Hidden Polemicists of Janusz Sławiński
Abstract
The author analyzes selected examples of hidden polemics (as understood by M. Bakhtin) in Janusz Sławiński’s essays and notes from the 1970s and 1980s. The aim of the study is to indicate specific theses and people with whom the theoretician had been arguing, as well as to present the theoretic and personal dimension of Sławiński’s polemics. The author emphasizes that the hidden interlocutors of Sławiński are literary critics from the University of Warsaw. This proves that Sławiński reacted intensively in his texts to theses and discourses emerging in the neighboring scientific center. For this reason, the author argues, the description of his attitude and work in the light the cultural history of Polish literary studies should take into account the dialectical interactions between research conducted at the University of Warsaw and at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences.
Keywords:
hidden polemic, dialogue, theory of literature, Institute of Literary Studies, isolation, history of Polish literary studiesReferences
Bachtin Michaił (1970), Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bachtin Michaił (1986), Estetyka twórczości słownej, przeł. D. Ulicka, oprac. przekładu i wstęp E. Czaplejewicz, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Chałasiński Józef (1946), Społeczna genealogia inteligencji polskiej, Warszawa: Czytelnik.
Chałasiński Józef (1977), Od „Przeglądu Naukowego” Edwarda Dembowskiego do „Przeglądu Humanistycznego” Jana Zygmunta Jakubowskiego, „Przegląd Humanistyczny”, nr 1, s. 3–11.
Chrzanowski Ignacy (1971), Historia literatury niepodległej Polski (z wypisami), słowem wstępnym poprzedził J.Z. Jakubowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Czaplejewicz Edward [red.] (1977), Problemy poetyki pragmatycznej, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Głowiński Michał (1965), System egocentryczny Artura Sandauera, „Tygodnik Powszechny”, nr 23, s. 3.
Głowiński Michał (2010), Kręgi obcości. Opowieść autobiograficzna, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Głowiński Michał, Wołowiec Grzegorz (2018), Czas nieprzewidziany. Długa rozmowa bez pana, wójta i plebana, Warszawa: Wielka Litera.
GrajewskiWincenty (2022), Memoreski (część pierwsza), „Autobiografia. Literatura–Kultura–Media”, z. 1, s. 145–161.
[Jakubowski Jan Zygmunt] (1957), Od redakcji, „Przegląd Humanistyczny”, nr 1.
Jakubowski Jan Zygmunt (1964), O polonistyce poważnie, „Kultura”, nr 51/52.
Jakubowski Jan Zygmunt (1965), Dajmy uniwersytetom możliwość pracy!, „Kultura”, nr 11, s. 7.
Jakubowski Jan Zygmunt (1965), I co dalej z uniwersytetami?, „Kultura”, nr 25, s. 3.
Jakubowski Jan Zygmunt (1966), Władysław Tatarkiewicz, „Przegląd Humanistyczny”, nr 5, s. 11–16.
Jakubowski Jan Zygmunt (1968), O uniwersytetach, o nauce, dydaktyce, wychowaniu, o IBL-u i kilku jeszcze sprawach, „Życie Warszawy”, nr 127.
Jakubowski Jan Zygmunt (1968), Wyjaśniam raz jeszcze „insynuacje”, „Życie Warszawy”, nr 133.
Jakubowski Jan Zygmunt (1974), Świadomość ciągłości, „Przegląd Humanistyczny”, nr 2, s. 1–4.
Janion Maria, Szczuka Kazimiera (2013), Transy–traumy–transgresje, t. 1: Niedobre dziecię. Z Marią Janion rozmawia Kazimiera Szczuka,Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Kasperski Edward (1978), Dialog a nauka o literaturze, w: Dialog w literaturze, red. E. Czaplejewicz, E. Kasperski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 237–272.
Kasperski Edward (1983), Literatura i nauka o literaturze w polu myśli Bachtina, w: Bachtin. Dialog – język – literatura, red. E. Czaplejewicz, E. Kasperski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 27–52.
Kochanowicz Jacek (1998), Marzec 1968 i życie intelektualne Uniwersytetu, w: Marzec 1968: trzydzieści lat później, t. 1: Referaty, red. M. Kula, P. Osęka, M. Zaremba, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kuźma Erazm (1994), Metafory Janusza Sławińskiego, „Teksty Drugie”, nr 4, s. 27–36.
Lam Andrzej (1969), Metodologia na niby, „Miesięcznik Literacki”, nr 1.
Lam Andrzej (1984), Pożyteczne kompendium [recenzja Teorii badań literackich Zofii Mitosek], „Miesięcznik Literacki”, nr 4.
Mitosek Zofia (1983), Bachtin. Dialog – język – literatura, red. E. Czaplejewicz, E. Kasperski, Warszawa 1983 [recenzja], „Pamiętnik Literacki” 1984, z. 4, s. 335–344.
Mitosek Zofia (1983), Teorie badań literackich. Zarys historyczny, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Nowak-Dłużewski Juliusz (1968), Głos w dyskusji o IBL, „Kultura”, nr 26.
Sandauer Artur (1966), Dla każdego coś przykrego, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Schwartz Daniel G. (2019), Ghetto. The History of a Word, Cambridge, Massachusetts, London: Harvard University Press.
Sławiński Janusz (1992), Próby teoretycznoliterackie, Warszawa: PEN.
Sławiński Janusz (2000), Bez przydziału (IV), „Teksty Drugie”, nr 5, s. 9–16.
Sławiński Janusz (2000), Teksty i teksty, Kraków: Universitas.
Sławiński Janusz (2001), Przypadki poezji, Kraków: Universitas.
Sławiński Janusz (2003), Bez przydziału (VIII), „Teksty Drugie”, nr 2/3, s. 181–191.
Szałagan Alicja (2015), Szczęśliwy przypadek, w: Przypomniane. Profesor Jadwiga Czachowska w Instytucie Badań Literackich PAN, red. E. Głębicka, A. Szałagan, Warszawa: IBL PAN.
Ulicka Danuta (2009), Bachtin i wokół Bachtina. Wprowadzenie do kalendarium, w: Ja – Inny. Wokół Bachtina. Antologia, t. 1, red. D. Ulicka, Kraków: Universtias.
Ulicka Danuta (2013), Słowa i ludzie. 10 szkiców z antropologii filologicznej, Warszawa: IBL PAN.
Zielińska Marta (2016), Czarna legenda IBL, w: IBL w PRL. Studia i wspomnienia, t. 1, red. E. Kiślak, Warszawa: IBL PAN, s. 39–119.
Znaniecki Florian (2001), Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zysiak Agata (2016), Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście, Kraków: Nomos.
Żółkiewski Stefan (1986), Teorie badań literackich: przegląd historyczny, Z. Mitosek, Warszawa 1983: [recenzja], „Pamiętnik Literacki”, z. 1, s. 378–382.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Articles published on the platform of Białostockie Studia Literaturoznawcze are available under the license CC-BY-SA 4.0 (CC Attribution-ShareAlike 4.0).
All interested parties have access to the published articles under the following conditions:
1.They must acknowledge authorship, which means crediting the author, title, source, together with the disseminated work (including the hyperlinks to the original work and doi) as well as the same license under the same conditions.
2. Derivative works can be distributed only under the same license as the original work.
The University of Białystok retains the right to the entire journal (layout, graphic design, title, cover design, logo, etc.).
The author retains the property right but confers on the University of Białystok the right to use the work.
