Frazeologizmy w gawędach Dominika Kuziniewicza
Barbara Dwilewicz
Uniwersytet Witolda Wielkiego w WilnieRésumé
The subject of considerations presented in this article is phraseological units appearing in Dominik Kuziniewicz’s tales. The research material was selected from two of his books: Kochaninkie, patrzajciesami (1989) and Żeby gembulka była uśmiechnięta (2007).The overwhelming majority of the phraseological relationships used by the storyteller is colloquial, which was dictated by the topics discussed in the texts that relate to various situations occuring in everyday life. The research shows that only a small group of phraseologies was used in the canonical form, while the absolute majority of phraseological units appear in a modified form. Their various transformations were largely favored by the stylization of the Polish dialects used in Lithuania. As a result of such an operation, in many phraseologisms (with original lexics), Polish grammatical forms were replaced by forms characteristic to these language varieties. Much more often, the author changes the lexical composition of phraseologisms, using various procedures, such as replacing the lexical component of phraseology, supplementing phraseology with new components and using phraseological calque of East Slavic languages.Mots-clés :
stylistics, phraseological innovations, Polish dialects in Lithuania, taleRéférences
Kuziniewicz D., 1989, Kochanieńkie, patrzajcie sami, Warszawa.
Kuziniewicz D., 2007, Żeby gembulka była uśmiechnięta, Warszawa.
Bąba S., 1986, Twardy orzech do zgryzienia, czyli o poprawności frazeologicznej, Poznań.
Czekman W., 1989, Słów kilka o tych gwarach, w: D. Kuziniewicz, Kochanieńkie, patrzajcie sami, Warszawa, s. 3–8.
Dziamską‑Lenart G., 2004, Innowacje frazeologiczne w powojennej felietonistyce polskiej, Poznań.
Dwilewicz B., 1997, Język mieszkańców wsi Bujwidze na Wileńszczyźnie, Warszawa.
Karaś H., 2002, Gwary polskie na Kowieńszczyźnie, Warszawa–Puńsk.
Kurzowa Z., 1993, Język polski Wileńszczyzny i kresów północno -wschodnich XVI–XX wieku, Kraków.
Kuziniewicz D., 1993, Wszystkiego po troszczeczku, Wilno.
Mędelska J., 1993, Język polski na Litwie w dziewiątym dziesięcioleciu XX wieku, Bydgoszcz.
Pihan A., 1992, Z zagadnień literackiej polszczyzny północnokresowej, w: Słowiańskie pogranicze językowe, red. K. Handke, Warszawa, s. 121–127.
Szerszunowicz J., 2014, Stylotwórcza funkcja związków frazeologicznych w twórczości księdza Jana Twardowskiego a ich przekład na materiale tłumaczeń wybranych wierszy na język angielski, „Pamiętnik Literacki”. 4, s. 101–121.
Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Skorupka S.,1974, Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2, wyd. 2, Warszawa.
Wielki słownik języka polskiego PAN, https://wsjp.pl (dostęp: 20.10.2022).
Белоруска -рускiслоўнік, т. 1. 1988, т. 2. 1989, Минск.
Фразеологический словарь русского языка, 1986, ред. А.И. Молотков, Москва.
Русско -белорусский фразеологический словарь, 1992, Минск.
