Kolory w reportażach Melchiora Wańkowicza. Reportaże z części Kraj lat dziecinnych w tomie Anoda i katoda
Marzena Guz
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w OlsztynieAbstrakt
This study analyses the names of the colours used by the author of the reportages. The research method is based on finding answers to the following questions: What colours does the author write about? Which of them prevail? What do they refer to? What stylistic functions do the names of the colours fulfill? What names appear in various colour fields? What parts of speech are the colours represented by? The lexicon of colour words in the reportages under consideration is quite rich. Colours are related to people, animals, plants, landscapes and artefacts, and their function is to describe the appearance of the characters and their beauty, depict their clothing and their mental state, portray the reality of the Borderlands, mainly the landscape. Most often, they are used as epithets. The names in the colour field are not ifferentiated. Colours are most often represented by adjectives, less frequently by nouns, verbs, active and passive participles and adverbs. Occasionally, adjectival compounds are used.Słowa kluczowe:
Melchior WańkowiczBibliografia
Bal A., 2004, Kolor złoty i srebrny w metaforach Bohdana Zaleskiego, „Język Polski” 4, s. 280–290.
Borejszo M., 2015, Kolory Afryki w powieści Henryka Sienkiewicza W pustyni i w puszczy. Część I: świat przyrody, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 22 (42), 1, s. 7–34.
Brückner A., 1957, Słownik etymologiczny, Warszawa.
Handke K., 2007, Henryk Sienkiewicz i Stefan Żeromski jako koloryści, w: Henryk Sienkiewicz w kulturze polskiej, red. K. Stępnik, T. Bujnicki, Lublin, s. 319–336.
Handke K., 2011, Pole semantyczne barw zieleni w twórczości Stefana Żeromskiego, „Studia Językoznawcze” 10, s. 7–31.
Kaptur E., 2019, Funkcje nazw kolorów w „Solaris” Stanisława Lema, w: Język pisarzy: środki artystycznego wyrazu, red. T. Korpysz, A. Kozłowska, Warszawa, s. 223–237.
Komorowska E., 2010, Barwa w języku polskim i rosyjskim. Rozważania semantyczne, Szczecin.
Kurzyna M., 1977, O Melchiorze Wańkowiczu – nie wszystko, Warszawa.
Mariak L., 2014, Funkcje barw w listach Henryka Sienkiewicza do członków rodziny, „Studia Językoznawcze” 13, s. 127–155.
Seniów A., 2010, Funkcja barw w językowej kreacji przyrody w Chamie Elizy Orzeszkowej, w: Barwa w języku, kulturze i literaturze I, red. E. Komorowska, D. Stanulewicz, Szczecin, s. 155–162.
Seniów A., 2012, Barwa złota w utworach lirycznych Juliana Tuwima, „Studia Językoznawcze” 11, s. 187–208.
Seniów A., 2013, Właściwości stylistyczno-semantyczne barwy białej w językowej kreacji zimowych pejzaży na przykładzie wierszy Juliana Tuwima, w: Barwa w języku, literaturze i kulturze IV, red. E. Komorowska, D. Stanulewicz, Szczecin, s. 101–112.
Seniów A.,2014, Przymiotniki „barwny”, „bezbarwny”, „kolorowy” w historii języka polskiego, „Studia Językoznawcze” 13, s. 199–209.
Seniów A., 2016, Barwne wartościowanie świata w Sielance nieróżowej Elizy Orzeszkowej, w: Barwa w języku, literaturze i kulturze VII, red. E. Komorowska, D. Stanulewicz, Szczecin, s. 203–214.
Siekierska K., 1988, Barwy przyrody w „Trylogii” Henryka Sienkiewicza, „Poradnik Językowy” 5, s. 324–331.
Sławkowa E., 2010, Funkcje leksyki kolorystycznej w prozie Andrzeja Stasiuka, „Język Artystyczny” 14, s. 115–126.
Sobol E. (red.), 1999, Słownik wyrazów obcych, Warszawa.
Sokólska U., 2005, Leksykalno -stylistyczne cechy prozy Melchiora Wańkowicza (na materiale reportaży z lat 1961–1974), Białystok.
Stanulewicz D., 2018, Nazwy odcieni barwy zielonej w kategorii „proza” Narodowego Korpusu Języka Polskiego, „Studia Językoznawcze” 17, s. 315–331.
Szczaus A., 2004, Pole barw w „Listach z podróży do Ameryki” Henryka Sienkiewicza, „Studia Językoznawcze” 3, s. 375–386.
Tokarski R., 1995, Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin.
Wańkowicz M., 2011, Anoda i katoda, Warszawa.
Wierzbicka A., 1999, Język – umysł – kultura, Warszawa.
Wojtyka M., 2017, O słownictwie z zakresu nazw kolorów w reportażach Ryszarda Kapuścińskiego, w: Problemy języka i tekstu w perspektywie historycznej i współczesnej, red. B. Mitrenga, Katowice, s. 73–88.
Żurawska‑Chaszczewska J., 2015, Stylistyczna funkcja barw w powieści Kollokacja Józefa Korzeniowskiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 19(39), 2, s. 153–170.
