Writing an Observation Journal as a Form of Writing Animal Biographies: the Case of “Nakarmić wilki” by Maria Nurowska
Abstract
This article draws form what lies at the confluence of multispecies ethnography and zoonarration. It concerns the biomonitoring research, which includes an animal observation journal analyzed here as a form of animal biographies. Maria Nurowska's novel Nakarmić wilki [Feeding the Wolves] is presented within the framework of nature-culture, as well as the "third culture," and a wolf observation journal is presented as an animal life narrative. According to the author of the article, another way of reading the novel is from the zoocritical perspective as it presents the life of a wolf family presented and also contains the elements of ethology, which, in turn, contributes to a deeper reflection on the topic of wolf protection. The wolf is no longer treated as a symbol (and thus left out of history), but is empowered by inclusion and agency.
Keywords:
novel, Nurowska, biography of animals, empowerment, multispecies, ethnography, zoonarrativesReferences
Literatura podmiotowa:
Nurowska Maria (2010), Nakarmić wilki, Warszawa: W.A.B.
Literatura przedmiotowa:
Adams Carol J. (2009), Post-meateating, Animal encounters, red. T. Tyler, M. Rossini, Leiden-Boston, s. 47-72.
Adams Carol J. (2014), Post-mięsożerność (tekst oryg. Post-meateating), tłum. M. Dąbrowska, A. Barcz, w: Zwierzęta, gender i kultura, red. A. Barcz, M. Dąbrowska, Lublin, s. 47-68.
Baratay Eric (2014), Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, tłum. P. Tarasewicz, Gdańsk.
Baratay Eric (2017), Zwierzęta w okopach: zapomniane historie, tłum. B. Brzezicka, Gdańsk.
Barcz Anna (2015), Wprowadzenie do zookrytyki (teorii zwierzęcych narracji), „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 6, s. 143-159.
Berger John (1999), Po cóż patrzeć na zwierzęta, w: tegoż, O patrzeniu, tłum. S. Sikora, Warszawa, s. 5-39.
Beston Henry (2003), The Outermost House: A Year of life on the Great Beach of Cape Cod [Dom na krawędzi], New York.
Birke Lynda (2014), Listening to voices. On the pleasures and problems of studying human-animal relationships, w: The rise of critical animal studies. From the margins to the centre, red. N. Taylor, R. Tuine, New York, s.71-87.
Brantz Dorothee (2010), Beastly Natures. Animals, Humans and the Study of History, University of Virginia Press, Charlottesville.
Burt Jonathan (2001), The illumination of the animal kingdom: The role of light and electricity in animal representation, „Society & Animals”, nr 9(3), s. 203–228.
Czapliński Przemysław (2001), Mikrologi ze śmiercią. Motywy tanatyczne we współczesnej literaturze polskiej, Poznań.
Dąbrowska Magdalena (2017), Biografie gatunków stowarzyszonych. Danuta Hryniewicz i polskie owczarki nizinne, „Kultura i Historia”, nr 3, s. 187-202.
Dąbrowska Magdalena (2017), Etnografia i animal studies. Badanie międzygatunkowych powiązań, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej” , nr 1(26), s. 183.
Deleuze Gilles, Guattari Felix (2003), A Thousand Plateaux. Capitalism and Schisophrenia, Mineapolis-Londyn.
Derrida Jacques (2003), The Animal that Therefore I am (More to Follow), tłum. D. Willis, „Critical Inguiry”, nr 28 (2), s. 369-418.
Dubisz Stanisław [red.] (2003), Hasło ‘silva rerum’ (dosł. las rzeczy), w: Uniwersalny słownik języka polskiego, t.3 p-ś, Warszawa: PWN, s. 1209.
Fudge Erica (2002), Animals, Londyn.
Fudge Erica (2014), What was it like to be a Cow? History and Animal Studies, w: The Oxford Handbook of Animal Studies, red. L. Kalof, Oxford, s. 258-278.
Grimm Carl L., Thayer Joseph H., Wilke Christian P.[red] (1887), Hasło ‘Ethnos’, w: A greek-english lexicon of the New Testament, New York, s. 168.
Hamilton Lindsay, Taylor Nik, (2017), Ethnography after humanism. Power, politics and method in multi-species research, London.
Haraway Donna (2003), Companion species manifesto: dogs, people and significant otherness, Chicago: Prickly Paradigm Press.
Haraway Donna (2012), Manifest gatunków stowarzyszonych, tłum. J. Bednarek, w: Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, red. A. Gajewska, Poznań, s. 241-260.
Huggan Graham, Tiffin Helen (2010), Postcolonial Ecocriticism. Literature, Animals, Environment, New York.
Jędrzejewski Włodzimierz, Borowik Tadeusz, Nowak Sabina (2010), Wilk, w: Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny, cz. 1, red. M. Makomaska-Juchiewicz, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, s. s.297-318.
Jędrzejko Paweł (2001), Oscylacje literackie, czyli od Gadamera do mikrologicznej krytyki świadomości, [w:] Miniatura i mikrologia, t.2, red. A. Nawarecki, Katowice, s.27-57.
Kirksey Eben (2013), Interspecies love, w: The politics of species, red. A. Lanjouw, R. Corbey, Cambridge, s. 164-177.
Kirksey Eben (2014), The multispecies salon, Durham.
Korpikiewicz Honorata (2017), Etyka wobec zwierząt. Teoria ‘versus’ praktyka, „Edukacja Etyczna”, nr 14, s. 27-41.
Kotyczka Marzena (2012), Po cóż rozmawiać z psami? Wstęp do antropologii zwierząt, „Studia Kulturowe”, nr 3, s. 57-66.
Książek Michał (2013), Jakuck, Wołowiec: Wyd. Czarne.
Levinas Emmanuel (1991), Ślad innego, w: Filozofia dialogu, wybór, oprac. i tłum. B. Baran, Kraków: Wyd. Znak, s. 226-227.
Mackenzie Robin (2011), How the Politics of Inclusion/Exclusion and the Neuroscience of Dehumanization/Rehumanization Can Contribute to Animal Activists’ Strategies: Bestia Sacer II, „Society & Animals”, nr 19, s. 407-424.
Mytych-Forajter Beata (2004), Poetyka i łowy. O idei dawnego polowania w literaturze XIX wieku, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Nawarecki Aleksander (1993), Rzeczy i marzenia. Studia o wyobraźni poetyckiej skamandrytów, Katowice.
Nawarecki Aleksander (2000), Mikrologia, genologia, miniatura, w: Miniatura i mikrologia, t.1, red. A. Nawarecki, Katowice, s.9-29.
Nawarecki Aleksander (2001), Wstęp, w: Miniatura i mikrologia, t. 2., red. A. Nawarecki, Katowice, s. 7-16.
Nawarecki Aleksander (2003), Mały Mickiewicz. Studia mikrologiczne, Katowice.
Nycz Ryszard (2001), Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków: Universitas.
Rangarajan Mahesh (2013), Animals with Rich Histories: The Case of the Lions of Gir Forest, Gujarat, India, „History and Theory”, nr 4 (52), s.109-127.
Regan Tom (1983), The Case for Animal Rights, University of California Press, Berkeley-Los Angeles.
Robisch Sean Kipling (2009), Wolves and the wolf myth in American literature, University of Nevada Press, Reno – Las Vegas.
Shapiro Kenneth (1990), Understanding dogs through kinesthetic empathy, social construction, and history, „Anthrozoos”, nr 3, s. 184-195.
Sławiński Janusz [red.] (1998), Hasło ‘silva rerum’, w: Słownik terminów literackich, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, s.509.
Snow Charles Percy (1999), Dwie kultury, tłum. T. Baszniak, Warszawa.
Spivak Gayatri (2020), Czy podporządkowani Inni mogą przemówić, tłum. E. Majewska, „Krytyka Polityczna”, nr 24-25, s. 169-239.
Suszek Ewelina (2016), Moda na małe?: innowacyjność śląskiej mikrologii literackiej, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 1(17), s.179-191.
Tymieniecka-Suchanek Justyna (2013), Literatura rosyjska wobec upodmiotowienia zwierząt. W kręgu zagadnień ekofilozoficznych, Katowice.
Wężowicz- Ziółkowska Dobrosława, Wieczorkowska Emilia, Jaglarz Kalina [red.] (2014), Małe kompendium wilkologii, Katowice.
Wilk Mariusz (2007), Wilczy Notes, Warszawa: Oficyna Literacka Noir sur Blanc.
Źródła elektroniczne:
Deleuze Gilles, Guattari Felix (2015), Stawanie-się-intensywnym, stawanie-się-zwierzęciem, stawanie-się-niepostrzegalnym…w: ci sami, Tysiąc plateau. Kapitalizm i schizofrenia 2, tłum. różni, Warszawa. Dostęp do publikacji http://machinamysli.org/tysiac-plateau-fragment/ [dostęp: 29.01. 2022 r.].
Nurowska Maria, Nakarmić wilki https://www.youtube.com/watch?v=zMmPaQ11Xw8 [dostęp: 29.01.2022 r.].
Nurowska Maria (2010), Nakarmić wilki, Warszawa: W.A.B.
Literatura przedmiotowa:
Adams Carol J. (2009), Post-meateating, Animal encounters, red. T. Tyler, M. Rossini, Leiden-Boston, s. 47-72.
Adams Carol J. (2014), Post-mięsożerność (tekst oryg. Post-meateating), tłum. M. Dąbrowska, A. Barcz, w: Zwierzęta, gender i kultura, red. A. Barcz, M. Dąbrowska, Lublin, s. 47-68.
Baratay Eric (2014), Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, tłum. P. Tarasewicz, Gdańsk.
Baratay Eric (2017), Zwierzęta w okopach: zapomniane historie, tłum. B. Brzezicka, Gdańsk.
Barcz Anna (2015), Wprowadzenie do zookrytyki (teorii zwierzęcych narracji), „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 6, s. 143-159.
Berger John (1999), Po cóż patrzeć na zwierzęta, w: tegoż, O patrzeniu, tłum. S. Sikora, Warszawa, s. 5-39.
Beston Henry (2003), The Outermost House: A Year of life on the Great Beach of Cape Cod [Dom na krawędzi], New York.
Birke Lynda (2014), Listening to voices. On the pleasures and problems of studying human-animal relationships, w: The rise of critical animal studies. From the margins to the centre, red. N. Taylor, R. Tuine, New York, s.71-87.
Brantz Dorothee (2010), Beastly Natures. Animals, Humans and the Study of History, University of Virginia Press, Charlottesville.
Burt Jonathan (2001), The illumination of the animal kingdom: The role of light and electricity in animal representation, „Society & Animals”, nr 9(3), s. 203–228.
Czapliński Przemysław (2001), Mikrologi ze śmiercią. Motywy tanatyczne we współczesnej literaturze polskiej, Poznań.
Dąbrowska Magdalena (2017), Biografie gatunków stowarzyszonych. Danuta Hryniewicz i polskie owczarki nizinne, „Kultura i Historia”, nr 3, s. 187-202.
Dąbrowska Magdalena (2017), Etnografia i animal studies. Badanie międzygatunkowych powiązań, „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej” , nr 1(26), s. 183.
Deleuze Gilles, Guattari Felix (2003), A Thousand Plateaux. Capitalism and Schisophrenia, Mineapolis-Londyn.
Derrida Jacques (2003), The Animal that Therefore I am (More to Follow), tłum. D. Willis, „Critical Inguiry”, nr 28 (2), s. 369-418.
Dubisz Stanisław [red.] (2003), Hasło ‘silva rerum’ (dosł. las rzeczy), w: Uniwersalny słownik języka polskiego, t.3 p-ś, Warszawa: PWN, s. 1209.
Fudge Erica (2002), Animals, Londyn.
Fudge Erica (2014), What was it like to be a Cow? History and Animal Studies, w: The Oxford Handbook of Animal Studies, red. L. Kalof, Oxford, s. 258-278.
Grimm Carl L., Thayer Joseph H., Wilke Christian P.[red] (1887), Hasło ‘Ethnos’, w: A greek-english lexicon of the New Testament, New York, s. 168.
Hamilton Lindsay, Taylor Nik, (2017), Ethnography after humanism. Power, politics and method in multi-species research, London.
Haraway Donna (2003), Companion species manifesto: dogs, people and significant otherness, Chicago: Prickly Paradigm Press.
Haraway Donna (2012), Manifest gatunków stowarzyszonych, tłum. J. Bednarek, w: Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, red. A. Gajewska, Poznań, s. 241-260.
Huggan Graham, Tiffin Helen (2010), Postcolonial Ecocriticism. Literature, Animals, Environment, New York.
Jędrzejewski Włodzimierz, Borowik Tadeusz, Nowak Sabina (2010), Wilk, w: Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny, cz. 1, red. M. Makomaska-Juchiewicz, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, s. s.297-318.
Jędrzejko Paweł (2001), Oscylacje literackie, czyli od Gadamera do mikrologicznej krytyki świadomości, [w:] Miniatura i mikrologia, t.2, red. A. Nawarecki, Katowice, s.27-57.
Kirksey Eben (2013), Interspecies love, w: The politics of species, red. A. Lanjouw, R. Corbey, Cambridge, s. 164-177.
Kirksey Eben (2014), The multispecies salon, Durham.
Korpikiewicz Honorata (2017), Etyka wobec zwierząt. Teoria ‘versus’ praktyka, „Edukacja Etyczna”, nr 14, s. 27-41.
Kotyczka Marzena (2012), Po cóż rozmawiać z psami? Wstęp do antropologii zwierząt, „Studia Kulturowe”, nr 3, s. 57-66.
Książek Michał (2013), Jakuck, Wołowiec: Wyd. Czarne.
Levinas Emmanuel (1991), Ślad innego, w: Filozofia dialogu, wybór, oprac. i tłum. B. Baran, Kraków: Wyd. Znak, s. 226-227.
Mackenzie Robin (2011), How the Politics of Inclusion/Exclusion and the Neuroscience of Dehumanization/Rehumanization Can Contribute to Animal Activists’ Strategies: Bestia Sacer II, „Society & Animals”, nr 19, s. 407-424.
Mytych-Forajter Beata (2004), Poetyka i łowy. O idei dawnego polowania w literaturze XIX wieku, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Nawarecki Aleksander (1993), Rzeczy i marzenia. Studia o wyobraźni poetyckiej skamandrytów, Katowice.
Nawarecki Aleksander (2000), Mikrologia, genologia, miniatura, w: Miniatura i mikrologia, t.1, red. A. Nawarecki, Katowice, s.9-29.
Nawarecki Aleksander (2001), Wstęp, w: Miniatura i mikrologia, t. 2., red. A. Nawarecki, Katowice, s. 7-16.
Nawarecki Aleksander (2003), Mały Mickiewicz. Studia mikrologiczne, Katowice.
Nycz Ryszard (2001), Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków: Universitas.
Rangarajan Mahesh (2013), Animals with Rich Histories: The Case of the Lions of Gir Forest, Gujarat, India, „History and Theory”, nr 4 (52), s.109-127.
Regan Tom (1983), The Case for Animal Rights, University of California Press, Berkeley-Los Angeles.
Robisch Sean Kipling (2009), Wolves and the wolf myth in American literature, University of Nevada Press, Reno – Las Vegas.
Shapiro Kenneth (1990), Understanding dogs through kinesthetic empathy, social construction, and history, „Anthrozoos”, nr 3, s. 184-195.
Sławiński Janusz [red.] (1998), Hasło ‘silva rerum’, w: Słownik terminów literackich, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, s.509.
Snow Charles Percy (1999), Dwie kultury, tłum. T. Baszniak, Warszawa.
Spivak Gayatri (2020), Czy podporządkowani Inni mogą przemówić, tłum. E. Majewska, „Krytyka Polityczna”, nr 24-25, s. 169-239.
Suszek Ewelina (2016), Moda na małe?: innowacyjność śląskiej mikrologii literackiej, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 1(17), s.179-191.
Tymieniecka-Suchanek Justyna (2013), Literatura rosyjska wobec upodmiotowienia zwierząt. W kręgu zagadnień ekofilozoficznych, Katowice.
Wężowicz- Ziółkowska Dobrosława, Wieczorkowska Emilia, Jaglarz Kalina [red.] (2014), Małe kompendium wilkologii, Katowice.
Wilk Mariusz (2007), Wilczy Notes, Warszawa: Oficyna Literacka Noir sur Blanc.
Źródła elektroniczne:
Deleuze Gilles, Guattari Felix (2015), Stawanie-się-intensywnym, stawanie-się-zwierzęciem, stawanie-się-niepostrzegalnym…w: ci sami, Tysiąc plateau. Kapitalizm i schizofrenia 2, tłum. różni, Warszawa. Dostęp do publikacji http://machinamysli.org/tysiac-plateau-fragment/ [dostęp: 29.01. 2022 r.].
Nurowska Maria, Nakarmić wilki https://www.youtube.com/watch?v=zMmPaQ11Xw8 [dostęp: 29.01.2022 r.].
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Articles published on the platform of Białostockie Studia Literaturoznawcze are available under the license CC-BY-SA 4.0 (CC Attribution-ShareAlike 4.0).
All interested parties have access to the published articles under the following conditions:
1.They must acknowledge authorship, which means crediting the author, title, source, together with the disseminated work (including the hyperlinks to the original work and doi) as well as the same license under the same conditions.
2. Derivative works can be distributed only under the same license as the original work.
The University of Białystok retains the right to the entire journal (layout, graphic design, title, cover design, logo, etc.).
The author retains the property right but confers on the University of Białystok the right to use the work.
