Jan Czekanowski: antropolog na Czarnym Lądzie
Tatiana Czerska
Wydział Filologiczny, Uniwersytet SzczecińskiAbstrakt
The article is devoted to the diaries of Jan Czekanowski, an outstanding Polish anthropologist, who travelled to Africa in the years 1907–1909. Special attention is given here to the narrator’s attitudes. Czekanowski knew Africa primarily as an anthropologist and traveller. He perceived the process of colonization as a weave of economic, political and ideological motives. He was also indignant with colonial exploitation, which he observed mainly in Belgian colonies. However, Czekanowski’s portrait of Africa evokes the concept of orientalism, as defined by Edward W. Said. Its prominent aspect was perceiving the Other through the binary opposition between the East and West. Moreover, in spite of his declared affection for black Africans, the Polish scholar uses Orientalistic and colonial stereotypes which seem consistent with the nineteenth-century trends in travel literature.
Słowa kluczowe:
diary, travel, Africa, anthtopology, postcolonialismBibliografia
Bhabha Homi K., Miejsca kultury, przeł. T. Dobrogoszcz, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
Czekanowski Jan, Dziennik podróży afrykańskiej, oprac. J. Bar, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, 2014.
Czekanowski Jan, W głąb lasów Aruwimi. Dziennik wyprawy do Afryki Środkowej, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1958.
Horolets Anna, Dyskursywne konstruowanie podmiotu wiedzącego w wybranych relacjach z podróży, „Teksty Drugie” 2012, nr 3, s. 134–156.
Kuczyński Antoni, Korzenie i współczesność polskich badań etnologicznych w Afryce, „Etnografia Polska” 1994, z. 1–2, s. 113–159.
Kuczyński Antoni, Polskie opisanie świata. Studia z dziejów wkładu Polaków w poznanie kultur ludowych i plemiennych. Azja i Afryka, t. 1, Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, 1994.
Polskie opisywanie świata: od fascynacji egzotyką do badań antropologicznych, red. A. Kuczyński, Wrocław 2000.
Rodak Paweł, Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011.
Said Edward W., Kultura i imperializm, przeł. M. Wyrwas-Wiśniewska, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009.
Said Edward W., Orientalizm, przeł. M. Wyrwas-Wiśniewska, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2005.
Wydział Filologiczny, Uniwersytet Szczeciński
Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
