Revenge, Schubert and bees: Glosa to Zygmunt Krasiński's "Irydion"
Wojciech Mazurek
Faculty of Polish Studies. University of Warsawhttps://orcid.org/0000-0003-4826-6396
Abstract
This article attempts a new interpretation in the context of Zygmunt Krasiński’s work Irydion (1836) as a whole of the words: “Revenge, then, and forward where the bees buzz”, spoken by Irydion to Simeon of Corinth. Previous interpretative proposals (Schneider, Sinko, Kubacki, Stefanowska) have clarified much, but have not met with full acceptance. The new critical edition of Collected Works of the author of Irydion , reproduces the errors of previous scholars in explaining this exclamation. The new reading introduces the context of – probably known to Krasiński – Gotthilf Heinrich Schubert’s reflections on the bees from Symbolik des Traumes. The German philosopher believed that bees – the depositories of the memory of the “golden age of harmony and concord” – were the revelators of the “gospel of the new law”, and that the Latin root of these insects contains the hope of “burying” the present order. The final section of the article shows how Iridion manipulates these imaginaries – in Schubert’s view, characteristic of Christian communities – in order to persuade Simeon of Corinth and his chiliastic supporters to participate in a revolution of revenge against Rome.
Keywords:
Zygmunt Krasiński, bees, millennialism, chilism, Gotthilf Heinrich von SchubertReferences
Andrzejewski Bolesław (1989), Przyroda i język. Filozofia wczesnego romantyzmu w Niemczech, Warszawa–Poznań: PWN.
Bagłajewski Arkadiusz (2021), Twórca bez autografów, pisarz w „pierwodrukach”. Wokół nowej edycji Krasińskiego, w: A. Bagłajewski, Inny Krasiński, Lublin:Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 195–233.
B´eguin Albert (2011), Dusza romantyczna i marzenie senne. Esej o romantyzmie niemieckim i poezji francuskiej, przeł. T. Stróżyński, Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria.
Bonchino Albert (2015), Od praoceanu do łez natury. Baader i Schubert między romantyzmem freiberskim a drezdeńskim (1788–1808), w: G.H. Schubert, Nocna strona przyrodoznawstwa, przeł. K. Krzemień-Ojak, Białystok: AlterStudio, s. 23–44.
Creuzer Friedrich Georg (1822), Symbolik und Mythologie der alten V¨olker, besonderes der Griechen, Lipsk–Darmstadt: Carl Wilhelm Leske.
Dietzsch Stefan (2015), Filozofia spekulatywna versus „Physica sacra”: „Nocna strona przyrodoznawstwa” Gotthilfa von Schuberta, w: G.H. Schubert, Nocna strona przyrodoznawstwa, przeł. K. Krzemień-Ojak, Białystok: AlterStudio, s. 11–22.
Fabianowski Andrzej (1991), Myśl polityczna Zygmunta Krasińskiego, Ciechanów: Ciechanowskie Towarzystwo Naukowe, Uniwersytet Warszawski Wydział Polonistyki.
Frank Manfred (2021), Nadchodzący Bóg. Wykłady o nowej mitologii, przeł. T. Zatorski, Warszawa: Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego.
Janion Maria (1969), Między Przeznaczeniem a Opatrznością, w: M. Janion, Romantyzm. Studia o ideach i stylu, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 99–123.
Junkiert Maciej (2017), Nowi Grecy. Historyzm polskich romantyków wobec narodzin „Altertumswissenschaft”, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Kanne Arnold Johann (1811), Pantheum der ¨altesten Naturphilosophie, Tybinga: J.G. Cotta’iche Buchhandlung.
Kleiner Juliusz (1998), Zygmunt Krasiński. Studia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kłusek Tomasz (2020), Dwie koncepcje konserwatyzmu romantycznego: Krasiński i Rzewuski, Lublin: Wydawnictwo KUL.
Korytowska-Cieśla Maria (2012), Tragiczny Irydion?, w: Wokół Krasińskiego, red. M. Sokalska, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 91–114, https://tiny.pl/wwfc2 [dostęp 04.11.2022].
Kowalczykowa Alina (1973), Poglądy filozoficzne Zygmunta Krasińskiego, w: Polska myśl filozoficzna i społeczna, t. 1, red. A. Walicki, Warszawa: Książka i Wiedza, s. 306–347.
Krasiński Zygmunt (1921), Irydion, oprac. T. Sinko, Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
Krasiński Zygmunt (1967), Irydion, oprac. W. Kubacki, Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Krasiński Zygmunt (1980), Listy do Henryka Reeve’a, t. 2, przeł. A. Olędzka-Frybesowa, oprac. P. Hertz, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Krasiński Zygmunt (1989), Irydion, oprac. I. Reczkowski, Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Krasiński Zygmunt (2017), Irydion, w: Z. Krasiński, Dramaty, oprac. M. Bizior-Dombrowska, Dzieła zebrane, red. M. Strzyżewski, t. 3, cz. 1, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Krzyżanowski Julian (1961), Masynissa i jego rola w „Irydionie”, w: J. Krzyżanowski, W świecie romantycznym, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 259–282.
Kubacki Wacław (1963), Zagadkowe pszczoły w „Irydionie”, „Ruch Literacki”, nr 5–6, s. 235–241.
Kubale Anna (1997), Dramat bólu istnienia w listach Zygmunta Krasińskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Lasocka Barbara (1958), O rzymskim dramacie Krasińskiego, „Pamiętnik Teatralny”, nr 1–3, s. 187–218.
Leeuw van der Gerardus (1978), Fenomenologia religii, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa: Książka i Wiedza.
Levin Barry (1989), Mit złotego wieku – prehistoria, „Pamiętnik Literacki”, nr 3–4, s. 317–343, https://tiny.pl/wwfcp [04.11.2022].
Mejzner Mirosław (2000), Millenaryzm wczesnochrześcijański, „Tarnowskie Studia Teologiczne”, nr 1, s. 3–66.
Nawarecki Aleksander (2003), Mały Mickiewicz. Studia mikrologiczne, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Oken Lorenz (1835), Allgemeine Naturgeschichte f ¨ur alle St¨ande, t. 5, cz. 2, Stuttgart: Carl Hoffmann’iche Berlags Buchhandlung.
Piechota Marek (2016), Ograniczony poliglotyzm Zygmunta Krasińskiego?, w: M. Piechota, Poliglotyzm wielkich romantyków (Mickiewicz, Słowacki, Krasiński), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 115–136.
Przybylski Ryszard (1999), Rozhukany koń. Esej o myśleniu Juliusza Słowackiego, Warszawa: Sic!.
Reinach Salomon (1909), Orpheus. Histoire g´en´erale des religions, Paryż: Alcide Picard.
Schneider Stanisław (1912), „Zemsta więc i naprzód tam, gdzie brzęczą pszczoły” („Irydion”, cz. 2), „Pamiętnik Literacki”, nr 1, s. 142–145, https://tiny.pl/wwfc4 [dostęp 04.11.2022].
Schubert Heinrich Gotthilf (1821), Symbolik des Traumes, Bamberg: Carl Friedrich Kunz.
Sekuła Aleksandra (2007–2008), Millenaryzm w „Irydionie” Zygmunta Krasińskiego, „Estetyka i Krytyka”, nr 13–14, s. 141–147, https://tiny.pl/wwfcn [dostęp 04.11.2022].
Sekuła Aleksandra (2015), Sylwetka ideowa Zygmunta Krasińskiego. Dylematy i meandry polskiej myśli konserwatywnej, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Fundacja Akademii Humanistycznej.
Stefanowska Zofia (1964), Jeszcze inne pszczoły, „Ruch Literacki”, nr 3, s. 138–139.
Szczeglacka Ewa (2003), Romantyczny „homo legens”. Zygmunt Krasiński jako czytelnik polskich poetów, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Śliwiński Marian (1996), Tradycja antyczno-chrześcijańska w „Irydionie”, „Pamiętnik Literacki”, nr 2, s. 33–52, https://tiny.pl/wwfdt [dostęp 04.11.2022].
Waśko Andrzej (2001), Zygmunt Krasiński. Oblicza poety, Kraków: Wydawnictwo Arcana.
Zarych Elżbieta (2010), Romantycy, myśliciele, inspiratorzy. Badania nad wpływem filozofii niemieckiej – od Kanta do Hegla – na literaturę polskiego romantyzmu, Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria.
Ziołowicz Agnieszka (2001), „Irydion” Zygmunta Krasińskiego – „na pół dramat, a na pół opisanie i opowiadanie”. Wkręgu estetyczno-genologicznej problematyki dzieła, w: Zygmunt Krasiński – nowe spojrzenia, red. G. Halkiewicz-Sojak, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 259–270.
Faculty of Polish Studies. University of Warsaw https://orcid.org/0000-0003-4826-6396
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Articles published on the platform of Białostockie Studia Literaturoznawcze are available under the license CC-BY-SA 4.0 (CC Attribution-ShareAlike 4.0).
All interested parties have access to the published articles under the following conditions:
1.They must acknowledge authorship, which means crediting the author, title, source, together with the disseminated work (including the hyperlinks to the original work and doi) as well as the same license under the same conditions.
2. Derivative works can be distributed only under the same license as the original work.
The University of Białystok retains the right to the entire journal (layout, graphic design, title, cover design, logo, etc.).
The author retains the property right but confers on the University of Białystok the right to use the work.
