Grzybnia jako metafora w twórczości Olgi Tokarczuk
Anna Larenta
Wydział Filologiczny Uniwersytet w BiałymstokuAbstrakt
The article concentrates on the motif of fungi which reoccurs in Olga Tokarczuk’s novels. The author proves that mycelium functions as epistemological metaphor. It represents the vision of the world based on the interconnectedness, defying dichotomies. In this Tokarczuk’s works represent new humanities – the anthropocentric perspective gives way to non-anthropocentric. The author also emphasizes the fact that Tokarczuk’s use of mycelium pre-dates the same category introduced by A.L. Tising, who in turn extended the category of rhizome by G. Deleuze and F. Guattari.
Słowa kluczowe:
metaphor, mycelium, rhizome, new humanities, non-anthropocentric discourseBibliografia
Abriszewski Krzysztof (2018), Czy teoria aktora sieci daje narzędzia do ekokrytyki, „Teksty Drugie”, nr 2, s. 369–391.
Armitstead Claire (2018), Olga Tokarczuk: „I was very na¨ıve. I thought Poland will be able to discuss the dark areas of our history”, „The Guardian”, 20 Apr, https://www.the guardian.com/books/2018/apr/20/olga-tokarczuk-interview-flights-man-book er-internationa.
Czapliński Przemysław (1999), Niezgoda na istnienie, „Tygodnik Powszechny”, nr 8, s. 8.
Deleuze Gilles, Guattari F´elix (2015), Tysiąc plateau, red. J. Bednarek, Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
Domańska Ewa (2017), Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała, Warszawa: PWN.
Eliade Mircea (2008), Sacrum a profanum. O istocie sfery religijnej, przeł. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Handke Ryszard (1978), Pejzaż semiotyczny grzybobrania, „Teksty”, nr 1, s. 219–231.
Hofrichter Robert (2017), Tajemnicze życie grzybów, przeł. B. Nowacki, M. Kilis, Warszawa: Prószyński i S-ka.
Janion Maria (2001), Tajemnica sobowtóra, w: M. Janion, Romantyzm i jego media. Prace wybrane, t. 4, Kraków: Universitas.
Kopaliński Władysław (1997), Słownik mitów i tradycji kultury, Lublin.
Macfarlane R. (2016), The Secrets of Wood Wide Web, „The New Yorker”, 7 Aug, https: //www.newyorker.com/tech/elements/the-secrets-of-the-wood-wide-web. Markowski Andrzej [red.] (2002), Nowy słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa.
Referowska-Chodak Ewa (2015), Ludowe zwyczaje związane z grzybami w Polsce, „Studia i Materiały CEPL w Rogowie”, z. 44/3, s. 200–217.
Rybicka Elżbieta (2014), Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków: Universitas.
Ryn Zdzisław Jan (2007), Grzyby ułatwiające kontakt z bogami, https://kultura.onet.pl/fragmenty-ksiazek/grzyby-ulatwiajace-kontakt-z-bogami/ltd326g.
Sulima Roch, Grzyb a sprawa polska, rozm. A. Zawisza, „Przegląd” 2010, nr 39, https://www.tygodnikprzeglad.pl/grzyb-sprawa-polska.
Tokarczuk Olga (1997), Nie ma mnie jednej, „Sycyna”, nr 24, s. 3–4.
Tokarczuk Olga (2016), „Gazeta Wyborcza”, 15 września, Czy tożsamość lokalna ma dziś sens?, http://wyborcza.pl/1,87648,20696186,czy-tozsamosc-lokalna-ma-dzis-sens-olga-tokarczuk.html.
Tokarczuk Olga (2018), W naszym świecie granica między fikcją a faktami staje się coraz bardziej płynna, rozm. N. Szostak, „Gazeta Wyborcza”, 28 kwietnia, http:// wyborcza.pl/7,75517,23331310,olga-tokarczuk-w-naszym-swiecie-granica-mied zy-fikcja-a-faktami.html.
Tsing Anna L. (2015), The Mushroom at the End of the World, Princeton: Princeton University Press.
ˇ Zivković M. (2000), The Double as the „Unseen” of Coulture: toward a Definition of Doppelganger, „Facta Universitatis. Linguistics and Literature”, nr 7, s. 121–128. https://www.openstreetmap.org/search?query=wodenica#map=15/50.7159/21.7743
Wydział Filologiczny Uniwersytet w Białymstoku
Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
