Etyka publikacji

Zasady etyczne

W trosce o wysoką jakość standardów etyki wydawniczej redakcja „Białostockiego Archiwum Językowego” przyjęła zasady dotyczące rzetelności badań, które obejmują:  uczciwość we wszystkich aspektach badań;  skrupulatność, dokładność i doskonałość w praktyce badawczej;  przejrzystość i otwartą wymianę myśli;  troskę i szacunek dla wszystkich uczestników i przedmiotów badań;  odpowiedzialność zarówno za własną rzetelność badawczą, jak i za rzetelność innych osób w przypadku, gdy ich zachowanie nie spełnia naszych standardów.

Oprócz wskazanych zasad ogólnych poniżej przedstawiamy konkretne wytyczne dotyczące rzetelności i etyki badań obowiązujące redakcję naszego czasopisma, autorów i recenzentów.

Przyjęte przez redakcję „Białostockiego Archiwum Językowego” zasady etyczne są zgodne z procedurami Elsevier, COPE (Comittee on Publication Ethics) oraz wytycznymi Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Kodeksem dobrych obyczajów w publikacjach naukowych UNESCO oraz Kodeksem Narodowego Centrum Nauki dotyczącym rzetelności badań naukowych i starania o fundusze na badania.

Każda osoba, która uważa, że badania opublikowane przez „Białostockie Archiwum Językowe” nie zostały przeprowadzone zgodnie z niniejszymi wytycznymi, powinna zgłosić swoje wątpliwości wydawcy (Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku,  e-mail: wydawnictwo@uwb.edu.pl) lub redakcji (e-mail: baj@uwb.edu.pl). Zgodnie z wytycznymi COPE zarzuty zostaną dokładnie przeanalizowane, a autorzy będą mieli możliwość ustosunkowania się do nich i ich rozsądnego wyjaśnienia.

Nie tolerujemy plagiatów i zastrzegamy sobie prawo do sprawdzania wszystkich zgłoszeń za pomocą odpowiednich narzędzi do sprawdzania plagiatu (np. systemu antyplagiatowego CrossCheck). Zgłoszenia zawierające podejrzenie o plagiat, w całości lub w części, zostaną odrzucone. Jeśli plagiat zostanie wykryty w publikacji, będziemy to ujawniać i podawać do wiadomości odnośnych instytucji.

Wszystkie wykryte przypadki nierzetelności naukowej będą demaskowane, włącznie z powiadomieniem odpowiednich podmiotów (instytucji zatrudniających autorów i/lub ciał nadzorujących).

Zasady dotyczące autorów

Zasada oryginalności pracy: Zgłaszane teksty powinny być pracami oryginalnymi, wcześniej niepublikowanym (również w innych językach) i nie mogą być jednocześnie przedmiotem procedury kwalifikacyjnej w innym wydawnictwie. Wszelkie odniesienia do prac i opracowań innych autorów powinny być wyraźnie zaznaczone, opatrzone odpowiednim komentarzem i uwagami, a także wymienione w bibliografii. Plagiat czy fabrykowanie danych są niedopuszczalne. Składając tekst do publikacji, Autor bierze odpowiedzialność za legalność i oryginalność swojego dzieła.

Zasada rzetelności naukowej: Autorzy zobowiązani są do rzetelnego opisu badań oraz obiektywnej interpretacji wyników. Powinni ujawnić wszystkie źródła i metody użyte do uzyskania i analizy danych, a także szczegółowo wyjaśnić metody badań.

Zasada autorstwa pracy: Jako autorzy pracy powinny zostać wskazane tylko te osoby, które miały istotny wpływ w powstanie, realizację i interpretację pracy. Autor ma obowiązek wskazania wszystkich współautorów mających wkład w powstanie publikacji, a także uzyskania od nich zgody na publikację. Za niedopuszczalny uważa się ghostwritting, a więc niewymienienie wśród autorów pracy osoby, która wniosła istotny wkład w jej powstanie (np. opracowała koncepcję, zebrała dane). Odpowiedzialność za prawdziwość informacji ponosi autor zgłaszający tekst do druku. Za niedopuszczalny uważa się guest authorship, który polega na tym, że jako autora tekstu wskazuje się osobę, której jest wkład był znikomy lub w ogóle nie miał miejsca, a pomimo został on wskazany jako autor/współautor publikacji. Redakcja wymaga, aby w przypadku dwóch lub większej liczby autorów tekstu złożonego do „Białostockiego Archiwum Językowego” podano procentowy i jakościowy wkład poszczególnych autorów w powstanie publikacji. Na oświadczeniu wymagane są podpisy wszystkich autorów tekstu. Każdy wykryty przypadek akademickiej nieuczciwości, taki jak plagiat, ghost writing czy guest authorship, zostanie ujawniony i podany do wiadomości odnośnych instytucji.

Zasady dotyczące błędów w opublikowanych pracach: W przypadku zauważenia istotnych błędów w swojej publikacji, autor powinien niezwłocznie powiadomić o tym redaktora naczelnego by we współpracy z redaktorem naczelnym oraz z wydawcą ustalić zakres i sposób opublikowania erraty, sprostowania, dopowiedzenia lub podjęcia decyzji o wycofaniu publikacji.

Zasada dotycząca finansowania: W przypisie należy podać informacje o źródłach finansowania publikacji, takich jak na przykład granty krajowe/międzynarodowe, dotacje fundacji, stowarzyszeń lub instytucji komercyjnych, wkład instytucji naukowo-badawczych.

Zasada rzetelności źródeł: W celu właściwego uznania własności intelektualnej innych osób, o których mowa w manuskrypcie, Autorzy zgłaszanych prac zobowiązani są zawsze wskazywać publikacje, które zostały przez nich wykorzystane przy tworzeniu artykułu.

Zasada przeciwdziałania konfliktom interesów autorów: Autorzy powinni ujawnić wszelkie możliwe przypadki (personalne, handlowe, polityczne, akademickie, finansowe) konfliktu interesów, które mogłyby być interpretowane jako mające wpływ na wyniki badań. Należy ujawnić wszystkie źródła wsparcia finansowego dla projektu.

Zasady dotyczące członków redakcji

Niezależność: Priorytetem redakcji jest niezależność, członkowie redakcji dbają, aby zasady tej nie naruszały konkurujące ze sobą interesy, strach, a także wpływy biznesowe, finansowe czy polityczne. Kwalifikowane do publikacji w „Białostockim Archiwum Językowym” materiały są oceniane na podstawie ich jakości oraz znaczenia dla rozwoju czasopisma i dyscypliny naukowej. Na decyzję o przyjęciu bądź odrzuceniu tekstu nie mają wpływu: rasa i pochodzenie etniczne, płeć, orientacja seksualna, narodowość, religia i niepełnosprawność autora(ów).

Odpowiedzialność: Redakcja ponosi odpowiedzialność za materiały publikowane w czasopiśmie. Decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu danej pracy naukowej opiera się na jej znaczeniu, oryginalności i przejrzystości, a także na zasadności badań oraz ich odniesieniu do tematyki czasopisma. Zespół redakcyjny dba o spójność publikowanych materiałów, nie toleruje naukowych lub etycznych kompromisów, zawsze jest gotowy do publikowania korekt, errat oraz sprostowań, gdy zaistnieje taka potrzeba. Propozycje artykułów złożonych do czasopisma są wstępnie oceniane przez wewnętrznych redaktorów, którzy mogą konsultować się z radą naukową. Jeśli artykuł spełnia wstępne wymogi, kierowany jest do co najmniej dwóch zewnętrznych i niezależnych recenzentów. Do recenzowania prac redaktor naczelny powołuje tylko osoby, które posiadają odpowiednią wiedzę, pozwalającą na wydanie stosownej i bezstronnej opinii na temat jakości naukowej tekstu w określonym czasie.

Rzetelność naukowa: Członkowie zespołu redakcyjnego zobowiązani są dołożyć wszelkich starań dla zachowania rzetelności naukowej publikowanych prac. W tym celu mogą oni nanosić stosowne poprawki, a także w przypadku podejrzeń o nieuczciwe praktyki (plagiat, fałszowanie wyników badań) podjąć decyzję o wycofaniu tekstu z publikacji. Redakcja, w razie potrzeby, zawsze gotowa jest opublikować także stosowne sprostowania, wyjaśnienia lub przeprosiny.

Zasada poufności: Redakcja czasopisma zobowiązuje się do zachowania poufności informacji uzyskanych na każdym etapie procesu publikacji, dotyczących pracy, z wyłączeniem informacji ujawnionych przez czasopismo naukowe. Osobami upoważnionymi do posiadania tych informacji są jedynie: sami autorzy, wybrani recenzenci, uprawnieni redaktorzy oraz wydawca.

Weryfikacja materiałów już opublikowanych oraz przeciwdziałanie konfliktom interesów: Redakcja zobowiązana jest do niezwłocznego skorygowania artykułu, w którym już po opublikowaniu zostaną dostrzeżone poważne błędy. Zespół redakcyjny, opierając się na Zasadach COPE, może wycofać artykuł z publikacji, wyrazić wątpliwości dotyczące jego zawartości lub zadecydować o potrzebie wprowadzenia korekt do materiałów już opublikowanych. Członkowie zespołu redakcyjnego ani żadne inne osoby uczestniczące w procedurze wydawniczej nie mogą wykorzystywać we własnych badaniach nieopublikowanych artykułów bez pisemnej zgody autora. Redakcja jest zobowiązana do zapewnienia, że reklama, przedruki lub inne przychody komercyjne nie mają wpływu na decyzje redakcyjne.

Transparentność i wolna wymiana myśli:  W trosce o wolność wymiany myśli redakcja publikuje ewentualne głosy polemiczne czytelników i dopowiedzenia.

Zasady dotyczące recenzentów

Współpraca z zespołem redakcyjnym: Recenzenci wspierają redaktora naczelnego w podejmowaniu decyzji redakcyjnych w procesie publikacji.

Zasada zachowania standardów rzetelności: Do recenzowania prac redaktor naczelny powołuje tylko osoby, które posiadają odpowiednią wiedzę, pozwalającą na wydanie stosownej i bezstronnej opinii. Recenzenci dokładają wszelkich starań, aby w sposób konstruktywny i rzetelny ocenić recenzowaną pracę.

Zasada zachowania standardów obiektywności: Niedopuszczalna jest personalna krytyka autorów prac. Recenzent powinien wyrażać swoje opinie jasno i odpowiednio je uargumentować.

Zasada poufności: Recenzenci zobowiązani są do zachowania poufności i nieujawniania żadnych szczegółów odnośnie do recenzowanych tekstów oraz treści recenzji naukowej.

Zasada terminowości: Recenzenci zobowiązani są dostarczyć recenzje w ustalonym terminie. Jeżeli recenzent z powodów merytorycznych lub innych (np. braku czasu) nie może przedstawić recenzji w określonym terminie, powinien niezwłocznie poinformować o tym fakcie zespół redakcyjny.

Zasada oryginalności pracy i plagiat: Recenzenci są zobowiązani do powiadomienia redaktora naczelnego o wykryciu jakichkolwiek podobieństw do prac innych autorów.

Zasada przeciwdziałania konfliktom interesów u recenzentów: Recenzenci są zobowiązani do poinformowania redaktora naczelnego o wszystkich ewentualnych przypadkach konfliktu interesów (za takie uznaje się m.in.: zależność służbową, bliskie stosunki osobiste, stosunki pokrewieństwa) między autorem pracy a recenzentem.

Zasady dotyczące wydawcy

Wydawca ma obowiązek  poinformować COPE o każdym przypadku naruszenia etyki wydawniczej. Wydawca przekazuje redakcji wszelkie merytoryczne uwagi dotyczące czasopisma, jego redakcji oraz samego wydawcy.