Analiza konotacji leksemu miód w zasobach wybranych języków europejskich

Joanna Szerszunowicz

Uniwersytet w Białymstoku


Abstrakt

The aim of the paper is to conduct a contrastive analysis of the connotations of the lexeme HONEY in phraseological units from selected European languages. The units were excerpted from various lexicographic works. The cultural significance of honey is discussed briefly to shed light on its function in the Mediterranean cultures. The connotation of the name are divided into three categories: I – based on objective features, II – resulting from objective characteristics, mostly sweetness, III – further associations. The phraseological units are analyzed within the framework of this division, so that it could be determined which connotations are employed in particular languages.

Słowa kluczowe:

connotation, contrastive analysis, honey, phraseological unit

BMQ – Quartu B. M., 2000, Dizionario dei modi di idre della lingua italiana, Milano.

DeM – De Mauro T., 2000, Il dizionario della lingua italiana, Torino.

DO – Devoto G., Oli G. C., 2001, Il dizionario della lingua italiana, Firenze.

DdM – Dizionario dei modi di dire. http://dizionari.corriere.it/dizionario-modi-didire/V/volere.shtml. Dostęp: 27.08.2017.

ES – Gloger Z., 1900–1903 [1985], Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. 1–4, Warszawa.

I – Idioms. http://idioms.thefreedictionary.com/honey. Dostęp: 12.08.2017.

ILE – de la Heras Fernández J. A., Rodr´ıguez Alonso M., 2000, Intermedio. Lengua española, Madrid.

ISJP – Inny słownik języka polskiego, 2000, red. M. Bańko, t. 1–2, Warszawa.

MED – Macmillan English Dictionary for Advanced Learners, 2002, ed. M. Rundell, Oxford.

MSBJP – Godyń J., 2006, „Od Adama i Ewy zaczynać”. Mały słownik biblizmów języka polskiego, wyd. II, Warszawa.

L – Lapucci C., 1990, Dizionario dei modi di dire della lingua italiana, Milano.

LNPR – Le Noveau Petit Robert, 1993, eds J. Rey-Debove, A. Rey, Paris.

LNSA – Ratajczak P., 2005, Leksykon nowego słownictwa angielskiego, Zielona Góra.

NWiZI – Wziątek A., br., Niemieckie wyrażenia i zwroty idiomatyczne, Wałbrzych.

PDEI – Gulland D. M., Hinds-Howell D., 2002, The Penguin Dictionary of English Idioms, 11th ed., London.

PSWP – Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, 1999, red. H. Zgółkowa, t. 1–50, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.

SFJP – Skorupka S., 1999, Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2, wyd. IX, Warszawa.

SFZ – Słowniczek frazeologizmów zapomnianych. http://slowniczek.org. Dostęp: 12.10.2017.

SMiTK – Kopaliński W., 2003, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa.

SPA – Pająk Cz., 1998, Słownik przysłów angielskich. Dictionary of English Proverbs, Poznań.

SSC – Cirlot J. E., 2000, Słownik symboli, przekł. I. Kania, Kraków.

SSK – Kopaliński W., 1990, Słownik symbol, Warszawa.

SST – Tressider J., 2001, Słownik symboli, przekł. B. Stokłosa, Warszawa.

SFWP – Bąba S., Liberek J., 2002, Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Warszawa.

SIFP – Zaręba L., 2000, Słownik idiomatyczny francusko-polski. Dictionnaire idiomatique franc¸ais-polonais, Kraków.

USJP – Uniwersalny słownik języka polskiego, 2003, red. S. Dubisz, t. 1–4,Warszawa.

WSFJP – M¨ulder-Nieckowski P., 2003, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa.

WSFP – Wielki słownik francusko-polski. Dictionnaire idiomatique franc¸ais-polonais, 1982, red. J. Dobrzyński, A. Dutka, B. Frosztęga, I. Kaczuba, J. Karna, t. 3, Warszawa.

WSJP – Dereń, E., Nowak T., Polański E., 2001, Wielki słownik języka polskiego z frazeologizmami i przysłowiami, Warszawa.

ФСРЯ – Фразеологический словаь русского языка, 1986, ред. А. И. Молотков, Москва.

Apresjan Ju., 2000, Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, przekł. Z. Kozłowska, A. Markowski, Wrocław–Warszawa–Kraków.

Bogusławski A., 1988, Dwujęzyczny słownik ogólny. Projekt instrukcji z komentarzami, [w:] Studia z polskiej leksykografii współczesnej, red. Z. Saloni, Wrocław, s. 19–65.

Chlebda W., 2001, Frazematyka, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin.

Dobrovolskij D., Piirainen E., 2005, Figurative language: Cross-cultural and crosslinguistic perspective, Amsterdam.

Jordanskaja L., Mielczuk I., 1988, Konotacja w semantyce lingwistycznej i leksykografii, [w:] Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 9–34.

Kwaśnicka-Janowicz A., 2012, Miód i jego znaczenie kulturowe w świetle faktów językowych, „LingVaria”, t. VII, z. 2(14), s. 39–54.

Lewicki A. M., 1974, Aparat pojęciowy frazeologii, [w:] Z badań nad literaturą i językiem, red. L. Ludorowski, W. Magnuszewski, Warszawa–Poznań, s. 135–151.

Lachur Cz., 2004, Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole.

Łeńska-Bąk K., 2006a, Miód: magia i medycyna, „Kwartalnik Opolski”, nr 2/3, s. 41–63.

Łeńska-Bąk K., 2006b, Obrzędowa funkcja miodu, „Literatura Ludowa”, nr 4/5, s. 31–48.

Łeńska-Bąk K. (red.), 2007, Pokarmy i jedzenie w kulturze. Tabu, dieta, symbol, Opole.

Nowakowska A., 2005, Świat roślin w polskiej frazeologii, Wrocław.

Pajdzińska A., 2006, Udział konotacji leksykalnej w motywacji frazeologizmów, [w:] Pajdzińska A., Studia frazeologiczne, Łask, s. 48–60.

Pamies A., 2008, Comparaison inter-linguistique et comparaison interculturelle, [w:] Traduction, proverbs et Traductologie, ed M. Quitout, Paris, s. 143–156.

Pamies A., 2015, Semantic explanations and entry structure in idiom dictionaries, „International Journal of Lexicography”, No 28, Issue 3, s. 359–361.

Pamies A., 2017, The Concept of Cultureme from a Lexicographic Point of View, „Open Linguistics”, No 3, s. 100–114.

Pinnavaia L., 2010, „Sugar and Spice...” Exploring Food and Drink Idioms in English, Monza.

Piirainen E., 2012, Widespread Idioms in Europe and Beyond. Toward a Lexicon of Common Figurative Units, New York.

Skowroński K. P., 2007, Amerykanizacja polskiej kultury kulinarnej. Przegląd zagadnień, [w:] Pokarmy i jedzenie w kulturze. Tabu, dieta, symbol, red. K. Łeńska-Bąk, Opole, s. 361–381.

Soares M., 2016, O saber das abelhas e o sabor do mel: provérbios, Tavira.

Szczepankowska I., 2011, Semantyka i pragmatyka językowa: słownik podstawowych pojęć z zadaniami i literaturą przedmiotu, Białystok.

Szczęk J., Kałasznik M., 2015, „Utracone w tłumaczeniu” – o problemach z tłumaczeniem nazw potraw z języka polskiego na język niemiecki, „Rocznik Przekładoznawczy”, t. 10, s. 221–241.

Szerszunowicz J., 2008, Jednowyrazowe ekwiwalenty obcojęzycznych związków frazeologicznych (na materiale wybranych języków europejskich), „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 8, s. 175–192.

Szerszunowicz J., 2011, Obraz człowieka w polskich, angielskich i włoskich leksykalnych i frazeologicznych jednostkach faunicznych, Białystok.

Szerszunowicz J., 2016, Lakunarne jednostki wielowyrazowe w perspektywie międzyjęzykowej, Białystok.

Szerszunowicz J., Vidović Bolt J., 2014, Kulturowe znaczenie komponentu frazeologizmu a jego międzyjęzykowa ekwiwalencja, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 14, s. 195–216.

Szpila G., 2001, Opis konotacyjny leksemów w analizie kontrastywnej frazeologizmów, „Poradnik Językowy”, z. 3, s. 31–42.

Witaszek-Samborska M., 2005, Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie, Poznań.

Wray A., 2008, Formulaic Language: Pushing the Boundaries, Oxford.

Pobierz

Opublikowane
2017-12-30


Szerszunowicz, J. (2017) „Analiza konotacji leksemu miód w zasobach wybranych języków europejskich”, Białostockie Archiwum Językowe, (17), s. 221–244. doi: 10.15290/baj.2017.17.14.

Joanna Szerszunowicz 
Uniwersytet w Białymstoku