Funkcje informacji o serii wydawniczej (na przykładzie okładek książek popularnonaukowych)
Dorota Piekarczyk
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lubliniehttps://orcid.org/0000-0002-8859-7897
Abstrakt
Starting with considerations on cover role and function, the author shows how scientific interest in covers has intensified and became profiled nowadays. At the same time, the author indicates that research emphasizes the supportive character of the cover with respect to the main text. The author notes that not all messages placed on covers serve that task. One of such elements is selected as the subject for analysis – information about series placed in popular science works – to examine how they are developed and what detailed tasks they serve. The analyses comprise different series signs (series name, mark, descriptions, information about publications included in the series) and prove they have diverse functions: (1) they indicate the series (e.g. its scope, subject) and fix it in the memory of a reader (the basic task), but also (2) increase publication attractiveness, (3) suggest to the recipient that the publisher has developed a deliberate strategy for knowledge popularisation, cares about the continuity and consistency of its actions, (4) become an element of self-promotion in marketing – they create a picture of the publishing house as an institution that serves social interest, (5) allow the readers to make assumptions about a specific publication they encounter, and offer suggestions for further reading. Analyses have also shown that publishers usually ensure that the concept of the series and series signals placed on the covers are harmonised with popular science publications and correspond to their character.Słowa kluczowe:
book cover, paratext, popular science works, names of publishing series, self-presentationBibliografia
Biały A., 2008, Formy opraw książkowych – dotyk skórzanej okładki czy wirtualna prezentacja, w: Dokąd zmierzamy? Książka i jej czytelnik, red. J. Gaziński, Szczecin, s. 188–196.
Bielas L., 1969, Seria wydawnicza – kierunkowskaz, „Przegląd Księgarski”, nr 9, s. 5–6.
Bierkowki T., Repucho E., 2017, Co mówią okładki? O jakości komunikatów wizualnych współczesnych edycji wydawanych przez bibliologów i dla bibliologów, „Studia o Książce i Informacji”, 36, s. 11–27.
Bralczyk J., 2004, Język na sprzedaż, Gdańsk.
Cyboran B., 2008, Nauczyciele akademiccy a popularyzacja wiedzy, Kraków.
Cybulski R., 1972, Serie książek kieszonkowych w Polsce w latach 1966–1970, Warszawa.
Dunin J., 1982, Rozwój cech wydawniczych polskiej książki literackiej XIX–XX wieku, Łódź.
Dunin J., 1993, Okładka i obwoluta w procesie komunikacji literackiej, „Nowe Książki”, nr 1, 70–71.
Dunin J., 2003, Okładka i obwoluta jako komunikat. Wprowadzenie do problematyki, w: Sztuka książki. Historia, teoria, praktyka, red. M. Komza, Wrocław, s. 81–90.
Gajda S., 1990, Współczesna polszczyzna naukowa: język czy żargon, Opole.
Genette G., 1987, Seuils, Paris.
Hojka B., 2012, Okładka książkowa z perspektywy komunikacyjnej, w: W poszukiwaniu odpowiedniej formy. Rola wydawcy, typografa, artysty i technologii w pracy nad książką, red. M. Komza, E. Jabłońska-Stefanowicz, E. Repucho, Wrocław.
Hussak T., 1972, Reklama i propaganda książki, Warszawa.
Jamróz-Stolarska E., 2014, Serie literackie dla dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1945–1989. Produkcja wydawnicza i ukształtowanie edytorskie, Warszawa
Kowalska M., 2007, Literackie serie wydawnicze w Polsce w latach 1921–1999, w: Dokąd zmierzamy? Książka i jej czytelnik, red. J. Gaziński, Szczecin, 109–126.
Lachman M., 2012a, Nie(d)ocenione usługi okładki, w: Stolice i prowincje kultury. Księga Jubileuszowa ofiarowana Profesor Alinie Kowalczykowej, red. J. Brzozowski, M. Skrzypczyk, M. Stanisz, Warszawa s. 566–584.
Lachman M., 2012b, Okładkowy stan posiadania (w literaturze najnowszej), „Teksty Drugie”, nr 6, s. 101–117.
Lalak M., 1994, Słowo kuszące. O perswazyjności tekstu okazjonalnego w książce literackiej, w: Rozgrywanie światów. Formy perswazji w kulturze współczesnej, red. I. Iwasiów, J. Madejski, Szczecin, s. 291–300.
Loewe I., 2007, Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej, Katowice.
Piętkowa R., 2001, Paratekst w tekstach naukowych – informacja i/lub reklama, w: Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice, s. 201–211.
Piętkowa R., 2004a, Biogram i/czy prezentacja. Paratekst o autorze, w: Gatunki mowy i ich ewolucja. T. II Gatunek a tekst, red. D. Ostaszewska, Katowice, s. 230–245.
Piętkowa R., 2004b, Paratekstualność w dyskursie naukowym, w: Wielojęzyczność w perspektywie stylistyki i poetyki, red. M. Ruszkowski, Kielce, s. 119–134.
Rychlewski M., 2013, Książka jako towar. Książka jako znak. Studia z socjologii literatury, Gdańsk.
Rypson P., 2011, Nie gęsi. Polskie projektowanie graficzne 1919–1949, Kraków.
Sewerski M., 1968, Społeczna rola literatury popularnonaukowej, Wrocław.
Słownik wydawcy, 1997, oprac. B. Kalisz, Warszawa.
Socha K., 2012, Funkcjonalność, ekonomia i estetyka – podstawowe problemy tworzenia projektu typograficznego książki, w: W poszukiwaniu odpowiedniej formy. Rola wydawcy, typografa, artysty i technologii w pracy nad książką, red. M. Komza, Wrocław, s. 147–160.
Starzec A., 1999, Współczesna polszczyzna popularnonaukowa, Opole.
Stępień T., 2002, Tekst okładki, w: Dzieło literackie i książka w kulturze, red. I. Opacki, Katowice, s. 502–510.
Świtała M., 2005, Zachowanie konsumentów i marketing na rynku książki, Warszawa.
Szajnert D., 2000, Osoba w paratekstach, w:, Osoba w literaturze i komunikacji literackiej, red. E. Balcerzan, W. Bolecki, Warszawa, s. 47–72.
Szczęśniak K., 2012, Okładka i obwoluta książki jako przedmiot badań interdyscyplinarnych, „Toruńskie Studia Bibliologiczne”, nr 2, 29–41.
Witosz B., 2009, Dyskurs i stylistyka, Katowice.
Zlot I., 2014, Okładki w wydawnictwach literatury fantasy i science fiction w Polsce w latach 2000–2012, „Debiuty Bibliologiczno-Informatologiczne”, t. 2, s. 144–163.
Człowiek renesansu, 2001, red. E. Garin, Wydawnictwo Volumen, Warszawa.
Clarke Robert 2005, Nowe tajemnice Wszechświata, Wydawnictwo WAM, Kraków.
Arnold Nick, 1999, Chemiczny chaos, Wydawnictwo Egmont, Warszawa.
Margulis Lynn, 2000, Symbiotyczna planeta, Wydawnictwo Cis, Warszawa.
Matt Ridley, 1990, Czerwona królowa. Płeć a ewolucja natury ludzkiej, Rebis, Poznań.
Biber Tomasz, Leszczyńscy Anna i Maciej, 2006, Tajemnice władców Polski, Wydawnictwo Publicat, Poznań.
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-8859-7897
