The Intertextual Dimension of Balladry in Paweł Wójcik’s Songs
Marcin Janiszkiewicz
Faculty of Philology. University of Wroclawhttps://orcid.org/0000-0001-6288-3775
Abstract
The article discusses representative examples of intertextuality in the works of Paweł Wójcik, a contemporary Polish bard. The analysis demonstrates that the author draws, among other things, upon songs that belong to the tradition of balladry. Apart from references to the songs of Andrzej Garczarek or Jacek Kaczmarski, there are also references to the poetry of Władysław Broniewski, Zbigniew Herbert or Sergiusz Jesienin. The diversity of intertextual forms begins with quotations and allusions and ends with realisations of self-intertextuality in several variants.
Keywords:
Wybrano:balladry, literary song, quotation, allusion, self-intertextualityReferences
Balbus Stanisław (1993), Między stylami, Kraków: Universitas.
Barańczak Anna (1983), Słowo w piosence: Poetyka współczesnej piosenki estradowej, Wrocław: Ossolineum.
Bogaczyk Małgorzata (2006), Sztuka Inna. O sztuce prymitywnej, naiwnej i surowej, „Filo-Sofija”, nr 1, s. 239–256.
Broniewski Władysław (2014), Wybór wierszy, Wrocław: Ossolineum.
Chęcka Barbara (2007), Katalog prac płockiej kolekcji „Oto ja”, Płock: Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki.
Dźwinel Kamil (2018), Bardowie na przystanku PKS-u. Jan Krzysztof Kelus i Andrzej Garczarek jako mistrzowie piosenkowego konkretu, „Tekstualia”, nr 2, s. 21–38.
Dźwinel Kamil (2020), Natręctwa geografii. Szkic o twórczości Andrzeja Garczarka, w: Polska w piosence (1989–2019), red. K. Gajda, M. Chrząstowska, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 327–346.
Gajda Krzysztof (2003), Jacek Kaczmarski w świecie tekstów, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Genette G´erard (2014), Palimpsesty, przeł. T. Stróżyński, A. Milecki, Gdańsk: Słowo/ Obraz Terytoria.
Głowania Katarzyna (2010), „Poderżnijcie gardło mi, poderżnijcie żyły, tylko nie zerwijcie strun, co srebrem lśniły...”: wielcy bardowie Rosji, „Pisma Humanistyczne”, nr 7, s. 33–45.
Głowiński Michał (1986), O intertekstualności, „Pamiętnik Literacki”, nr 4, s. 75–100. Głowiński Michał (1987), Tradycja literacka, w: Problemy teorii literatury, seria 3, wyb. H. Markiewicz, Wrocław: Ossolineum.
Gozdowski Krzysztof, Nie tylko o „Kadyszu” Aleksandra Galicza, w: W teatrze piosenki, red. I. Kielc, M. Traczyk, Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Grzenia Jan (1993), Cytat a aluzja literacka, w: Z problemów współczesnego języka polskiego, red. A. Wilkoń, J. Warchala, Katowice: Uniwersytet Śląski.
Grzenia Jan (1993), Odczytywanie aluzji literackiej, „Język Artystyczny”, nr 8, s. 48–61.
Górski Kazimierz (1987), Aluzja literacka, w: Problemy teorii literatury, seria 3, wyb. H. Markiewicz, Wrocław: Ossolineum.
Herbert Zbigniew (1997), Hermes, pies i gwiazda, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Hrabal Bohumil (2006), Perełka na dnie, przeł. H. Gruszczyńska-Dębska i in., Warszawa: Czuły Barbarzyńca Press.
Janas Tomasz (2020), Aż chce się płakać? Polska w tekstach śpiewających poetów, w: Polska w piosence (1989–2019), red. K. Gajda, M. Chrząstowska, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 267–310.
JerofiejewWieniedikt (1986), Moskwa – Pietuszki, przeł. N. Karsov, S. Szechter, Londyn: „Kontra”.
Jesienin Sergiusz (2016), Wiersze liryczne, przeł. A. Lewandowski, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Kloch Zbigniew, Rysiewicz Adam (1996), [hasło:] Piosenka, w: Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław: Ossolineum.
Markiewicz Henryk (1989), Odmiany intertekstualności, w: H. Markiewicz, Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa, Warszawa: PWN.
Nycz Ryszard (1990), Intertekstualność i jej zakresy, „Pamiętnik Literacki”, nr 2, s. 95–116.
Nycz Ryszard (1998), Literatura polska w cieniu cenzury, „Teksty Drugie”, nr 3, s. 5–27.
Olędzki Jacek (2002), Jedną kreską kreślone albo dlaczego w kwietniu wróble kąpią się w piasku?, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, t. 56, z. 1–2, s. 252–256.
Pfister Manfred (1991), Koncepcje intertekstualności, przeł. M. Łukasiewicz, „Pamiętnik Literacki”, nr 82, s. 183–208.
Piekarski Ireneusz (2006), Zanim rozległy się „Głosy w ciemności”. Albo o relacjach między tekstami jednego autora, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 149–170.
Popiel-Machnicki Wawrzyniec (2014), Recepcja twórczości Siergieja Jesienina i Nikołaja Klujewa na Ukrainie (kijowskie koło kaukowe klujewosłow), „Studia Ukrainica Posnaniensia”, nr 2, s. 21–29.
Sitkowska Irmina (2020), Słowo i obraz w „Tańcu Życia” Krystyny Świąteckiej. Poetyckie ekfrazy malarstwa Edvarda Muncha, praca magisterska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Zbigniewa Chojnowskiego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Olsztyn.
Sobczak Paweł (2012), Tekst piosenki jako dzieło literackie – dzieło literackie jako tekst piosenki, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, nr 16, s. 127–139.
Tischner Józef (2000), Historia filozofii po góralsku, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tuwim Julian (1958), Wiersz, w którym autor grzecznie ale stanowczo uprasza liczne zastępy bliźnich aby go w dupę pocałowali, w: J. Tuwim, Jarmark rymów, oprac. J. Stradecki, Warszawa: Czytelnik, s. 291–293.
Wójcik Paweł (2012), [zapowiedź utworu Lufa] Piosenka ze szkłem, https://youtu.be/5Ixk-GEExY0?t=3837 [dostęp 14.11.2021].
Wójcik Paweł (2012), [zapowiedź utworu Mój Broniewski] Piosenka ze szkłem, https://youtu.be/5Ixk-GEExY0?t=5036 [dostęp 14.11.2021].
Wójcik Paweł (2012), [zapowiedź utworu Toasty] Piosenka ze szkłem, https://youtu.be/5Ixk-GEExY0?t=4489 [dostęp 14.11.2021].
Wójcik Paweł (2013), Piosenki ze szkłem, Płock: Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki.
Wójcik Paweł (2014), Obrazki, Płock: Płocki Ośrodek Kultury i Sztuki.
Wójcik Paweł (2014), [zapowiedź utworu Epitafium dla Barbary Chęckiej] Epitafium dla Barbary Chęckiej, https://www.youtube.com/watch?v=Fqp2Uwgd6Sg&ab channel=MrCzapon [dostęp 14.11.2021].
Wójcik Paweł (2016), Uliczna, Płock: b.n.w.
Wójcik Paweł (2018), Dama pik, Płock: b.n.w.
Wójcik Paweł, Męski strach, https://www.youtube.com/watch?v=PiX147HqiPc&abchannel=Pawe%C5%82W%C3%B3jcik [dostęp 14.11.2021].
Faculty of Philology. University of Wroclaw https://orcid.org/0000-0001-6288-3775
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Articles published on the platform of Białostockie Studia Literaturoznawcze are available under the license CC-BY-SA 4.0 (CC Attribution-ShareAlike 4.0).
All interested parties have access to the published articles under the following conditions:
1.They must acknowledge authorship, which means crediting the author, title, source, together with the disseminated work (including the hyperlinks to the original work and doi) as well as the same license under the same conditions.
2. Derivative works can be distributed only under the same license as the original work.
The University of Białystok retains the right to the entire journal (layout, graphic design, title, cover design, logo, etc.).
The author retains the property right but confers on the University of Białystok the right to use the work.
