Playing (with) Discourses: Exposing the Mechanisms of Ideological Power in Jakub Żulczyk’s “Czarne słońce”
Monika Sikorska
Doctoral School of Humanities. University of Warsawhttps://orcid.org/0000-0002-3971-8939
Abstract
This article is a critical analysis of Jakub Żulczyk's novel Czarne słońce [Black sun], which is a dystopian image of social reality dominated by ideological discourses. The analysis concerns the mechanisms of power shown in the novel: constructing its relationships and reproducing them. This work can be read as a social hyperbole that reveals the hidden lies and manipulations and also unveils the process of creating and controlling the subjects of ideological power. Czarne słońce also demonstrates how ideological discourse can become a source of repressive patterns and stereotypes and a trigger for violence, social stigmatization and exclusion. The author of the novel created a grotesque and ironic world which shows the dangers of dividing and structuring societies. This subsequently leads to their polarization and the building of hostility towards otherness.
Keywords:
power, discourse, ideology, fascism, violenceReferences
Althusser Louis [1966] (1996), A Letter on Art. In Reply to Andre Despre, w: Lenin and philosopy, London 1971, s. 203–204, cyt. za: H. Markiewicz, Rzut oka na najnowszą teorię badań literackich za granicą, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac. H. Markiewicz, t. 4, cz. 1, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Balibar Étienne, Macherey P. (1996), O literaturze jako formie ideologicznej kilka hipotez marksistowskich, przeł. Z. Naliwajek, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, t. 4, cz. 2, oprac. H. Markiewicz, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bełza Marcin (2020), Faszyzm z ciała, czyli krótka historia pękniętej hiperboli. O „Czarnym słońcu” Jakuba Żulczyka, „Kultura Liberalna”, nr 1 (574), https://kulturaliberalna.pl/2020/01/07/marcin-belza-recenzja-jakub-zulczyk-czarne-slonce/ [dostęp 29.01.2022].
Bourdieu Pierre (2004), Męska dominacja, przeł. L. Kopciewicz, Warszawa: Oficyna Naukowa.
Broch Herman (1998), Kilka uwag o kiczu i inne eseje, przeł. D. Borkowska, J. Garewicz i R. Turczyn, Warszawa: „Czytelnik”.
Butler Judith (2018), Psychiczne życie władzy. Teorie ujarzmienia, przeł. T. Kaszubski, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Foucault Michel (1993), Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, przeł. T. Komendant, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Koralewicz Jadwiga (2008), Autorytaryzm, lęk, konformizm, Warszawa: Scholar, Collegium Civitas Press.
Padoł Ewa (2019), Jakub Żulczyk o „Czarnym słońcu”: to książka chrześcijańska i taka miała być [WYWIAD], https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/jakub-zulczyko-czarnym-sloncu-to-ksiazka-chrzescijanska-i-taka-miala-byc-wywiad/q8gme0n
[dostęp 02.02.2022].
Przepiórka Grzegorz (2020), Tortura i oczyszczenie – rozmowa z Jakubem Żulczykiem, https://przekroj.pl/kultura/tortura-i-oczyszczenie-rozmowa-z-jakubem-zulczykiem-grzegor, [dostęp 03.02.2022].
Świrek Krzysztof (2018), Teorie ideologii na przecięciu marksizmu i psychoanalizy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Theweleit Klaus (2003), Male Fantasies, vol. 2, Male bodies: psychoanalyzing the white terror, trans. E. Carter, C. Turner, Minnesota.
Theweleit Klaus (2016), Śmiech morderców. Breivik i inni. Psychogram przyjemności zabijania, przeł. P. Stronciwilk, Warszawa: PWN.
Żulczyk Jakub (2019), Czarne słońce, Warszawa: Świat Książki.
Doctoral School of Humanities. University of Warsaw https://orcid.org/0000-0002-3971-8939
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Articles published on the platform of Białostockie Studia Literaturoznawcze are available under the license CC-BY-SA 4.0 (CC Attribution-ShareAlike 4.0).
All interested parties have access to the published articles under the following conditions:
1.They must acknowledge authorship, which means crediting the author, title, source, together with the disseminated work (including the hyperlinks to the original work and doi) as well as the same license under the same conditions.
2. Derivative works can be distributed only under the same license as the original work.
The University of Białystok retains the right to the entire journal (layout, graphic design, title, cover design, logo, etc.).
The author retains the property right but confers on the University of Białystok the right to use the work.
