Joachim Lelewel jako onomasta
Urszula Sokólska
Uniwersytet w BiałymstokuAbstrakt
This article is dedicated to linguistic interests of Joachim Lelewel, predominantly to his deliberations on the etymology andmeaning of such names as: Czech, Lech, Wanda, the Geats, Germanic peoples, Lechites, Germans, the Slovaks, the Vandals. Attention was also paid to scholarly references to other texts of strictly linguistic nature and commentaries demonstrating extensive knowledge of linguistics with regard to pseudo-etymological assertions of priest Dębołecki, a seventeenth century preacher.Słowa kluczowe:
Joachim Lelewel, culture of language, onomastics, Dębołęcki, orthoepyBibliografia
Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków (skrót: SEBor).
Brückner A., 1970, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa (skrót: SEBr).
Dubisz S., 2012, Język – historia – kultura (wykłady, rozprawy, rozważania), t. 3, Warszawa.
Gloger Z., 2014, Pisma rozproszone, t. 1: 1863–1876, pod red. J. Ławskiego, J. Leończuka, wstęp J. Ławski, G. Kowalski, opr. tekstów, przypisy G. Kowalski, Ł. Zabielski, indeksy M. Siedlecki, M. Jurkowska, noty i słownik czasopism A. Janicka, Białystok.
Grzenia J., 2004, Słownik imion, Warszawa.
Jaros V., 2015, Studia nad językiem i stylem pism naukowych Joachima Lelewela, Częstochowa.
Julkowska V., 1998, Retoryka w narracji historycznej Joachima Lelewela, Poznań.
Kloch Z., 1995, Spory o język, Warszawa.
Kopczyński O., 1817, Gramatyka języka polskiego (dzieło pozgonne), Warszawa (za: http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/doccontent?id=253423; dostęp: 01.09.2016).
Kupiszewski P., 1992, Osobliwości leksykalne prac naukowych Joachima Lelewela, w: Studia nad słownictwem XIX wieku, t. I, pod red. W. Kupiszewskiego, Warszawa, s. 87–95.
Lelewel J., 1816, Do Redakcyi Tygodnika o głosce J podłużn´em, „Tygodnik Wileński”, t. 1, s. 350–357.
Lelewel J., 1811, Uwagi nad Mateuszem herbu Cholewa, polskim XII wieku dziejopisem, a w szczególności nad pierwszą dziejów jego księgą, Wilno.
Lelewel J., 1829, O pisowni polskiej z powodu rozpraw Deputacji na publicznym posiedzeniu Tow. Król. Warszawskiego Przyjaciół Nauk Czytanych, „Pamiętnik Warszawski Umiejętności Czystych i Stosowanych”, t. 3, s. 24–45.
Lelewel J., 1954, Listy emigracyjne, t. IV, Wrocław–Kraków.
Lewaszkiewicz T., 1976, Osobliwości leksykalne w języku Joachima Lelewela, „Slavia Occidentalis” 33, Warszawa, s. 59–74.
Linde S., 1994, Słownik języka polskiego, t. I–VI, Warszawa (skrót: SL).
Sokólska U., 2006, Udział Joachima Lelewela w dyskusji nad ortografią polską pierwszej połowy XIX wieku, w: Wokół polszczyzny dawnej i obecnej, pod red. B. Nowowiejskiego, Białystok, s. 343–356.
Sokólska U., 2008, Lelewelowska teoria kultury języka w „Pismach metodologicznych” i „Listach emigracyjnych” wyłożona, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 8, s. 105–122.
Sokólska U., 2017, „O, mowo polska, ty ziele rodzime...” Wokół refleksji nad kształtem polszczyzny, Białystok.
Urbańczyk S., 1983, Uwagi o polszczyźnie Joachima Lelewela, „Język Polski” LXIII, s. 170–178.
Walczak B., 1985, O megalomanii językowej, księdzu Dębołęckim i dzisiejszej pozycji polszczyzny w świecie, „Problemy”, nr 5, s. 10–14.
Walczak B., 1998, Adama Mickiewicza „Pomysły etymologiczne”, w: Studia nad językiem Adama Mickiewicza, pod red. M. Białoskórskiej i L. Mariak, Szczecin, s. 113–126.
