„Wyjechałem w inny świat”. Miron Białoszewski w przestrzeni uzdrowiska („Zawał”, „Konstancin”, „Listy do Eumenid”)
Martyna Miernecka
Instytut Kultury Polskiej Uniwersytet Warszawskihttps://orcid.org/0000-0003-2854-6155
Abstrakt
The article presents the way of domesticating the space of the health resort and hospital in three works of Miron Białoszewski: The Heart Attack, Konstancin and The Letters to Eumenides. The illness – in 1974 first and then in theyear 1983, second heartattack – forces thewriterto stay consecutively in unfamiliar health resorts, and at the same time it opens a new stage in his life and work. Following the assumptions of geopoetics that the way of seeing space is associated with the activity and the perception of the entity, as well as taking into account the causative role of the places, I analyze the changes occurring in Białoszewski’s health resort texts. I further present the stages of constructing the “self” and demonstrate the importance of space of the health resort and hospital in each of the stages.
Słowa kluczowe:
literary space, genius loci, autobiographical place, illness, identityBibliografia
Balińska Grażyna (2000), Kreacja przestrzeni uzdrowiska dawniej i dziś, w: Zdroje Ziemi Kłodzkiej. Historia, przyroda, kultura, przyszłość, red. W. Ciężkowski, J. Dębicki, R. Gładkiewicz, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski. Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych, Muzeum Ziemi Kłodzkiej.
Białoszewski Miron (1991), Konstancin, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Białoszewski Miron (2012), Tajny dziennik, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Białoszewski Miron (1988), Obmapywanie Europy. Aaameryka. Ostatnie wiersze, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Białoszewski Miron (1976), Szumy, zlepy, ciągi, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Białoszewski Miron (1977), Zawał, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Braun Łukasz (2013), Teoretyczne aspekty rozwoju kultury uzdrowiskowej w perspektywie antropologii kulturowej ze szczególnym uwzględnieniem antropologii podróży, w: Kultura uzdrowiskowa na Dolnym Śląsku w kontekście europejskim, t. 1, red. B. Płonka-Syroka, A. Kaźmierczak, Wrocław: Wydawnictwo Questio.
Burkot Stanisław (1992), Miron Białoszewski, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Jajdelski Wojciech (1999), Symbolika czystości i brudu w twórczości szpitalnej Mirona Białoszewskiego, „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 95–106.
Janicka Izabela (2018), Starzy poeci, „Podteksty” 2008, nr 4, http://podteksty.amu.edu.pl/podteksty/?action=dynamic&nr=15&dzial=4&id=335.
Janion Maria (1980), Życie wewnętrzne na Lizbońskiej, w: tejże, Odnawianie znaczeń, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Karpowicz Agnieszka (2012), Dary. Miron Białoszewski, w: tejże, Proza życia: mowa, pismo, literatura (Białoszewski, Stachura, Nowakowski, Anderman, Redliński, Schubert), Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Pietrych Krystyna (2009), „Jak podejść do siebie”?, w: tejże, Co poezji po bólu. Empatyczne przestrzenie lektury, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Pisanie Białoszewskiego. Szkice (1993), red. M. Głowiński, Z. Łapiński, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
Rybicka Elżbieta (2014), Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków: Universitas.
Sandauer Artur (1981), Poezja rupieci, w: tegoż, Zebrane pisma krytyczne, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Sławek Tadeusz (2007), Genius loci jako doświadczenie. Prolegomena, w: Genius loci. Studia o człowieku w przestrzeni, red. Z. Kadłubek, Katowice: Wydawnictwo FA-art.
Śniecikowska Beata (2011), Haiku? Senry¯u? Miron¯u? Poezja Mirona Białoszewskiego wobec gatunków orientalnych, „Pamiętnik Literacki”, z. 3, s. 77–111.
Tętno pod tynkiem. Warszawa Mirona Białoszewskiego (2013), red. A. Karpowicz, P. Kubkowski, W. Pessel, I. Piotrowski, Warszawa: Lampa i Iskra Boża.
Winiecka Elżbieta (2006), Białoszewski sylleptyczny, Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Zielińska Marta (1998), Białoszewski i zapachy, w: Lustra historii. Rozprawy i eseje ofiarowane profesor Marii Żmigrodzkiej z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej, red. M. Kalinowska, E. Kiślak, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
Zieniewicz Andrzej (1989), Przeprowadzki – pisanie jako dom, w: tegoż, Małe iluminacje. Formy prozatorskie Mirona Białoszewskiego, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Instytut Kultury Polskiej Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0003-2854-6155
Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
