U początków polskiej ortoleksykografii. Słownik ortograficzny Antoniego Jerzykowskiego

Piotr Żmigrodzki

Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie


Abstrakt

This article is dedicated to characteristics of the contents, micro- and macro-structure of the first, independent spelling dictionary of the Polish language, prepared by Antoni Jerzykowski and published in Poznań in 1885. Apart from meta-lexicographic matters, also the views of the dictionary’s author were presented on selected points of dispute in the Polish spelling of the late 19th century and the methods of their realisation in dictionary entries. The analysis demonstrated that in terms of structure and informative contents, the dictionary does not differ significantly from numerous spelling dictionaries published in the 20th century and at the beginning of the 21st century, the characteristic feature of which was enriching pure spelling information with the content from other areas of grammar and language correctness.

Słowa kluczowe:

history of lexicography, spelling dictionaries of the first half of the 20th century, Antoni Jerzykowski

Bańko M., 2002, „Słownik języka polskiego” Erazma Rykaczewskiego – pierwszy popularny słownik polszczyzny, „Prace Filologiczne”, t. 47 s. 7–26.

Bańko M., 2003, Słowniki ortograficzne w Polsce – fenomen socjologiczny. „Prace Filologiczne” XLVIII, s. 7–32.

Estreicher K., 1874, Bibliografia polska XIX stulecia, t. 2. G-L, Kraków.

Grzegorczyk P., 1967, Index Lexicorum Poloniae, Warszawa.

Jerzykowski A., 1885, Słownik ortograficzny z dodatkiem niepolskich wyrazów i wyrażeń, Poznań, https://bibliotekacyfrowa.ujk.edu.pl/dlibra/doccontent?id=281.

Klemensiewicz Z., 1974, Historia języka polskiego, t. 3, Warszawa.

Kryński A., 1888, [recenzja:] Słownik ortograficzny z dodatkiem niepolskich wyrazów i wyrażeń przez prof. Jerzykowskiego, „Prace Filologiczne”, t. 2, s. 802–811.

Motty M., 1890, Przechadzki po mieście (Poznaniu), cz. IV, Poznań.

Nitsch K., 1958, Zapomniany epizod prac nad polską ortografią, „Język Polski” XXXVII, s. 214–217.

Piotrowski T., 1994, Z zagadnień leksykografii, Warszawa.

Piper D., 2003, Współczesna polska ortografia w szkole na przykładzie gimnazjum, Olsztyn.

Podobiński S., 2001, Poradnik ortograficzny ze słowniczkiem wyrazów najtrudniejszych i tekstami edytorsko-poprawnościowymi, Częstochowa.

Polański E., red., 1996, Nowy słownik ortograficzny PWN wraz z zasadami pisowni i interpunkcji, Warszawa.

Polański E., 2004, Reformy ortografii polskiej – wczoraj, dziś, jutro, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LX, s. 29–46.

Rozprawy, 1830, Rozprawy i wnioski o ortografii polskiej przez Deputacyą od Król. Towarzystwa Przyjaciół Nauk wyznaczoną, Warszawa.

Saloni Z., 2005, O kodyfikacji polskiej ortografii – historia i współczesność, „Nauka”, z. 4, s. 71–96.

Słowiński L., 1982, Nie damy pogrześć mowy. Wizerunki pedagogów poznańskich XIX wieku, Poznań.

Żmigrodzki P., 2002, Uwagi o strukturze artykułów hasłowych w kilku słownikach ortograficznych języka polskiego, w: W kręgu zagadnień dydaktyki języka i literatury polskiej. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Polańskiemu, red. H. Synowiec, Katowice, s. 250–257.

Żmigrodzki P., 2004, O polskich słownikach ortograficznych z punktu widzenia metaleksykografii, „Poradnik Językowy” z. 5, s. 15–30.

Żmigrodzki P., Ulitzka E., Nowak T., 2005, O świadomości leksykograficznej kandydatów na polonistów (na podstawie badań ankietowych), „Poradnik Językowy”, z. 5, s. 3–21.

Pobierz

Opublikowane
2020-12-08


Żmigrodzki, P. (2020) „U początków polskiej ortoleksykografii. Słownik ortograficzny Antoniego Jerzykowskiego”, Białostockie Archiwum Językowe, (20), s. 357–372. doi: 10.15290/baj.2020.20.26.

Piotr Żmigrodzki 
Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie