On Diversification of Spatial Categories –Profits and Losses
Agnieszka Czyżak
Instytut Filologii PolskiejUniwersytet Adama Mickiewicza w PoznaniuAgnieszka Czyżak, dr hab., prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, pracuje w Zakładzie Poetyki i Krytyki Instytutu Filologii Polskiej. Współredaktorka tomów zbiorowych m.in. Powroty Iwaszkiewicza (1999), Wariacje na temat (2003), PRL – świat (nie)przedstawiony (2010), Elementy do portretu. Szkice o twórczości Aleksandra Wata (2011). Autorka książek: Życiorysy polskie 1944-89 (1997), Kazimierz Brandys (1998), Na starość. Szkice o literaturze przełomu tysiącleci (2011) oraz Świadectwo rozproszone. Literatura najnowsza wobec przemian (2015).
https://orcid.org/0000-0001-8918-5264
Abstract
The article considers the consequences of spatial turn. This turn didnot limit itself merely to the creation of a new methodology and researchtools. Instead it covered a much wider scope, as it allowed conclusions to bedrawn not only on cultural discourse but also transformation within otherareas of research as politics, patterns of common memory andideology,as well as a change in the processes of establishing the rulesof sociallife. The awareness of the extent to which space determines the conditionsof existence was directly linked to the perception of human activity asinherently “located”. The growing interest into the spatial dimension ofindividual and collective experience provides an insight into the issue froma broader perspective. At the same time the topographical turn contributedto the reformulation of other basic terms such as language, subject, culture,literary and artistic practice, and finally, the research and the researcher’sposition in its own right.
Keywords:
spatial turn, ultural studies,, pographical discourse, site, spaceReferences
Abramowska Janina (1978), Peregrynacja, w: Przestrzeń i literatura, red. M. Głowiński,A. Okopień-Sławińska, Wrocław: Ossolineum, s. 125–158.
Agamben Giorgio (2010), O zaletach i niedogodnościach życia wśród widm, w: G. Agamben, Nagość, przeł. K. Żaboklicki, Warszawa: W.A.B., s. 47–52.
Bachelard Gaston (1976), Poetyka przestrzeni: szuflada, kufry i szafy, przeł. W. Krzemień, „Pamiętnik Literacki”, nr 1, s. 233–243.
Bachman-Medick Doris (2012), Spatial Turn, w: D. Bachman-Medick, Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 335–389.
Bauman Zygmunt (2018), Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość, przeł. K. Lebek, Warszawa: PWN. Chutnik Sylwia (2014), Zabawy w pamięć i genderowy obraz miasta. Próby konceptualizacji praktycznej, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 116–128.
Czaja Dariusz (2013), Nie-miejsca. Przybliżenia, rewizje, w: Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria, red. D. Czaja, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, s. 7–26.
Czermińska Małgorzata (2011), Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki,„Teksty Drugie”, nr 5, s. 183–200.
Czermińska Małgorzata (2015), Tożsamość kształtowana w pamięci miejsca, w: Kulturowa historia literatury, red. A. Łebkowska, W. Bolecki, Warszawa: Wydawnictwo IBLPAN, s. 145–160.
Dostal W., Gincrich A. (2008), Antropologia miasta, przeł. M. Sadurska, w: Encyklopedia antropologii społeczno-kulturowej, red. A. Barnard, J. Spencer, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
Genette G ́erard (1978), Przestrzeń i język, przeł. A. W. Labuda, „Pamiętnik Literacki”,z. 1, s. 227–232.
Kluszczyński Ryszard W. (2016), Wstęp, w: W stronę trzeciej kultury. Koegzystencja sztuki, nauki i technologii, red. R. W. Kluszczyński, Gdańsk: Omikron, s. 6–14.Kunce Aleksandra (2016), Człowiek lokalny. Rozważania umiejscowione, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Łotman Jurij M. (1976), Problem przestrzeni artystycznej, przeł. J. Faryno, „PamiętnikLiteracki”, z. 1, s. 213–226.
Malina Roger F. (2016), Trzecia kultura? Od sztuki do nauki i z powrotem, przeł. M. Grabarczyk, w: W stronę trzeciej kultury. Koegzystencja sztuki, nauki i technologii, red.R.W. Kluszczyński, Gdańsk: Omikron, s. 22–31.
Mikołajczak Małgorzata (2017), Regiopoetyka? Wstępne uwagi na temat pewnego projektu, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, nr 30, s. 67–87.
Lewicka M., Miejsce (2014), w: Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Nycz Ryszard (2010), Tekstowe doświadczenia, „Teksty Drugie”, nr 1/2, s. 6–12.
Nycz Ryszard (2017), Nowa humanistyka w Polsce: kilka bardzo subiektywnych obserwacji, koniektur, refutacji, „Teksty Drugie”, nr 1, s. 18–40.
Rewers Ewa (2005), Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków: Universitas.
Rybicka Elżbieta (2014), Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków: Universitas.
Skórzyńska Agata (2017), Praxis i miasto. Ćwiczenia z kulturowych badań angażujących, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
Sławiński Janusz (1978), Przestrzeń w literaturze: elementarne rozróżnienia i wstępne oczywistości, w: Przestrzeń i literatura, red. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, Wrocław: Ossolineum, s. 9–22.
Szalewska Katarzyna (2017), Urbanalia – miasto i jego teksty. Humanistyczne studia miej-skie, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Zielińska Marta (2014), Krajobraz po zwrocie, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 13–17.
Instytut Filologii PolskiejUniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Agnieszka Czyżak, dr hab., prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, pracuje w Zakładzie Poetyki i Krytyki Instytutu Filologii Polskiej. Współredaktorka tomów zbiorowych m.in. Powroty Iwaszkiewicza (1999), Wariacje na temat (2003), PRL – świat (nie)przedstawiony (2010), Elementy do portretu. Szkice o twórczości Aleksandra Wata (2011). Autorka książek: Życiorysy polskie 1944-89 (1997), Kazimierz Brandys (1998), Na starość. Szkice o literaturze przełomu tysiącleci (2011) oraz Świadectwo rozproszone. Literatura najnowsza wobec przemian (2015).
https://orcid.org/0000-0001-8918-5264License
Articles published on the platform of Białostockie Studia Literaturoznawcze are available under the license CC-BY-SA 4.0 (CC Attribution-ShareAlike 4.0).
All interested parties have access to the published articles under the following conditions:
1.They must acknowledge authorship, which means crediting the author, title, source, together with the disseminated work (including the hyperlinks to the original work and doi) as well as the same license under the same conditions.
2. Derivative works can be distributed only under the same license as the original work.
The University of Białystok retains the right to the entire journal (layout, graphic design, title, cover design, logo, etc.).
The author retains the property right but confers on the University of Białystok the right to use the work.
