Watching the City on Fire. Civilians and (Non)participation in the Warsaw Uprising: Zofia Charytańska’s Notatki z okresu Powstania Warszawskiego

Marta Taperek

Instytut Badań Literackich PAN


Abstract

The purpose of the article is to expose the civilian experience of the Warsaw Uprising, the event traditionally connected with the heroic military myth of the Polish nation. The main source is a non-published diary of Zofia Charytańska, ordinary citizen of Warsaw, who records the everyday life in the German- and later Russian-occupied city areas. Her diaries show the civilian perspective on the 1944 military operation, indicating at the same time the anxiety and guilt of an uninvolved observer. This individual experience is submerged in the broader historical and ideological context. It further extends the narrative about Praga, the city district east of the Vistula river, which did not participate in the Uprising and was “liberated” by the Soviet Army.

Keywords:

Warsaw Uprising, civilian perspective, warfare, diary, Zofia Charatyńska

Charytańska Zofia, Notatki z okresu Powstania Warszawskiego. Odcinek życia codziennego Pragi, rękopis przechowywany w: Zakład Rękopisów Biblioteki Narodowej, sygnatura Rps 10 492 III.

Czajka Jadwiga, Pamiętnik mieszkanki Pragi: 20 lipiec 1944 r. – 24 styczeń 1945 r., Warszawa: Full-Druk, 2006.

Czerkawski Andrzej, Dunin-Wąsowicz Marek, Pomnik Braterstwa Broni Warszawa–Praga, Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, 1970.

Grzebalska Weronika, Płeć powstania warszawskiego,Warszawa: Wydawnictwo Instytut Badań Literackich PAN: Narodowe Centrum Kultury, 2013.

Herbich Anna, Dziewczyny z powstania, Kraków: Znak Horyzont – Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2014.

Kossowski Hubert, Janczewski Władysław, Kulbicki Tadeusz, Warszawska Praga w latach 1939–1945. Fakty i wspomnienia z czasów terroru, Warszawa: Fundacja Hereditas, 2008.

Kuzko Katarzyna, Warszawska Praga. Autoportret rozproszony, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2009, nr 1/2, s. 185–194.

Lechowski Andrzej, Frontowe dni Pragi: wrzesień 1944–styczeń 1945, Pruszków, Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny, 1995.

Pamiętniki i relacje w zbiorach Biblioteki Narodowej, oprac. D. Kamolowa przy współudziale T. Sieniateckiej, Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2015.

Rodak Paweł, Wizje kultury pokolenia wojennego, Wrocław: „Funna”, 2000.

Sebyłowa Sabina, Notatki z prawobrzeżnej Warszawy, Warszawa: „Czytelnik”, 1985.


Published
2017-03-15



Marta Taperek 
Instytut Badań Literackich PAN



License

Articles published on the platform of Białostockie Studia Literaturoznawcze are available  under the license CC-BY-SA 4.0 (CC Attribution-ShareAlike 4.0).

All interested parties have access to the published articles under the following conditions:

1.They must acknowledge authorship, which means crediting the author, title, source, together with the disseminated work (including the hyperlinks to the original work and doi) as well as the same license under the same conditions.

2. Derivative works can be distributed only under the same license as the original work.

The University of Białystok retains the right to the entire journal (layout, graphic design, title, cover design, logo, etc.).

The author retains the property right but confers on the University of Białystok the right to use the work.