Glamour, charyzma, celebrity, iluzja – semantyczne uwikłania
Anetta Bogusława Strawińska
Uniwersytet w BiałymstokuResumen
The lexeme glamour is currently used as a keyword to describe various socio-cultural phenomena. First and foremost, the term glamorous is used to describe someone who is charming, physically attractive, alluring, sexy. It is often used to describe beautiful architecture and baroque interior design. The lexeme is also used in reference to dazzling fashion, luxurious cars, and even charming gadgets. Therefore, is often mistakenly associated with the world of celebrities. However, glamour is more than just external beauty, a created style, fake elegance, luxury, fame, or sex appeal. It may be the attribute of a person – making him or her exceptional, maybe even statuesque. It is something one is. Some people have the “gift” of glamour. Many simply create it for themselves. Because glamour offers the promise of life without mediocrity; it transports us away from everyday experience and makes our dreams seem accessible. Stereotypically glamour is treated as a kind of illusion typical of romance. Glamour and charisma often go together, but are not equivalent. The aim of the article is to revise the stereotypes connected with the lexeme glamour and charisma, celebrity and illusion of reality typical for romance.Palabras clave:
glamour, charisma, celebrity, illusion of reality, semantic, polysemic, a stereotype, self-monitoring, manipulationCitas
Bańkowski A. (red.), 2012, Wielki słownik wyrazów obcych, Warszawa.
Bartol-Jarosińska D., 1986, Świadomość językowa robotników warszawskich. Studium leksykalno-semantyczne, Warszawa.
Breza E., 2011, Chrematonimy, [w:] Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin, s. 447–452.
Broch H., 1998, Kilka uwag o kiczu i inne eseje, tłum. D. Borkowska, Warszawa.
Brzeziecki A., Brunetko K., Skoczylas J., 2005, Wałęsa. Ludzie. Epoka, Warszawa.
Brown J.C., 2009, Glamour in Six Dimensions: Modernism and the Radiance of Form, London.
Czarnecka K., 2000, Uczniowska odmiana współczesnej polszczyzny w świadomości jej użytkowników, Poznań.
Czyżewski M., Kowalski S., 1990, Retoryka Wałęsy, [w:] „Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacje” nr 4, s. 82–92.
Enkelmann N.B., 2000, Charyzma, tłum. H.E. Pawłowska, Warszawa.
Fatyga B., Michalski R., 2014, Kultura ludowa. Teorie. Praktyki. Polityki, Warszawa.
Fridman A.T., 2005, Merchandising Miami Beach: Morris Laidus and the Architecture of Abundance, [w:] „The Journal of Decorative and Propaganda Arts” vol. 25, s. 216–253.
Goban-Klas T., 2009, Media i komunikowanie masowe, Warszawa.
Gundle S., 2008, Glamour: A History, Oxford.
Gundrowa T., 2010, Kicz – nowy metajęzyk kultury. O czym mówi współczesny ukraiński kicz w dobie globalizacji?, [w:] „Porównania” nr 7, s. 165–176, tłum. A. Matusiak.
Harper M., 1972, Chodzenie w Duchu Świętym, Londyn.
Isenstadt S., 2011, American Glamour and the Evolution of Modern Architecture Jan 20, [online] https://placesjournal.org/article/american-glamour/; data dostępu 23.05.2016.
Jabczuga M., W morzu neosemantyzmów, [online] www.ejournals.eu/pliki/art1266; data dostępu: 23.05.2016.
Kołodziejek E., 2006, Festiwal radosnych zakupów – moda językowa na tle współczesnych zmian kulturowych, [w:] W kręgu polszczyzny dawnej i współczesnej, pod red. E. Kołodziejek, Szczecin, s. 219–231.
Kotowska M., 2012, Droga do gwiazd. Ewa Wojciechowska, [w:] „Glamour” nr 06(111).
Langacker R., 1987, Foundations of Cognitive, Stanford.
Lipiński A., 2011, Dyskursywne (re)konstruowanie charyzmy. Przypadek Lecha Wałęsy, [w:] „Przegląd Politologiczny” nr 1, s. 107–120.
Miodek J., 1996, O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, Wrocław.
Miodek J., Najważniejsze zjawiska współczesnej polszczyzny, wykład z krakowskimi studentami w Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego, [online] Prof. Miodek: unikajmy jak ognia wyrazów modnych, http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,405186,prof-miodek-unikajmy-jak-ognia-wyrazow-modnych.html; data dostępu: 25.05.2016.
Markowski A. (red.), 1999, Nowy słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa (skrót: NSPP).
Markowski A., 1992, Polszczyzna końca XX wieku, Warszawa.
Markowski A. (red.), 2010, Wielki słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa.
Mikeska D., 2008, Kicz w filmie postmodernistycznym, [w:] „Czasopismo Filozoficzne” nr 3, s. 29–41.
Moles A., 1979, Kicz czyli sztuka szczęścia. Studium psychologiczne kiczu, tłum. A. Szczepańska, E. Wende, Warszawa.
Ożóg K., 2005, Język w wyborach do Parlamentu Europejskiego (na przykładzie wyborów w Polsce), „Polityka i Społeczeństwo” nr 2, s. 90–91, [online] http://www.politologia.univ.rzeszow.pl/uploadUC/PiS/nr 2/artykuly/Kazimierz_Ozog.pdf; data dostępu: 12.12.2015.
Ożóg K., 2001, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku, Rzeszów.
Pawlikowska B., 2016, Między światami, Kraków.
Piotrowska-Rola E., Porębska M., 2013, Polski jest „cool”. Zeszyt ćwiczeń do nauki języka polskiego, Lublin.
Pisarek W., 1992, Neosemantyzm, [w:] Encyklopedia języka polskiego, pod red. S. Urbańczyka, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Poprzęcka M., 2014, Glamour – uwodzi, kusi, urzeka, koi, [w:] „Książki” nr 1(12), s. 32–35.
Postrel V., 2013, The Power of Glamour: Longing and the Art of Visual Persuasion, New York.
Prucia E.M., 2012, Zbrodnia, romans, sacrum... Niektóre motywy literatury popularnej w reklamie telewizyjnej – od analizy tematu do refleksji filozoficznej nad kulturą, [w:] Związki i rozwiązki. Relacje literatury i kultury popularnej ze starymi i nowymi mediami, pod red. A. Gemry i H. Kubickiej, Wrocław, s. 141–155.
Ruta K., Wrześniewska-Pietrzak M., Emocjonalizmy i emocje w języku studentów uczelni poznańskich, [w:] „Socjolingwistyka” 2013, t. 1, nr 27, s. 69–83.
Sagan-Bielawa M., 2014, Dziedzictwo pozaborowe. Społeczna świadomość językowa Polaków w Drugiej Rzeczypospolitej, Kraków.
Searle J.R., 1987, Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka, tłum. B. Chwedończuk, Warszawa.
Smółkowa T., 2001, Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej, Kraków.
Sokólska U., 2002, Neologizmy słowotwórcze w „Zielu na kraterze i w „Szczenięcych latach” Melchiora Wańkowicza, [w:] „Białostockie Archiwum Językowe” nr 2, s. 130–156.
Strawińska A.B., 2014, Glamour – magia czy mistyfikacja? Historia i definicja zjawiska w zarysie, [w:] Obszary polonistyki. Język – kultura – litertura, pod red. J. Pasterskiej, M. Kułakowskiej, A. Antas, K. Krzysztoń, Rzeszów, s. 119–129 lub wersja anglojęzyczna: –, 2014, Glamour – Magic or Manipulation? A Short History and Definition, [w:] „Białostockie Archiwum Językowe” nr 14, s. 167–169.
Strawińska A.B., 2015, Metamorfoza w stylu glamour. Podstawowe metody i sposoby kreowania kobiecości prezentowane przez autorów internetowych poradników modowych i lifestylowych, [w:] Metamorfozy kobiecości w życiu i w literaturze, pod red. W. Jakimiuk-Sawczyńskiej, Białystok, s. 207–219.
Strawińska A.B., 2015, Autopromocja współczesnych polityków – językowe i pozajęzykowe mechanizmy na wybranych przykładach, [w:] Odkrywanie słowa – historia i współczesność, pod red. U. Sokólskiej, Białystok, s. 469–495.
Strawińska A.B., 2016, Mężczyzna w stylu glamour (na podstawie internetowych poradników modowych i lifestylowych, [w:] Współczesny i dawny obraz mężczyzny w języku, pod red. L. Mariak i J. Rychter, Szczecin, s. 269–285.
Sztafel K., 2005, Václav Havel i Lech Wałęsa. Charyzmatyczni przywódcy stają się prezydentami, [w:] „Dialogi Polityczne” nr 5–6, s. 144–150.
Szybowicz E., 2014, Tyle szczęścia, że aż mdli, [w:] „Książki” nr 1(12), s. 44–46.
Śpiewak P., 2004, Obietnice demokracji, Warszawa.
Wałęsa L., 1989, Droga nadziei, Kraków.
Weber M., 1934, Die Wirtschaftsethik der Weltereligionen, [w:] Gesammelte Aufätze zur Religionssoziologie, vol. 1–3, Tübingen.
Weber M., 1976, Wirtschaft und Gellschaft. Grundriss der verstehenden Soziologie, Tübingen.
Weber M., 2000, Dzieła zebrane z socjologii religii. Etyka gospodarcza religii światowych, t. 1: Taoizm i konfucjonizm, Kraków.
Weber M., 2002, Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, przeł. D. Lachowska, Warszawa.
Wesołowska D.N., 1978, Neosemantyzmy współczesnego języka polskiego, 1978, Kraków.
Wildstein B., Wałęsa przeciw Wałęsie, [online] http://www.wprost.pl/77105/Walesa-przeciw-Walesie; data dostępu 19.05.2016.
Wilson E., 2001, A Note on Glamour. Fashion Theory, vol. 11, issue 1, [online] http://.smufashionmedia.com/culture/wp-content/uploads/2012/08/A-Note-On-Glamour-Elizabeth-Wilson7.pdf; data dostępu: 30.11.2013.
Zaborowski Z., 1995, Osobowość Lecha Wałęsy, Warszawa.
Zięba J., 2015, Ukryte terapie. Czego lekarz Ci nie powie, Rzeszów.
