Przedstawienie ręki w portrecie wielebnego Jana Damasceńskiego

Olga Anchimiuk

Olga Anchimiuk - Uniwersytet w Białymstoku

Владимир Заика

Владимир Заика - Uniwersytet w Białymstoku

Abstrakt

Badanie cech charakterystycznych przedstawienia wyglądu zewnętrznego w opisach świętych znajduje się na styku kilku obszarów problemowych: portretu językowego, specyfiki językowego i niejęzykowego przedstawienia świętego, problemu ciała w kulturze. W artykule rozpatrzone zostały cechy charakterystyczne przedstawienia ręki – części ciała świętego Jana Damasceńskiego, która była źródłem cierpienia i boskiego uzdrowienia. Analiza odzwierciedlenia językowego historii św. Jana Damasceńskiego w porównywanych ze sobą tekstach Четьи Минеи св. Димитрия Ростовского (1689–1705) i Żywotach Świętych Starego i Nowego Zakonu ks. P. Skargi pokazała, że minimalna opisowość jako konstytutywna cecha literatury religijnej sprawia, że wszelkie eksplicytne i implicytne wzmiankowanie o ręce, zarówno bezpośrednie, jak i opisowe, nabiera istotnego znaczenia. Szczegółowa analiza użycia wyrazów pozwoliła wykazać ważne rozszerzenie pola semantycznego, istotne dla wyrażenia znaczeń religijnych. Analiza odzwierciedlenia językowego historii św. Jana Damasceńskiego w porównywanych ze sobą tekstach Четьи Минеи св. Димитрия Ростовского (1689–1705) i Żywotach Świętych Starego i Nowego Zakonu ks. P. Skargi pokazała, że minimalna opisowość jako konstytutywna cecha literatury religijnej sprawia, że wszelkie eksplicytne i implicytne wzmiankowanie o ręce, zarówno bezpośrednie, jak i opisowe, nabiera istotnego znaczenia. Szczegółowa analiza użycia wyrazów pozwoliła wykazać ważne rozszerzenie pola semantycznego, istotne dla wyrażenia znaczeń religijnych.

Słowa kluczowe:

literatura, portret, opis, chusta, turban