Trauma in the Process: The Reception of “Bieżeństwo” in the Podlasie Region
Katarzyna Sawicka-Mierzyńska
Faculty of Philology. University of Bialystokhttps://orcid.org/0000-0001-6744-9855
Abstract
The article discusses the reception of bieżeństwo – the exodus of about three million inhabitants of the western borderlands of the Russian empire deep into Russia in 1915. It was part of the "scorched earth" tactics conducted by the tsarist authorities, which were supposed to hinder the German army's march eastward. Using the category of "cultural trauma" formulated by J.C. Alexander, the author seeks to dicover why bieżeństwo did not become a part of the collective memory of Poles and how it now functions in the collective memory of Podlasie residents. The research was based primarily on Aneta Prymaka-Oniszk's reportage Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy [Biezenstwo 1915. Forgotten refugees] and the anthology Jestem, bo wrócili [I am because they came back].
Keywords:
World War I, refugees, collective memory, cultural trauma, PodlasieReferences
Alexander Jeffrey C. (2010), Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej, przeł. S. Burdziej, J. Gądecki, Kraków: Nomos.
Branach-Kallas Anna (2018), Szok Wielkiej Wojny – o traumie indywidualnej, traumie kulturowej oraz portretach gueules cass´ees we współczesnej literaturze brytyjskiej i francuskiej, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 12–36.
Co nam zostało z bieżeństwa?, panel spisała D. Wysocka „Przegląd Prawosławny” 2015, nr 12, http://przegladprawoslawny.pl/articles.php?id n=3867&id=2, [dostęp 29.04.2019].
Dąbrowicz Elżbieta (2019), Resztka. Tożsamość podlaska w obchodach rocznicowych z 2013 i 2015 roku, w: Podlasie. Od terra incognita do white power, red. M. Lul, D. Zawadzka, Białystok: Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Filologii Polskiej, s. 269–291.
Dąbrowicz Elżbieta, Szerszunowicz Anna [oprac.] (2017), Bieżeństwo – wspólnota pamięci. Kalendarium wydarzeń 2014–2017, w: Świadectwa pamięci. W kręgu źródeł i dyskursów (od XIX wieku do dzisiaj), red. E. Dąbrowicz, B. Larenta, M. Domurad, Białystok: Alter Studio, s. 399–403.
Diemjaniuk Bożena (2005), Bieżeńcy, Łomża: Wydawnictwo Stopka.
Erll Astrid (2016), Wędrująca pamięć, przeł. T. Kunz, w: Migracyjna pamięć, wspólnota, tożsamość,
red. R. Sendyka, T. Sapota, R. Nycz, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, s. 29–52.
Fionik Doroteusz, Mamy już swój epos, rozm. A. Prymaka-Oniszk, https://biezenstwo.pl/co-nam-zostalo-z-biezenstwa/doroteusz-fionik-etnograf-animator-kulturybialoruskiej-zalozyciel-muzeum-malej-ojczyzny-w-studziwodach/, [dostęp 29.04.2019].
Halbwachs Maurice (2008), Społeczne ramy pamięci, przeł. M. Krol, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Luba Vital’ [red.] (2000), Bežanstva 1915 goda, Belastok: Niva.
Łysak Tomasz (2015), Trauma – od genealogii pojęcia do studiów nad traumą, w: Antologia studiów nad traumą, red. T. Łysak, Kraków: Universitas, s. 5–30.
Niziołek Katarzyna, Sawicka-Mierzyńska Katarzyna, Bieżenki. W stronę interdyscyplinarnych badań w działaniu, w: Opowiedziane. Historia mówiona w praktykach humanistycznych, red. A. Karpowicz, M. Litwinowicz, A. Rakoczy, Warszawa 2019, s. 129–139.
Prymaka-Oniszk Aneta (2016), Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Sawczuk Katarzyna, Kondratiuk Anna, Szerszunowicz Anna [red.] (2017), Jestem, bo wrócili. Przywracanie pamięci w setną rocznicę bieżeństwa, Białystok: Stowarzyszenie OrthNet.
Siewior Kinga (2018), Wielkie poruszenie. Pojałtańskie narracje migracyjne w kulturze polskiej, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Stachura Natalia (2018), Afrykański taniec śmierci, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 115–133.
Zielińska Marta (2018), Wojna, trauma i kultura, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 7–11.
Faculty of Philology. University of Bialystok https://orcid.org/0000-0001-6744-9855
License
Articles published on the platform of Białostockie Studia Literaturoznawcze are available under the license CC-BY-SA 4.0 (CC Attribution-ShareAlike 4.0).
All interested parties have access to the published articles under the following conditions:
1.They must acknowledge authorship, which means crediting the author, title, source, together with the disseminated work (including the hyperlinks to the original work and doi) as well as the same license under the same conditions.
2. Derivative works can be distributed only under the same license as the original work.
The University of Białystok retains the right to the entire journal (layout, graphic design, title, cover design, logo, etc.).
The author retains the property right but confers on the University of Białystok the right to use the work.
