Wypowiedzi wartościujące jako istotny aspekt dyskursu wideoblogowego na przykładzie kanału „Stanowo” o tematyce kryminalnej
Аннотация
The subject of the paper is valuation statements present in videoblog discourse. The material is based on audiovisual recordings broadcast on the “Stanowo” channel. The aim of the analysis is to explore the way in which judgements are expressed that relate crime seen as a sensitive aspect of social life. It has been shown that the author rarely uses messages marked axiologically in her material. Her priority is to present facts accurately rather than to make judgements. Statements involving valuation of facts do appear in her statements, especially in those in which the author manifests her emotional involvement in the story. This leads to a conclusion that there is a close relationship between expressiveness and valuing, as revealed in the material studied. Irony, contrasting and comparisons are the most common linguistic tool used by the author to express value judgements. The use on names is a metaphorical sense also plays an important role. Three pillars of the stories presented are assessed: the event itself and its circumstances, the victim and the perpetrator. It has been shown that valuation of the facts discussed has two objectives: the presentation of personal positions, which facilitates the creation of a kind of sender-receiver relationship, and the release of tension generated by the absorption of information about violent events. In the conclusion it has been stated that the way reality is valued by a popular video blogger may cause her axiological perspective to be adopted especially by young, morally unformed viewers. Therefore, it should be regarded as positive that the author does not deviate from generally accepted patterns of assessing the behaviour of victims and perpetrators. On the other hand, the style of the presented valuation statements can be assessed negatively – the author uses colloquial style, however, this form of language is out of keeping with the solemnity of the events under discussion.
Ключевые слова:
videoblog, valuation in language, true crime, discourse, language on the InternetБиблиографические ссылки
Stanowo, YouTube, 2020, https://www.youtube.com/watch?v=gPubysKM4ec&list=PLUOkk307eO9AfzYiHNr0t7nlqpzdAiiTk (dostęp: 30.03.2021).
Barabas M., 2018, Wartości uniwersalne w Internecie, „Edukacja – Technika – Informatyka”, nr 3/25, s. 206–211.
Bartmiński J., 2010, Jak rekonstruować językowo–kulturowy obraz Europy? „Etnolingwistyka”, t. 22, s. 121–127.
Bartmiński J., 2014, Kanon aksjologiczny jako narzędzie tożsamości grupowej, [w:] tegoż, Polskie wartości w europejskiej aksjosferze, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 10–17.
Biskupska K., 2014, Analiza dyskursu i krytyczna analiza dyskursu, [w:] Współczesne teorie społeczne, red. M.S. Szczepański, A. Śliz, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, s. 369–388.
Czachur W., 2011, Dyskursywny obraz świata. Kilka refleksji, „Tekst i Dyskurs”, nr 4, s. 79–97.
Dijk T.A. van, 2001, Badania nad dyskursem, [w:] Dyskurs jako struktura i proces, red. T.A. van Dijk, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 9–44.
Goban-Klas T., 2008, Komunikowanie i media, [w:] Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków: Universitas, s. 11–37.
Gorlewska E., 2015, Wideoblog Mowiąc inaczej jako wariant gatunkowy wirtualnego poradnictwa językowego, „Media – Kultura – Komunikacja Społeczna”, nr 11/4, s. 47–64.
Gorlewska E., 2020, Językowe sygnały obecności odbiorcy w wypowiedzi wideoblogowej na przykładzie kanału Karolina Anna. Zagadki kryminalne, [w:] Ojczysta święta mowo!... Wiąże nas twoje słowo. Polszczyzna w perspektywie diachronicznej, red. A.B. Strawińska, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku (w druku).
Grzegorczykowa R., 2012, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grzenia J., 2012, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hutcheon, L., 2002, Ironia, satyra, parodia – o ironii w ujęciu pragmatycznym, [w:] Ironia, red. M. Głowiński, Gdańsk: Słowo/Obraz/Terytoria, s. 165-190.
Hysa B., 2016, Zarządzanie różnorodnością pokoleniową, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej”, seria Organizacja i Zarządzanie, z. 97, s. 385–398.
Idzik J., Klepka R., 2019, O analizie zawartości, czyli jak badać medialne obrazy świata?, [w:] Medialne obrazy świata, t. 2. Polityka i bezpieczeństwo w relacjach medialnych, red. R. Klepka, J. Idzik, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, s. 11–31.
Kapela E., 2015, Językowe środki wartościowania w wywiadach z politykami, [w:] Jednostki języka w systemie i w mowie, red. A. Charciarek, H. Fontański, J. Lubocha-Kruglik, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 157–167.
Kobyliński K., 2015, Podmiotowość w dyskursie z perspektywy pragmatycznej. Na przykładzie implikatur konwersacyjnych, [w:] O czym mówią prawnicy, mówiąc o podmiotowości, red. A. Bielska-Brodziak, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 116–135.
Koczy S., 2003, Rola mediów w procesie komunikacji społecznej, [w:] Człowiek w świecie rzeczywistym i wirtualnym, red. A. Andrzejewska, J. Bednarek, S. Ćmiel, Józefów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi, s. 81–97.
Laskowska M., 2012, Nowe media w służbie człowieka. Zarys problematyki w kontekście etyki i aksjologii mediów, „Teologia Praktyczna”, t. 13, s. 123–137.
Majorek M., 2015, Kod YouTube. Od kultury partycypacji do kultury kreatywności, Kraków: Universitas.
Michalczyk S., 2009, Uwagi o analizie zawartości mediów, „Rocznik Prasoznawczy”, nr 3, s. 95–109.
Nowak-Dziemianowicz M., Czerwiński K., Maliszewski W.J., 2009, Komunikacja społeczna w edukacji: inspiracje, analizy, działania, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Pisarek W., 1983, Analiza zawartości prasy, Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych.
Podgórski R.A., 2015, Aksjologiczny wymiar Internetu (na podstawie badań ankietowych), „Media i Społeczeństwo”, nr 5, s. 22–34.
Puzynina J., 1991, Jak pracować nad językiem wartości?, „Język a Kultura”, t. 2, s. 129–137.
Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sawicka U., 2017, Wideoblog – przyczyny popularności (stanowisko twórcy i odbiorcy), „Media – Kultura – Komunikacja Społeczna”, nr 13/4, s. 67–81.
Siennicka A., 2016, Ironia jako narzędzie negatywnego wartościowania w języku polityki, „Acta Philologica”, t. 48, s. 59–86.
Synowiec A., 2013, W stronę analizy tekstu – wprowadzenie do teorii dyskursu, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej”, seria Organizacja i Zarządzanie, z. 65, s. 383–396.
Tymiakin L., 2017, O triadzie komunikacyjnej: wartościowanie – emocje – ekspresja, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia”, vol. II, s. 199–216.
Wojtak M., 2011, O relacjach dyskursu, stylu i gatunku, „Tekst i Dyskurs”, nr 4, s. 69–78.
