Zamknięcie w języku. „Oblężenie” Jewgienija Griszkowca
Weronika Biegluk-Leś
Wydział Filologiczny Uniwersytet w BiałymstokuWeronika Biegluk-Leś, dr, pracuje w Katedrze Rosyjskiej Literatury Współczesnej Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu w Białymstoku. Interesuje się poetyką prozy postmodernistycznej, szczególnie w kontekście gry językowej, teorią narracji oraz współczesnym dramatem rosyjskim. Autorka książki Gry językowe w rosyjskiej prozie postmodernistycznej. Między poetyką a filozofią języka (2016) oraz szeregu artykułów poświęconych rosyjskiemu postmodernizmowi.
https://orcid.org/0000-0003-3596-1357
Abstrakt
The author of this article analyzes the play The Siege by Evgeny Grishkovets, a renowned contemporary Russian writer. She places it against a background of the rest of his works, exposing essential features that characterize his entire dramaturgy, such as the presence of metatheatrical devices, recognition of the importance of contact with the audience, and emphasis on stage performance. The analysis also draws attention to such elements of the play as non-homogeneous spatio-temoral framework, hybrid composition of characters, and parallel development of plot threads. Special attention is paid to the “imprisoning” of characters in discourses and the ambivalent nature of cultural symbols. As the author points out, The Siege stands out in the Grishkovets’s oeuvre, both by departing from the dominant monodrama form and by juxtaposing key themes recurring in his works: the human experience of war, the reflection on the nature of time, the collapse of language referential abilities, and the impossibility of authentic communication.
Słowa kluczowe:
contemporary Russian drama, postmodernism, intertextuality, mythBibliografia
Abaulin Dmitrij (2002), Griszkowiec ante portas, „Dialog”, nr 5–6, s. 220–221.
Bolotˆan Il’mira (2006), Griˇskovec: avtor, fenomen, sindrom, „Literaturnaˆa Rossiˆa”, nr 42, https://litrossia.ru/item/1263-oldarchive.
Breeva Tat’ˆana Nikolaevna (2008), Znaˇcenie kommunikativnogo provala v p’esah E. Griˇskovca, w: Sovremennaˆa rossijskaˆa drama: materialy meˇzdunar. nauˇc. konf., 27–29 sent.
g., Kazan’, s. 84–91.
Brodskij Iosif (1998), Odisej Telemaku, w: I. Brodskij, Soˇcineniˆa Iosifa Brodskogo, t. 3, Sankt-Petersburg: Izdatel’stvo „Puˇskinskij fond”.
Bykov Dmitrij (2002), Vzroslaˆa ˇzizn’ molodogo ˇceloveka, „Novyj mir”, nr 1, https://magazines.gorky.media/novyi mi/2002/1/vzroslaya-zhizn-molodogo-cheloveka.
html.
Camus Albert (1971), Mit Syzyfa w: A. Camus, Eseje, wybór i przeł. J. Guze,Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Davydova Marina (2005), Konec teatral’noj `epohi, Moskva: Izdatel’stvo OGI.
Evrosinin Stas, Aktual’noe odinoˇcestvo Evgeniˆa Griˇskovca, „Novyj mir” 2006, nr 11, https://magazines.gorky.media/novyi mi/2006/11/aktualnoe-odinochestvo-evgeniya-grishkovcza.html.
Gonˇcarova-Grabovskaˆa Svetlana (2009), Monodrama v tvorˇcestve E. Griˇskovca, „Vesn`ık BDU”, seria 4, nr 3, s. 26–31.
Gracla Jadwiga (2017), Jewgienij Griszkowiec: autor, aktor, twórca, w: Artysta. Biokulturowy interfejs?, red. M. Pieniążek, Kraków: Wydawnictwo Edukacyjne, s. 56–65.
Griˇskovec Evgenij (2011), Satisfakciˆa. Scenarij, p’esyi lirika, Moskva: Mahaon, Azbuka-Att.
Gromova Margarita Ivanovna (2009), Russkaˆa dramaturgiˆa konca XX – naˇcalo XXI vv., Moskva: Flinta.
Grotowski Jerzy (2012), Teatr a rytuał, w: J. Grotowski, Teksty zebrane, red. A. Adamiecka-Sitek i in., Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Instytut im. Jerzego
Grotowskiego, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, s. 356–373.
Gudkova Violetta (2007), Teatr i mneniˆa Evgeniˆa Griˇskovca, w: Pro scenium. Voprosy teatra, izd. vtoroe, ispr., sost. i otv. red. V.A. Maksimova, Moskva, s. 58–75.
Lipoveckij Mark, Bojmers Birgit (2008), Travma – performans – identiˇcnost’: intimnyj teatr Evgeniˆa Griˇskovca, w: SSSR: territoriˆa l ˆubvi. Sbornik statej. (Novye materialy i issledovaniˆa po istoriirusskoj kul’tury. Vyp. 6), red.-sost. N. Borisova, K. Bogdanov, ˆU. Muraˇsov, Moskva: Novoe izdatel’stvo, s. 233–267.
Lipoveckij Mark, Bojmers Birgit (2012), Performansy nasiliˆa: literaturnye i teatral’nye `eksperimenty „novoj dramy”, Moskva: Novoe literaturnoe obozrenie.
Maciejewski Łukasz, Śmiesznie i strasznie bywa w teatrze Bagatela, „Gazeta Krakowska” 30 listopada 2011, http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/smiesznie-i-strasznie-bywa-w-teatrze-bagatela.html.
Mazurek Halina (2015), Oblicza monodramu w nowej dramaturgii rosyjskiej, „Studia Słowianoznawcze” , t. 11, s. 223–242.
Michalski Yan, Grotowski – mnich poszukiwań teatralnych, http://www.grotowski.net/performer/performer-6/grotowski-mnich-poszukiwan-teatralnych.
Mięsowska Lidia (2004), Jewgienij Griszkowiec „nowy sentymentalista” rosyjskiej dramaturgii przełomu XX i XXI wieku, w: Tradycje i nowatorstwo w kulturach i literaturach
słowiańskich, red. I. Kowalska-Paszt i in., Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, s. 118–126.
Mięsowska Lidia (2016), Między postkomunizmem a postmodernizmem. Najnowszy dramat rosyjski w poszukiwaniu tożsamości kulturowej, „Miscellanea Posttotalitariana
Wratislaviensia”, nr 4, s. 59–77.
Naumova Ol’ga Sergeevna (2008), Problema teatral’nogo sinkretizma v tvorˇcestve E. Griˇskovca, w: Sovremennaˆa rossijskaˆa drama: materialy meˇzdunar. nauˇc. konf., 27–29 sent.
g., Kazan’: ˇSkola.
Naumova Ol’ga Sergeevna (2018), Obraz ˇceloveka v hudoˇzestvennoj literature konca XX – naˇcala XXI vv., Samara: Samar. gos. tehn. un-t.
NDiaye Iwona Anna (2016), O specyfice kulturowo-językowej monodramu Jewgienija Griszkowca „Jak zjadłem psa” i potencjalnych oraz realnych reperkusjach przekładowych
z uwzględnieniem tłumaczenia na język polski, „Acta Neophilologica” t. 18, nr 2, s. 161–177.
Piłat Walenty (2001), Jewgienij Griszkowiec – dramaturg, reżyser czy twórca spektaklu. „Przegląd Rusycystyczny”, z. 2, s. 68–74.
Piłat Walenty (2005), Teatr „nowego sentymentalizmu” Jewginija Griszkowca i jego polskie interpretacje, „Acta Polono-Ruthenica”, t. 10; s. 199–203.
Piłat Walenty (2015), Monodram we współczesnej dramaturgii rosyjskiej, „Acta Neophilologica”, t. 17, nr 1, s. 145–152.
Rudnev Pavel (2018), Drama pamˆati. Oˇcerki istorii rossijskoj dramaturgii. 1950–2010-oe, Moskva: Novoe literaturnoe obozrenie.
Ruta-Rutkowska Krystyna (2000), Metateatralne gry w dramacie współczesnym na przykładzie twórczości Mariana Pankowskiego, „Pamiętnik Literacki”, z. 4., s. 125–153.
Syska Katarzyna (2013), Nowa sentymentalność. Przejawy świadomości konwergencyjnej w wybranych monodramach Jewgienija Griszkowca, „Przegląd Rusycystyczny”, nr 2,
s. 56–82.
Wittgenstein Ludwig (2000), Tractatus logico-philosophicus, przeł. i wstępem opatrzył B. Wolniewicz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wydział Filologiczny Uniwersytet w Białymstoku
Weronika Biegluk-Leś, dr, pracuje w Katedrze Rosyjskiej Literatury Współczesnej Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu w Białymstoku. Interesuje się poetyką prozy postmodernistycznej, szczególnie w kontekście gry językowej, teorią narracji oraz współczesnym dramatem rosyjskim. Autorka książki Gry językowe w rosyjskiej prozie postmodernistycznej. Między poetyką a filozofią języka (2016) oraz szeregu artykułów poświęconych rosyjskiemu postmodernizmowi.
https://orcid.org/0000-0003-3596-1357Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
