczesnej, red. D. Śnieżko, Warszawa: Wydawnictwo Semper.
Spólna Anna (2015), „...jeśli nie zachwyca”. Głosy recenzentów po publikacji „Kronosu” w świetle genologii i teorii odbioru, w: Gombrowicz z przodu i z tyłu, red. K. Ćwikliński, A. Spólna i D. Świtkowska, Radom: Wydawnictwo UTH.
Szpakowska Małgorzata (1986), Gombrowicz uporządkowany, „Twórczość”, nr 11/12, s. 70–111.
Wittlin Józef (2000), Pisma pośmiertne, w: J.Wittlin, Orfeusz w piekle XX wieku, posłowie J. Zieliński, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Wydział Polonistyki. Uniwersytet Jagielloński https://orcid.org/0000-0001-6126-4235
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
