Different Faces of Literary City Guides
Abstract
The article attempts a literary analysis of certain aspects of texts that belong to the so-called geoliterature, here referred to as “literary city guides”. The author analyzes three different texts, corresponding to three descriptive strategies adopted in the books. The first, Praga z Hrabalem [Prague with Hrabal] by Tomaš Mazal, represents the “creator’s perspective”, and it deploys a guidebook narrative to tell a biography of an author. Next guidebook, Dublin z Ulissesem [Dublin with Ulysses] by Piotr Paziński, concentrates on a specific literary work and invites the reader to explore it with the help of special scenarios. The third, Mariusz Szczygieł's Osobisty przewodnik po Pradze [A Personal Guide to Prague], is an “authorial guide” which presents a unique personal perspective on the city. Summing up the analysis of guide strategies, the author of the article signals the possibility of looking at guide-related practices as a kind of model for literary studies.
Keywords:
guidebook, geoliterature, hermeneutic theory of genre, guide-strategies, autobiographical siteReferences
Balbus Stanisław (1999), Zagłada gatunków, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 25–39.
Barbaruk Magdalena (2017), Dolnośląskie trasy literackie, „Dolny Śląsk / Dolnośląskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne”, nr 20, s. 94–109.
Barbaruk Magdalena (2018), Sensy błądzenia. La Mancha i jej peryferie, Kraków: Wydawnictwo Pasaże.
Bauer Zbigniew (2014), Papierowa Ariadna, wirtualny Tezeusz. Tekst przewodnika w hipertekście miasta, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica”, t. 2, s. 30–42.
Brzozowska Blanka (2009), Flâneur jako turysta, w: B. Brzozowska, Spadkobiercy Flâneura. Spacer jako twórczość kulturowa – współczesne reprezentacje, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 93–151.
Certeau Michel de (1984), Walking in the City, w: M. de Certeau, The practice of everyday life, Berkeley – Los Angeles – London: University of California Press, s. 91–110.
Czermińska Małgorzata (2011), Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 183–200.
Iwasiów Sławomir, Madejski Jerzy [red.] (2019), Geoliteratura: przewodnik, bedeker, poradnik, Szczecin–Kraków: Uniwersytet Szczeciński, Universitas.
Glinert Ed (2000), A literary guide to London, London: Penguin Books.
Grushow Ira (2013), Guidebooks, w: Literature of Travel and Exploration. An Encyclopedia, red. J. Speake, New York: Routledge, s. 519–523.
Jansson Andr´e (2006), Specialized Spaces. Touristic Communication in the Age of Hyper-Space-Biased Media, „Arbejdspapier fra Center for Kulturforskning”, nr 137–06.
Łukasiewicz Krzysztof, Topp-Wójtowicz Izolda (2015), Przewodniki w kulturze i kultura jako przewodnik, „Prace Kulturoznawcze”, t. 17, nr 3649, s. 9–13.
Mazal Tomaˇs (2011), Praga z Hrabalem, przeł. J. Pacześniak, Czuły Barbarzyńca Press.
McCord Chavez Julia (2008), From wandering writing to wandering reading: productive digression in Victorian serial fiction, Ann Arbor: ProQuest.
Michałowski Piotr (2019), Mapa lektury i lektura mapy. Szczecin w prozie Artura Daniela Liskowackiego, w: Geoliteratura: przewodnik, bedeker, poradnik, red. S. Iwasiów, J. Madejski, Szczecin–Kraków: Uniwersytet Szczeciński, Universitas, s. 287–302.
Moretti Franco (2015), Atlas of the European novel, London–New York: Verso.
Paziński Piotr (2008), Dublin z Ulissesem: wraz ze słownikiem bohaterów Ulissesa, Warszawa: Czuły Barbarzyńca Press.
Roszak Joanna, Godlewski Grzegorz, Homo legens jako homo turisticus. Ku metodologii turystyki literackiej, „Folia Turistica” 2013, nr 28, s. 53–66.
Rybczyńska Zoriana, Potęga i niemoc spojrzenia Meduzy: alternatywne przewodniki miejskie jako realizacja nowej utopii, „Prace Kulturoznawcze” 2015, , t. XVII, nr 3649, s. 129–141.
Salska Agnieszka (2012), Monografia, w: Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 582.
Soliński Wojciech (2013), Bohumila Hrabala sprawa polska (i inne sprawy), Wrocław: Oficyna Wydawnicza „Atut” – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
Szalewska Katarzyna (2017), Urbanalia – miasto i jego teksty. Humanistyczne studia miejskie, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.
Szalewska Katarzyna (2019), Bedeker i spacerownik – dwa modele lokalnego chronotopu, w: Geoliteratura: przewodnik, bedeker, poradnik, red. S. Iwasiów, J. Madejski, Szczecin–Kraków: Uniwersytet Szczeciński, Universitas, s. 53–68.
Szczygieł Mariusz (2020), Mariusz Szczygieł: Mierzyć się z cudzym życiem, https://papaya.rocks/pl/people/mariusz-szczygiel-mierzyc-sie-z-cudzym-zyciem [dostęp 25.04.2022].
Szczygieł Mariusz (2020), Osobisty przewodnik po Pradze, Warszawa: Dowody na Istnienie.
Szczygieł Mariusz (2020), Mariusz Szczygieł: Wrażeniologia praska, https://www.vogue.pl/a/mariusz-szczygiel-wrazeniologia-praska [dostęp 25.04.2022].
Wolski Paweł (2019), Filolog w podróży. O literaturoznawstwie, literaturze i „tekstach kultury” jako „naukowych” przewodnikach, w: Geoliteratura: przewodnik, bedeker, poradnik, red. S. Iwasiów, J. Madejski, Szczecin–Kraków: Uniwersytet Szczeciński, Universitas, s. 81–93.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Articles published on the platform of Białostockie Studia Literaturoznawcze are available under the license CC-BY-SA 4.0 (CC Attribution-ShareAlike 4.0).
All interested parties have access to the published articles under the following conditions:
1.They must acknowledge authorship, which means crediting the author, title, source, together with the disseminated work (including the hyperlinks to the original work and doi) as well as the same license under the same conditions.
2. Derivative works can be distributed only under the same license as the original work.
The University of Białystok retains the right to the entire journal (layout, graphic design, title, cover design, logo, etc.).
The author retains the property right but confers on the University of Białystok the right to use the work.
